Του Βασίλη Νέδου
Η εξέλιξη της τουρκικής άσκησης «Μαβί Βατάν 22» (Γαλάζια Πατρίδα) παρατηρείται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους επιτελείς των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.), καθώς φέτος έχουν ενταχθεί κατά τρόπο πλήρη στα επιχειρησιακά σενάρια οι μη επανδρωμένες πλατφόρμες (UAV), όπως τα Aksungur, ANKA-S, και όχι μόνο τα γνώριμα Μπαϊρακτάρ ΤΒ-2. Μάλιστα, Aksungur του τουρκικού ναυτικού εκτέλεσε με απόλυτη επιτυχία βολή αντιπλοϊκού πυραύλου (αέρος – επιφανείας) εγχώριας παραγωγής (Roketsan), γεγονός το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο τα τουρκικά UAV διαθέτουν δυνατότητες παροχής πληροφοριών αλλά και προσβολής στόχων. Πέρα βεβαίως από το γεγονός ότι πλέον η συντριπτική πλειονότητα των παραβιάσεων στο Αιγαίο γίνεται από UAV, με αποτέλεσμα και οικονομίες κλίμακος για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις.
Η τουρκική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα» παρατηρείται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την Αθήνα, καθώς φέτος έχουν ενταχθεί στα επιχειρησιακά σενάρια οι μη επανδρωμένες πλατφόρμες.
Στην Αθήνα τα τελευταία δύο χρόνια πραγματοποιούνται εντατικές συζητήσεις με διάφορες πλευρές για την προμήθεια UAV, την κατασκευή εγχώριου αλλά και συστημάτων που θα ακυρώνουν τη δράση των τουρκικών UAV. Την περασμένη εβδομάδα παρουσιάστηκε στο ΓΕΕΘΑ η πρόταση των Γάλλων για προμήθεια νέων UAV τύπου Patroller αλλά και anti-UAV συστημάτων γαλλικής κατασκευής. Οι πιο προχωρημένες συζητήσεις αφορούν την ανάπτυξη ενός τύπου «Iron Dome» που θα είναι επικεντρωμένο αποκλειστικά στην αντιμετώπιση UAV. Πυρήνας αυτής της ισραηλινής τεχνολογίας λύσης είναι ο αποπροσανατολισμός των αντίπαλων UAV και η δυνατότητα παρεμβολής ακόμα και όταν αυτά εκτελούν προγραμματισμένη αποστολή ή απλώς ελέγχονται από τους σταθμούς εδάφους. Παράλληλα υφίστανται συζητήσεις για το πώς θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι Ε.Δ. με UAV πέρα από τα ενοικιασμένα ισραηλινά HERON-1 που επιχειρούν από τη Σκύρο και τα παλαιάς τεχνολογίας Sperwer και Pegasus I-II. Και σε αυτόν τον τομέα υπάρχουν συζητήσεις με το Ισραήλ αλλά και τις ΗΠΑ για την προμήθεια MQ-9 Reaper. Στον τομέα της εγχώριας παραγωγής είναι σε εξέλιξη αρκετές φιλόδοξες προσπάθειες, ωστόσο η κατάσταση στην οποία βρίσκεται –προς το παρόν– η εγχώρια αεροναυτική βιομηχανία εκ των πραγμάτων κρατά χαμηλά τις προσδοκίες, καθώς οι πραγματικές κατασκευαστικές δυνατότητες είναι περιορισμένες.
Η καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων για την ενίσχυση των Ε.Δ. σε UAV και συστήματα αντιμετώπισης των τουρκικών UAV, τα οποία πλέον είναι αρκούντως εξελιγμένα ώστε να εκτελούν επιχειρήσεις που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αδύνατες, συνδέεται με προτεραιότητες που είχαν τεθεί προ αρκετών ετών στον εξοπλιστικό σχεδιασμό της Αθήνας. Προφανώς η ανάγκη για νέες κύριες μονάδες επιφανείας και μαχητικά αεροσκάφη προηγήθηκε, αφού οι δυνατότητες των τουρκικών UAV είχαν ξεκάθαρα υποτιμηθεί. Οι κρίσεις στον Εβρο και στην Ανατολική Μεσόγειο τον Φεβρουάριο και τον Αύγουστο του 2020 κατέδειξαν την απειλή που συνιστούν τα τουρκικά UAV, κάτι που επιβεβαιώνεται με διάφορους τρόπους και κατά τον δίμηνο πόλεμο που διεξάγεται στην Ουκρανία. Οι αμυνόμενοι χρησιμοποιούν τα ΤΒ-2 για μια σειρά από επιχειρήσεις, που ξεκινούν από την αντιμετώπιση των ρωσικών αρμάτων μάχης και έφθασαν έως και τη συνέργεια στη βύθιση της ρωσικής ναυαρχίδας στη Μαύρη Θάλασσα.
