Το ιστορικό Καστελόριζο στέκεται περήφανο για αιώνες ανάμεσα σε δύο ηπείρους. Μια «λαμπερή» κουκκίδα στη Μεσόγειο, το νησί των Δωδεκανήσων απέχει μόλις 800 μέτρα από τις τουρκικές ακτές και 72 ναυτικά μίλια από τη Ρόδο και 150 ναυτικά μίλια από την Κύπρο.
Στο γραφικό Καστελόριζο γυρίστηκε η ταινία «Mediterraneo» που κέρδισε ένα Όσκαρ, αλλά και τις εντυπώσεις όλου του κόσμου, με το βαθύ μπλε και την ομορφιά του Κόκκινου Βράχου να κλέβει την παράσταση.
Σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορία του:
Το ακριτικό Καστελόριζο κατοικείται από τη νεολιθική εποχή και κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστό με το όνομα Μεγίστη, το οποίο χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα.
Στο νησί υπάρχουν κατάλοιπα του μυκηναϊκού πολιτισμού. Οι Δωριείς έκτισαν την ακρόπολη στη θέση Παλαιόκαστρο, όταν αποίκισαν το Καστελόριζο. Αργότερα το νησί καταλήφθηκε από τους Πέρσες και από τον 4ο αιώνα π.Χ. αποτέλεσε τμήμα του ροδιακού κράτους. Αφού έγινε μέρος της ρωμαϊκής και βυζαντινής αυτοκρατορίας, το 1306 πέρασε στην κατοχή του Τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη.
Την ίδια περίοδο οι ιππότες ανήγειραν το κάστρο, το Καστέλο Ρόσο, που σημαίνει «κόκκινο φρούριο» και από το οποίο το νησί πήρε και το όνομα Καστελόριζο. Το 1440 το νησί κατέκτησαν οι Μαμελούκοι της Αιγύπτου.
Το 1523 περιήλθε στους Οθωμανούς. Από εκείνη την περίοδο και μετά ανήκε στα προνομιούχα νησιά του Αρχιπελάγους. Οι κάτοικοι του Καστελόριζου πήραν μέρος στην επανάσταση του 1821. Τον Μάρτιο του 1913, οι κάτοικοι εκδίωξαν τη μικρή τουρκική φρουρά του νησιού, κηρύσσοντας την Ένωση με την Ελλάδα, η οποία ωστόσο δεν έγινε αποδεκτή. Έκτοτε, το Καστελόριζο αυτοδιοικήθηκε για δύο χρόνια με την έμμεση υποστήριξη του ελληνικού κράτους, ενώ σε συνέλευση των Μεγάλων Δυνάμεων στο Λονδίνο στις αρχές του 1914 αποφασίστηκε η επιστροφή του νησιού στην Τουρκία.
Στις 28 Δεκεμβρίου του 1915, η Γαλλία, επιδιώκοντας να καταστήσει το νησί ναυτική βάση, το κατέλαβε και το 1921 το παραχώρησε στην Ιταλία έναντι αδράς αμοιβής.
Κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων το νησί υπέστη σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή. Παρέμεινε υπό συμμαχική στρατιωτική κατοχή, όπως και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, μέχρι τις 7 Μαρτίου του 1948, οπότε ενώθηκε επισήμως με την Ελλάδα.
Στις 10 Φεβρουαρίου 1947, υπογράφηκε στο Παρίσι η Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία, σύμφωνα με την οποία τα Δωδεκάνησα αποδίδονταν στην Ελλάδα, ενώ η Ιταλία υποχρεωνόταν να καταβάλει αποζημίωση ύψους 105 εκατομμυρίων δολαρίων στην Ελλάδα.
Η τελετή παράδοσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα έγινε στις 31 Μαρτίου 1947 στη Ρόδο μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα.
Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου 1948 και το 1955 το Καστελόριζο εντάσσεται στον νεοσύστατο νομό Δωδεκανήσου.
Μοντάζ: Λοΐζος Λοΐζου
