Του Γιώργου Κακούρη
Η απόφαση, την υστάτη, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος να ζητήσει «εκ περιτροπής» Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τους Σοσιαλδημοκράτες, κατέστησε σύμφωνα με τις ενδείξεις αδύνατο να υπάρξει έστω προκαταρκτική συμφωνία το βράδυ της Δευτέρας για την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της θέσης της Ύπατης Εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική.
Ωστόσο, αν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν έκανε τελικά το βήμα που αναμενόταν για να βρεθεί πιο κοντά στη δεύτερη θητεία στην Προεδρία της Κομισιόν, η συζήτηση στον 11ο όροφο του κτηρίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν άλλαξε τις ισορροπίες όσον αφορά τα επικρατέστερα ονόματα, δηλαδή της κ. Φον ντερ Λάιεν, του τέως Πορτογάλου πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Εσθονής πρωθυπουργού Κάγια Κάλας για τη θέση της Ύπατης Εκπροσώπου.
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, η πρόταση του ΕΛΚ, η οποία διαμορφώθηκε κατά την προκαταρκτική σύνοδο των ηγετών που προέρχονται από την κεντροδεξιά νωρίτερα το απόγευμα, σχετίζεται όχι μόνο με την καλή επίδοση των κομμάτων της ομάδας στις ευρωεκλογές, αλλά και στις αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν για το πρόσωπο του κ. Κόστα. Όχι τόσο για τα νομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει στην Πορτογαλία στο πλαίσιο της διερεύνησης υπόθεσης διαφθοράς, αλλά περισσότερο λόγω των θέσεων του σε σχέση με τη διαχείριση της μετανάστευσης. Αντιρρήσεις τις οποίες συμμερίζεται και η Λευκωσία.
Στην ηγεσία της ευρωπαϊκής διπλωματίας κατευθύνεται, όπως αναμενόταν, η Κάγια Κάλας, η οποία εκπροσωπεί τους Φιλελεύθερους (Renew), αλλά και την ανατολική Ευρώπη και ιδιαίτερα τα κράτη της Βαλτικής. Η συζήτηση γύρω από το όνομα της είχε προκαλέσει σκέψεις κατά πόσο θα είχε ως αποτέλεσμα η διεθνής ρητορική της ΕΕ να εστιάσει ακόμα περισσότερο στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην απειλή από τη Ρωσία.
Η έκπληξη του ΕΛΚ
Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση για «εκ περιτροπής» ανάληψη της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προήλθε από τον Κροάτη πρωθυπουργό Αντρέι Πλένκοβιτς, και δεν συνάντησε ιδιαίτερες διαφωνίες εντός του ΕΛΚ.
Η εναλλαγή δύο πολιτικών ομάδων, ή διαφορετικών προσώπων, στην ηγεσία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι μεν εφικτή, καθώς η θητεία του Προέδρου του σώματος έχει διάρκεια δυόμιση ετών, ωστόσο μέχρι σήμερα, ο εκάστοτε Πρόεδρος επανεκλεγόταν για το δεύτερο μισό της πενταετίας χωρίς ιδιαίτερη συζήτηση. Η πρακτική πάντως είναι σύνηθης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου για παράδειγμα την προηγούμενη πενταετία, υπηρέτησαν την πρώτη θητεία ο Σοσιαλδημοκράτης Ντάβιντ Σασόλι, και τη δεύτερη εκ μέρους του ΕΛΚ η Ρόμπερτα Μέτσολα.
Ο κ. Κόστα θεωρείτο εδώ και αρκετό καιρό ο επικρατέστερος για τη θέση καθώς χαίρει γενικής εκτίμησης, προέρχεται από τους Σοσιαλιστές και από τις χώρες του νότου. Λίγο πριν την έναρξη της συνάντησης μάλιστα η Δανέζα πρωθυπουργός Μέτε Φρέντρισκεν είχε πει, της οποίας το όνομα είχε ακουστεί, φρόντισε να δηλώσει πως δεν θα ήταν υποψήφια.
Τι γίνεται τώρα
Στις δηλώσεις του μετά το πέρας της συνάντησης, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε πως το άτυπο δείπνο εξ αρχής δεν είχε στόχο την τελική συμφωνία, και πως το αν υπάρχει πλειοψηφία μεταξύ των 27 για τα ονόματα που συζητούνται «θα ξεκαθαρίσει την επόμενη εβδομάδα», καθώς και ότι το δείπνο ήταν ένα «χρήσιμο βήμα για να προετοιμάσει το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Ο κ. Μισέλ επέλεξε να τονίσει πως οι συζητήσεις έγιναν με διαφάνεια, και στον ρόλο των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, αποφεύγοντας να αναφερθεί στο κατά πόσο τα ονόματα που ακούγονταν συνεχίζουν να βρίσκονται στο τραπέζι. Τόνισε όμως πως αποτελεί συλλογικό καθήκον να ληφθούν αποφάσεις μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Εφόσον κλειδώσουν με επίσημη απόφαση τα ονόματα των επικρατέστερων στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 27 και 28 Ιουνίου, το επόμενο βήμα στις διαδικασίες για την ανάδειξη του επόμενου Προέδρου της Επιτροπής θα είναι η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα μέσα Ιουλίου. Στη ψηφοφορία, η υποψηφιότητα της κ. Φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να πετύχει τη στήριξη τουλάχιστον 361 ευρωβουλευτών προτού μπορέσει να παρουσιάσει τους υποψήφιους της για τις θέσεις των Επιτρόπων.
