Του Απόστολου Τομαρά
Η κατάθεση φακέλου άδειας κυκλοφορίας, υπό όρους, από την AstraZeneca στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), προκαλεί ανακούφιση στα κράτη μέλη της Ε.Ε. και την Κομισιόν, η οποία διαχειρίζεται ένα από τα μεγαλύτερα project, όπως έχει χαρακτηρισθεί ο εμβολιασμός του πληθυσμού, μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Με δεδομένα τα προβλήματα που παρουσιάσθηκαν, με τις ποσότητες που διατέθηκαν από την BIONTECH/PFIZER, το εμβόλιο της Οξφόρδης αναμένεται ότι θα βάλει το πρόγραμμα εμβολιασμού στα βαθιά μιας και οι ποσότητες που έχουν παραγγελθεί, από τη συγκεκριμένη εταιρεία, είναι οι μεγαλύτερες. Στην Κύπρο η πρώτη παρτίδα του εμβολίου της AstraZeneca, αναμένεται περί τα τέλη Φεβρουαρίου εξέλιξη που θα εντείνει το πρόγραμμα εμβολιασμού του πληθυσμού. Με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις που έγιναν από τον ΕΜΑ, η άδεια του εμβολίου μπορεί να έχει δοθεί μέχρι και τις 29 Ιανουαρίου με την προϋπόθεση πως τα δεδομένα του φακέλου που κατατέθηκε «είναι επαρκώς ισχυρά και πλήρη και ότι τυχόν πρόσθετες πληροφορίες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης υποβάλλονται αμέσως». Όπως και στις περιπτώσεις των εμβολίων της BIONTECH/PFIZER αλλά και της MODERNA, η αξιολόγηση θα προχωρήσει με ένα ταχύτερο χρονοδιάγραμμα λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα (μη κλινικά), από εργαστηριακές μελέτες σχετικά με την ποιότητα και ασφάλεια του εμβολίου από τέσσερις σε εξέλιξη κλινικές δοκιμές στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική.
Οι εμβολιασμοί
Με τους εμβολιασμούς να συνεχίζονται οι υγειονομικές υπηρεσίες στην Κύπρο θεωρούν πως η έλευση του εμβολίου της ASTRAZENECA, θα βάλει σε νέες βάσεις το πρόγραμμα εμβολιασμού, επιταχύνοντας κατά πολύ τους ρυθμούς, προκειμένου να προσεγγίσουν τους προγραμματισμούς που έχουν γίνει. Αυτό που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη προσοχή των αρμόδιων υγειονομικών υπηρεσιών είναι η ολοκλήρωση, το ταχύτερο δυνατόν, του εμβολιασμού των ευπαθών ομάδων. Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η προφύλαξη των ατόμων αυτών από πιθανή επιμόλυνση από τον ιό, ενώ θα συμβάλει στην αποφόρτιση των νοσοκομείων από νοσηλείες και θανάτους ασθενών COVID-19 και, κατ’ επέκταση, θα προστατεύσει το Σύστημα Υγείας. Όπως προβλέπει ο προγραμματισμός που έχει γίνει στο Υπουργείο Υγείας, ο βασικότερος στόχος είναι όπως εντός του πρώτου μισού του 2021, να έχει ολοκληρωθεί η εμβολιαστική κάλυψη πέραν του 40% των πολιτών της Κύπρου, στους οποίους εμπίπτουν οι ηλικιωμένοι και τα άτομα που εργάζονται σε κλειστές δομές, καθώς και οι επαγγελματίες υγείας και τα άτομα με υψηλό κίνδυνο για σοβαρή νόσηση. Σύμφωνα με την επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών Όλγα Καλακούτα, ο μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού αναμένεται το ερχόμενο καλοκαίρι όπου με τα σημερινά δεδομένα αναμένεται να υπάρχει αυξημένη ροή εμβολίων προς τα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Οι ποσότητες
Η ιδιαίτερη προσοχή με την οποία παρακολουθούνται οι εξελίξεις με το εμβόλιο της Οξφόρδης φαίνεται και από τις προγραμματισμένες παραλαβές που έχουν ανακοινωθεί. Η συνολική ποσότητα που αναλογεί στην Κύπρο ανέρχεται στο 1.192.043 εμβολίων των δυο δόσεων. Λαμβάνοντας υπόψη τους αρχικούς προγραμματισμούς, η πρώτη παρτίδα των 119.204 δόσεων που ήταν προγραμματισμένη για το τέταρτο τρίμηνο του 2020, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Η δίμηνη καθυστέρηση θα καταβληθεί προσπάθεια να καλυφθεί με εντατικοποίηση των εμβολιασμών από τον Φεβρουάριο και μετά και με την προϋπόθεση ότι δεν θα παρουσιασθεί ανάλογο πρόβλημα, με αυτό του εμβολίου της BIONTECH/PFIZER. Η γενικότερη εικόνα αναμένεται να διαφοροποιηθεί, προς το καλύτερο, αν ληφθεί υπόψη πως τη γενικότερη προσπάθεια θα ενισχύσει και το εμβόλιο της MODERNA, η πρώτη παρτίδα του οποίου αφίχθηκε στην Κύπρο το βράδυ Τρίτης. Από την MODERNA η Κύπρος θα προμηθευθεί συνολικά 156.668 εμβόλια των δυο δόσεων, τη μικρότερη ποσότητα από τα έξι εμβόλια εταιρειών με τις οποίες έχει συμφωνήσει η Κομισιόν.
