Kathimerini.gr
Διονυσία Βορίδη
Εξακολουθεί η ανεξέλεγκτη εξάπλωση της μετάλλαξης «Όμικρον» σε όλο τον κόσμο, με πολλά κράτη να καταγράφουν πρωτοφανή, για την ιστορία της πανδημίας, αριθμό κρουσμάτων και τα υγειονομικά συστήματα να βρίσκονται υπό ασφυκτικές πιέσεις.
Ενδεικτικά στις ΗΠΑ ο αριθμός των νοσηλειών, εξαιτίας της υπερμεταδοτικής μετάλλαξης, ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, καθώς είναι υψηλότερος ακόμα και από αυτόν του περυσινού Ιανουαρίου στην κλιμάκωση του προηγούμενου κύματος, όπως φανερώνουν τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Πόρων. Σήμερα νοσηλεύονται 146.000 άνθρωποι, αριθμός διπλάσιος από αυτόν του περασμένου 15νθημέρου. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί στους Αμερικανούς ειδικούς η κατακόρυφη αύξηση των παιδιατρικών νοσηλειών, με περίπου 5.000 επιβεβαιωμένα ή ύποπτα κρούσματα COVID-19 να βρίσκονται στα νοσοκομεία. Πρόκειται για διπλάσιο αριθμό συγκριτικά με την προηγούμενη έξαρση της πανδημίας τον Σεπτέμβριο. O «εθνικός λοιμωξιολόγος» των ΗΠΑ, δρ Αντονι Φάουτσι, προέβλεψε ότι περίπου άπαντες θα προσβληθούν από την «Όμικρον» ασχέτως αν είναι εμβολιασμένοι ή ανεμβολίαστοι, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι οι πρώτοι θα εμφανίσουν ήπια συμπτώματα και θα αναρρώσουν χωρίς προβλήματα. Οι ανεμβολίαστοι έχουν εικοσαπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν, 17 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευθούν και δεκαπλάσιες πιθανότητες να κολλήσουν κορωνοϊό από ό,τι οι εμβολιασμένοι.
Η εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης στην Ευρώπη διαγράφεται δυσμενέστερη. Ο περιφερειακός επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δρ Χανς Κλούγκε, προειδοποίησε ότι μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα έχει προσβληθεί από τη νέα μετάλλαξη το 50% των πολιτών της Γηραιάς Ηπείρου, εκφράζοντας ιδιαίτερη ανησυχία για τις συνέπειες της έξαρσης στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, όπου η εμβολιαστική κάλυψη είναι υποδεέστερη. Επίσης εξήγησε ότι ακόμα δεν είναι δυνατόν να διαχειριστούμε την COVID-19 με τρόπο παρόμοιο με αυτόν της γρίπης, εξαιτίας της τεράστιας αβεβαιότητας που κυριαρχεί σε πολλές πτυχές της. Αξιωματούχοι του ΠΟΥ, πάντως, εκτιμούν ότι η COVID-19 μπορεί να γίνει ενδημική, αλλά είναι πρόωρο να προβλέψει κανείς ότι αυτό θα συμβεί εντός του τρέχοντος έτους.
Προκειμένου να μην επαναληφθεί το φαινόμενο της «Όμικρον», που κατέλαβε τον κόσμο εξαπίνης εντός εβδομάδων, η BioNTech δημιούργησε ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης που μπορεί να διαπιστώσει άμεσα κατά πόσον μια νέα μετάλλαξη είναι επικίνδυνη. Η νέα μέθοδος, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τη νεοφυή βρετανική επιχείρηση του τομέα της τεχνητής νοημοσύνης InstaDeep Ltd, έχει δυνατότητα ανάλυσης των γενετικών αλληλουχιών των πρωτοεμφανιζόμενων μεταλλάξεων που ανιχνεύονται στα δείγματα κρουσμάτων, και σε ώρες ή ακόμα και σε λεπτά μπορεί να διαπιστώσει τον βαθμό επικινδυνότητάς τους. Αναμφίβολα είναι ένα εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο στον πόλεμο κατά του κορωνοϊού. Το κυρίαρχο ερώτημα, ωστόσο, παραμένει ακόμα και σήμερα αναπάντητο. Πολλοί προαναγγέλλουν το τέλος της πανδημίας τους επόμενους μήνες και την εμφάνιση μεταλλάξεων που δεν θα συνιστούν μεγαλύτερο πρόβλημα από το κοινό κρυολόγημα.
Οι «απαισιόδοξοι»
Αλλοι ειδικοί διαφωνούν με την «υπερβολικά αισιόδοξη» εκτίμηση. Ο καθηγητής Ντέιβιντ Ρόμπερτσον, επικεφαλής του τμήματος Βιοπληροφορικής και ιικής γονιδιωματικής στο Ερευνητικό Κέντρων Ιών του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, αποπειράται μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση. «Είναι πλάνη ότι οι ιοί γίνονται ηπιότεροι με το πέρασμα του χρόνου», εξηγεί. «Αν μπορούν να εξακολουθήσουν να μεταδίδονται και να προκαλούν βαριά νόσο, θα το κάνουν, γιατί αυτό είναι ένα εξελικτικό προνόμιο. Αν, βέβαια, προκαλούν τόσο βαριά νόσο που ανακόπτεται η μετάδοσή τους, τότε απλώς αφανίζονται». Η «Όμικρον» προκαλεί ηπιότερη νόσο και βραχύτερες νοσηλείες από τα προηγούμενα στελέχη. Ομως η εξελικτική πορεία των ιών δεν είναι δρόμος μονής κατεύθυνσης. Η «Όμικρον» δεν αποτελεί γενετική εξέλιξη της «Δέλτα», η οποία επίσης δεν αποτέλεσε εξέλιξη των προηγούμενων στελεχών του κορωνοϊού. Η εμφάνιση κάθε μετάλλαξης ήταν τυχαία και απρόβλεπτη. «Οι μεταλλάξεις του κορωνοϊού δεν εξελίσσονται με ένα συγκεκριμένο πρότυπο και κατεύθυνση από τα πιο σοβαρά στελέχη στα ηπιότερα. Τίποτα δεν μπορεί να αποκλείσει ότι σε έξι μήνες δεν θα εμφανιστεί μια άλλη, χειρότερη μετάλλαξη. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι το τέλος της “Ομικρον” δεν θα σημάνει αυτόματα το τέλος του κορωνοϊού», καταλήγει ο Βρετανός καθηγητής.
Άραγε θα γίνει η COVID-19 μια ενδημική νόσος; «Η ευλογιά ήταν ενδημική, η πολιομυελίτιδα είναι ενδημική, όπως και η ελονοσία», επισημαίνει ο Στίβεν Γκρίφον, επίκουρος καθηγητής Ιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λιντς. «Η ιλαρά και οι μαγουλάδες είναι ενδημικές, όταν υπάρχει ικανή εμβολιαστική κάλυψη. Το να μετατραπεί η COVID-19 σε μια ενδημική νόσο δεν σημαίνει ότι θα απολέσει τη βαρύτητα και σοβαρότητά της. Καθώς μολύνονται εκατομμύρια άνθρωποι και αποκτούν κάποιο βαθμό ανοσίας, ενδέχεται να γίνει μια σχετικά ελαφρότερη αναπνευστική λοίμωξη με την οποία μπορούμε να συμβιώσουμε. Ομως οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να εμφανιστεί η επόμενη μετάλλαξη που θα προκαλεί βαρύτερη νόσο».
