Του Βασίλη Νέδου
Ζήτημα παράνομης διεξαγωγής ερευνών σε περιοχή η οποία ανήκει στη δικαιοδοσία της Λιβύης έθεσε η προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης μέσω διαβήματος που επιδόθηκε την περασμένη εβδομάδα στον πρέσβη της Ελλάδας Νίκο Γαριλίδη.
Είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρον ότι το διάβημα επιδόθηκε λίγο πριν διεξαχθεί στην Αγκυρα η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αρμόδιες πηγές ανέφεραν στην «Κ» ότι «η ελληνική πρεσβεία έλαβε ρηματική διακοίνωση σχετικά με τις έρευνες που διεξάγονται νοτίως της Κρήτης, η οποία θα απαντηθεί τις επόμενες ημέρες προσηκόντως από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών». Και πρόσθεταν ότι «η Ελλάδα ακολουθεί πάντοτε σε όλες τις ενέργειές της το διεθνές δίκαιο». Οπως όλα δείχνουν, η Ελλάδα θα απαντήσει κυρίως προκειμένου να καταγραφεί η αντίδρασή της (κατά πάσα πιθανότητα με ρηματική διακοίνωση), και όχι βεβαίως διότι θεωρεί ότι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης Ντμπέιμπα έχουν οποιαδήποτε βάση.
Το διάβημα της Λιβύης αφορούσε τις σεισμικές έρευνες που έχει ολοκληρώσει εδώ και εβδομάδες το νορβηγικό σκάφος «Ramform Hyperion», το οποίο δεν πλέει πια καν στη Μεσόγειο, αλλά στη Βόρεια Θάλασσα στα ανοιχτά της Νορβηγίας.
Η κυβέρνηση του Ντμπέιμπα ουσιαστικά αμφισβητεί την οριοθέτηση που χρησιμοποίησε η Ελλάδα για την παραχώρηση θαλασσίων οικοπέδων δυτικώς και νοτιοδυτικώς της Κρήτης (βάσει του νόμου του Γιάννη Μανιάτη 4001/2011), σύμφωνα με την οποία, ελλείψει συμφωνίας ανάμεσα σε Αθήνα και Τρίπολη, λαμβάνεται ως όριο η μέση γραμμή. Η Τρίπολη αμφισβητεί τη γραμμή έναρξης μέτρησης για τον υπολογισμό της μέσης γραμμής. Η Τρίπολη βέβαια έχει κλείσει και τον κόλπο της Σύρτης, μια επιλογή που έχει αμφισβητηθεί διεθνώς ως προς την εγκυρότητά της.
Οι πρωτοβουλίες Ντμπέιμπα ευλόγως κινούν υποψίες περί ανακίνησης του θέματος από την τουρκική πλευρά, η οποία ελέγχει σε σημαντικό βαθμό τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησής του, όπως άλλωστε έχει αποδειχθεί από το τουρκολιβυκό μνημόνιο αλλά και την «ουρά» του, δηλαδή τις συμφωνίες για κοινές έρευνες Τουρκίας – Λιβύης εντός της υποτιθέμενης λιβυκής υφαλοκρηπίδας.
Ολες αυτές οι συμφωνίες συνήφθησαν τόσο από τον προκάτοχο του Ντμπέιμπα, τον Φαγέζ αλ Σαράζ, όσο και από τη σημερινή ηγεσία ως αντάλλαγμα για την υποστήριξη της Αγκυρας στα πολλά και διαρκή επεισόδια του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη.
Η Λιβύη έχει δημιουργήσει προβλήματα με την ερμηνεία των θαλασσίων ζωνών την οποία δίνει, και στις σχέσεις της με την Αίγυπτο. Υπενθυμίζεται ότι το Κάιρο, με διάταγμα του προέδρου της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι, όρισε τα δυτικά θαλάσσια σύνορα της χώρας (δηλαδή με τη Λιβύη) τον Δεκέμβριο του 2022, σε μια κίνηση η οποία σε σημαντικό βαθμό αποτελούσε και μια απάντηση στις μηχανορραφίες Αγκυρας και Τρίπολης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Αίγυπτος αποτελεί παράγοντα καθοριστικής σημασίας για τη σταθερότητα της Λιβύης και υπενθυμίζεται ότι μόλις προχθές ο υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι βρισκόταν στην Αθήνα, επιβεβαιώνοντας το άριστο κλίμα στις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα.