Οι εμβολιασμοί
Με τις ποσότητες που φθάνουν στην Κύπρο, περίπου 3.500 εμβόλια σε εβδομαδιαία βάση, οι υγειονομικές υπηρεσίες συνεχίζουν τους εμβολιασμούς. Με βάση επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας από τις 27 Δεκεμβρίου, που ξεκίνησε το πρόγραμμα εμβολιασμού μέχρι και την περασμένη Κυριακή, είχαν πραγματοποιηθεί συνολικά 6.035 εμβολιασμοί, ενώ παράλληλα προγραμματίζονται τα ραντεβού για τη χορήγηση της 2ης δόσης. Οι εμβολιασμοί που έγιναν αφορούν επαγγελματίες πρώτης γραμμής στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ, επαγγελματίες πρώτης γραμμής σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια, οίκοι ευγηρίας, άλλα ιδρύματα φιλοξενίας ηλικιωμένων. Μετά τις πρώτες 3 χιλιάδες ραντεβού το Υπουργείο Υγείας προχώρησε στην διάθεση άλλων 4 χιλιάδων την περασμένη Δευτέρα για άτομα άνω των 80 ετών με τα οποία ξεκινά ουσιαστικά ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων. Η πύλη διευθέτησης ραντεβού εμβολιασμού για την εβδομάδα 25-29 Ιανουαρίου θα ανοίξει και πάλι στις 18 Ιανουαρίου 2021, από τις 9 το πρωί, για άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών.
Με τους αρχικούς προγραμματισμούς και με την προϋπόθεση πως τα κράτη μέλη θα παραλάμβαναν τις ποσότητες που είχαν ανακοινωθεί, υπολογιζόταν ότι σε εβδομαδιαία βάση η Κύπρος θα παραλάμβανε 6.800 δόσεις εμβολίων, που αντιστοιχούν στην κάλυψη 3.400 ατόμων ανά βδομάδα. Ωστόσο, μετά τα γνωστά προβλήματα που προέκυψαν με την παραγωγή του εμβολίου της BIONTECH/PFIZER αλλά και την καθυστέρηση με το εμβόλιο της ASTRA ZENECA, θα υπάρξει χρονική παρέκκλιση από τους αρχικούς στόχους.
Στην πρώτη δεκάδα της Ε.Ε.
Με τους εμβολιασμούς να πραγματοποιούνται με ρυθμούς χελώνας στα περισσότερα κράτη μέλη της Ε.Ε., η Κύπρος φιγουράρει στην 8η θέση ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη, σύμφωνα με τη σχετική κατάταξη του οργανισμού «Our World in Data». Ανά 100 κατοίκους, σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού, στην Κύπρο χορηγούνται 0,69 δόσεις των διαθέσιμων εμβολίων. Στις δυο πρώτες θέσεις βρίσκονται η Δανία και η Ιταλία με 1,98 και 1,06 δόσεις των διαθέσιμων εμβολίων. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 15η θέση με 0,42 δόσεις των διαθέσιμων εμβολίων. Οι εμβολιασμοί με τους ρυθμούς που πραγματοποιούνται διενεργούνται από 11 συνεργεία επαγγελματιών υγείας σε οκτώ συνολικά Κέντρα Εμβολιασμού που λειτουργούν παγκύπρια. Συγκεκριμένα, οι εμβολιασμοί διενεργούνται στα Κέντρα Εμβολιασμού:
- Λευκωσίας στα Κέντρα Υγείας Λατσιών και Παλιού Νοσοκομείου.
- Λεμεσός στα Κέντρα Υγείας του Παλιού Νοσοκομείου και του Νοσοκομείου Τροόδους.
- Λάρνακας στο Παλαιό Νοσοκομείο
- Αμμόχωστος στο Γενικό Νοσοκομείο.
- Πάφος στο Γενικό Νοσοκομείο και στο Νοσοκομείο της Πόλης Χρυσοχούς.
