Του Βασίλη Νέδου
Η ταχεία μετάβαση του ερευνητικού πλοίου «Sanco Swift» στα νοτιοδυτικά της Κρήτης σε περιοχές οι οποίες βρίσκονται στα όρια της νέας NAVTEX με τον αριθμό 916/22 που εκδόθηκε το πρωί του Σαββάτου από τον Σταθμό Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.) στο Ηράκλειο υποδηλώνει την ουσιαστική σημασία που έχουν οι έρευνες στην περιοχή.
Η ενεργή δραστηριοποίηση του «Sanco Swift» φαίνεται και από το γεγονός ότι και χθες βρίσκονταν απλωμένα τα μήκους 12 χιλιομέτρων καλώδιά του. Η ταχεία εξέλιξη των ερευνών αναδεικνύει, επίσης, την πολύ εντατική προετοιμασία που έχει προηγηθεί σε επίπεδο κοινοπραξίας ExxonMobil / HELLENiQ ENERGY, καθώς η ταυτοποίηση και η ανάλυση των στόχων που πιθανώς περιέχουν κοιτάσματα υδρογονανθράκων έχουν δείξει ότι σημαντικό μέρος αυτών βρίσκεται στην περιοχή που οριοθετήθηκε το πρωί του Σαββάτου. Τόσο η NAVTEX του Σαββάτου όσο και εκείνη που είχε προηγηθεί στις 7 Νοεμβρίου δεν έχουν χρονικό όριο (η ισχύς τους καθορίζεται ως ενεργή «μέχρι νεωτέρας») και τούτο διότι είναι ασαφές με ποιον τρόπο μπορεί οι έρευνες να εξελιχθούν τους αμέσως επόμενους μήνες.
Αντιθέτως, εκείνο που καθίσταται σαφές είναι ότι τους επόμενους μήνες δεν θα πρέπει να αποκλείεται η τμηματική επέκταση των ερευνών προς δυσμάς. Υπενθυμίζεται ότι ήδη ένα 10%-15% της πρώτης περιοχής που εξαγγέλθηκε στις 7 Νοεμβρίου οριοθετήθηκε με NAVTEX που εκδόθηκε από τη Μάλτα.
Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι και η Μάλτα, ως νησιωτικό κράτος (που αποτελεί, βεβαίως, διαφορετικό υποκείμενο για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας από μια χώρα που διαθέτει ηπειρωτικές ακτές και νησιά, όπως η Ελλάδα), αναζητεί συμφωνίες για τη δυνατότητα οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με γειτονικές χώρες και η πιθανότητα επέκτασής της προς ανατολάς σε σημείο που θα συναντάει την ελληνική μπορεί να αυξήσει την επιρροή της σε σημαντικό βαθμό.
Το γεγονός ότι οι ελληνικές αρχές προχώρησαν σε αδειοδότηση ερευνών λαμβάνοντας ως υπόδειγμα και την τελευταία πρόταση της Λιβύης (έγινε το 2010, και το 2011 οι συζητήσεις διακόπηκαν λόγω εμφυλίου και κατάρρευσης του κράτους) υποδηλώνει την ετοιμότητα διαλόγου και με τρίτους που έχουν τη διάθεση να συζητήσουν υπό συνθήκες διεθνούς δικαίου.
Στην Αθήνα, βέβαια, δεν υπάρχει ουδεμία ψευδαίσθηση σχετικά με τον τρόπο που οι κινήσεις της στα νοτιοδυτικά της Κρήτης γίνονται αντιληπτές από την Άγκυρα. Αναμένονται αντιδράσεις, ωστόσο εταίροι, σύμμαχοι και συνομιλητές έχουν αντιληφθεί προ πολλού ότι στη συγκεκριμένη περιοχή η Ελλάδα απλώς ασκεί δυνητικά δικαιώματα με σκοπό να ενεργοποιήσει διάλογο με τη Λιβύη.
Επιπλέον εστάλησαν και σαφή μηνύματα. Μεταξύ 23 και 25 Νοεμβρίου (δηλαδή λίγο πριν από την έκδοση της νέας NAVTEX) το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Charles de Gaulle» (που νωρίτερα βρισκόταν στην Αδριατική) και τα αεροπλανοφόρα των ΗΠΑ George H.W. Bush και της Ιταλίας «Cavour» βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή νοτιοδυτικά της Κρήτης, όπου και εκπαιδεύθηκαν από κοινού με μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας.
Αν και η αεροναυτική αρμάδα των τριών αεροπλανοφόρων είναι ενεργή (με παύσεις) από την ημέρα που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, δεν διέλαθε την προσοχή ουδενός το γεγονός ότι στο γραφικό που συνόδευε τη σχετική ανάρτηση του υπουργείου Άμυνας της Γαλλίας υπήρχε ένα ορατό στίγμα στα νοτιοδυτικά της Κρήτης, ενώ από τον χάρτη απουσίαζε εντελώς η… Τουρκία.
