Kathimerini.gr
Του Μανώλη Κωστίδη
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η Αγκυρα επιστρέφει στην εποχή της έντονης ρητορικής εναντίον της Ελλάδας. Παράλληλα καταγράφεται και αυξημένη δραστηριότητα στο Αιγαίο με δεκάδες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά, ενώ η γειτονική χώρα ετοιμάζεται να στείλει το νέο γεωτρύπανο «Αμντουλχαμίτ Χαν» για γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Επίσης, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της κατηγορεί την Ελλάδα για «αυξημένη προκλητικότητα και παραβιάσεις του εναέριου χώρου και χωρικών υδάτων της Τουρκίας», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου επαναφέρει τις θεωρίες των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο και της αμφισβήτησης κυριαρχίας των ελληνικών νησιών, ξεκαθαρίζοντας πως η Αγκυρα θα συνεχίζει να παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο.
Υπό το ανωτέρω πρίσμα, ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Οστιν, μετά τη συνάντησή του με τον Ελληνα ομόλογό του Νίκο Παναγιωτόπουλο, προανήγγειλε τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ τις επόμενες ημέρες σχετικά με τα ελληνοτουρκικά και προέτρεψε τις δύο πλευρές «να διερευνήσουν πραγματιστικές λύσεις σε μακροχρόνιες διαφορές».
Ο βασικός λόγος που ο κ. Οστιν αναλαμβάνει μια τέτοια πρωτοβουλία είναι πως η Ουάσιγκτον επιθυμεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας μεταξύ Αγκυρας και Αθηνών. Οι συναντήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα και ο πρόεδρος της Τουρκίας έχει αποκλείσει, την περίοδο αυτή, οποιαδήποτε πιθανότητα συνάντησης ή συνομιλίας με τον κ. Μητσοτάκη.
Οι σχέσεις του κ. Τσαβούσογλου με τον κ. Νίκο Δένδια, παρά την παλαιότερη φιλία τους, όπως έχει ειπωθεί πολλές φορές, δεν θεωρούνται καλές και ούτε έχει επιτευχθεί κάποια αξιόλογη προσπάθεια συνεννόησης στα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών. Σε αντίθεση με την εικόνα αυτή, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος με τον Χουλουσί Ακάρ έχουν καταφέρει να κρατούν επαφή και στις δύσκολες περιόδους των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ακόμη και η ολιγόλεπτη συνομιλία τους στην πρόσφατη σύνοδο του ΝΑΤΟ θεωρείται ως ένα δείγμα της αμοιβαίας εκτίμησης που έχουν οι δύο άνδρες. Ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας, και ως πρώην αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, έχει τον έλεγχο του στρατεύματος και σε περίπτωση που δώσει εντολές δεν υπάρχει περίπτωση να αγνοηθούν.
Η πιθανή παρέμβαση του κ. Οστιν στα ελληνοτουρκικά θεωρείται πως έχει άμεση σχέση και με την επιθυμία της Αγκυρας να εκσυγχρονίσει τα F-16, τα οποία διαθέτει στον στόλο της, αλλά και την προμήθεια άλλων 40 F-16 Viper. Ο κ. Ερντογάν σε συνομιλία του με Τούρκους δημοσιογράφους παραδέχθηκε πως η τουρκική αεροπορία έχει ανάγκη και από ανταλλακτικά των συγκεκριμένων μαχητικών.
Η τουρκική κυβέρνηση παρατηρεί τις εξελίξεις στην Ουάσιγκτον με τους περιορισμούς που ετοιμάζονται να θέσουν οι ΗΠΑ για την παραχώρηση των F-16, όπως αυτόν της απαγόρευσης υπερπτήσεων πάνω από τα ελληνικά νησιά. Ο πρόεδρος της Τουρκίας μπορεί να δηλώνει πως στη συνάντησή του με τον Τζο Μπάιντεν δεν τέθηκε τέτοιος όρος, ωστόσο στην Αγκυρα γνωρίζουν πως σε περίπτωση που το Κογκρέσο εγκρίνει το νομοσχέδιο, τότε θα χρειαστεί η παρέμβαση του προέδρου των ΗΠΑ για την παραχώρηση των F-16. Αναλυτές εκτιμούν πως η προσπάθεια του κ. Οστιν θα έχει σχέση και με αυτές τις εξελίξεις και θα μπορούσε να ζητήσει ηρεμία στο Αιγαίο για να μπορέσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ να δικαιολογήσει κάποιο βήμα σχετικά με τα συγκεκριμένα μαχητικά. Αυτό που τονίζουν όμως στην τουρκική πλευρά είναι πως η Ουάσιγκτον ίσως ζητήσει αυτοσυγκράτηση και από τις δύο όχθες του Αιγαίου.
Ελπιδοφόρος για την Αγία Σοφία
Με αφορμή τη συμπλήρωση δύο ετών από τη μετατροπή της σε ισλαμικό τέμενος, ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος εκφράζει «τον θρήνο του» για την αιχμαλωσία της μεγάλης εκκλησίας, της «πολύτιμης Αγίας Σοφίας μας η οποία καταλήφθηκε αναίτια», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Παράλληλα, εκφράζει την ελπίδα για επιστροφή της, σε σύντομο χρόνο, στο προηγούμενο καθεστώς, όταν «το μουσειακό περιβάλλον του ιερού ναού μπορούσε ακόμη να αποκαλύψει τη δόξα του Βυζαντίου, η οποία τώρα είναι κρυμμένη για αλλότριους σκοπούς». Τέλος, ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής αναφέρεται και στον πόλεμο στην Ουκρανία. Κάνει λόγο για άδικη και παράλογη επίθεση της Ρωσίας και επισημαίνει ότι «αυτά τα δύο έθνη είναι τέκνα της μεγάλης εκκλησίας και η ομορφιά της Αγίας Σοφίας ήταν εκείνη που ενέπνευσε το βάπτισμά τους».
