Του Απόστολου Κουρουπάκη
Οι παραστάσεις Σεπτεμβρίου του προγράμματος FlashArt στο Θέατρο Ριάλτο ολοκληρώνονται την Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου, με τη θεατρική ομάδα bUilt-uP aRea και το έργο του Samuel Beckett «Όχι Εγώ» σε μετάφραση, σκηνοθεσία και μουσική του Παναγιώτη Λάρκου και ερμηνεία της Βασιλικής Κυπραίου. Μίλησα με τους συντελεστές και προσπαθήσαμε να ξεκαθαρίσουμε, έστω και στο πλαίσιο μιας μικρής συνέντευξης, τι εστί το «Όχι Εγώ» του Σάμιουελ Μπέκετ. Φυσικά, ο καλύτερος τρόπος για να μπει κάποιος στο σύμπαν του συγγραφέα είναι να δει την παράσταση.
–Βασιλική, Παναγιώτη, τι σημαίνει Σ. Μπέκετ για εσάς;
ΒΑΣΙΛΙΚΗ: Σιωπή. Σκοτάδι. Φως. Λέξεις. Έξω από το χωροχρόνο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ: Είναι ερώτηση παγίδα; Πιστεύω πως σημαίνει Σάμιουελ.
–Τι αντιπροσωπεύει το «Όχι Εγώ»; Τη μη επικοινωνία ή την ανάγκη εύρεσης μιας άλλης γλώσσας;
–ΒΑΣ.: Δεν ξέρω να σου πω. Στο «Όχι Εγώ» η επιλογή του Μπέκετ να φωτίζεται μόνο το στόμα του ηθοποιού δημιουργεί μια συνθήκη μη θεάτρου. Ο ηθοποιός απουσιάζει. Δεν βλέπουμε τα μάτια του. Ούτε το σώμα του. Δεν είναι μη επικοινωνία. Ούτε άλλη γλώσσα. Είναι μια αλλόκοτη αίσθηση. Πρωτόγνωρη. Με λέξεις χιλιοειπωμένες.
–ΠΑΝ.: Τον άδικο κόπο. Το «Όχι Εγώ» είναι η ιστορία μιας γυναίκας που πεθαίνει. Τη στιγμή που το διαβάζεις, αυτή πεθαίνει. Τώρα που σου γράφω αυτή πεθαίνει. Την ώρα που θα βλέπεις την παράσταση, αυτή θα πεθαίνει. Και τη στιγμή που πεθαίνει επιχειρεί να επικοινωνήσει. Αλλά πεθαίνει. Πεθαίνει προσπαθώντας να κατανοήσει. Κάτι που μετατρέπει τον κόπο της από άδικο, σε ευγενικό. Άρα τελικά το «Όχι Εγώ» αντιπροσωπεύει τον σεβασμό στην προσπάθεια και στην αμφισβήτηση. Σε όλα αυτά που μας κάνουν –υποθέτω– ανθρώπινα όντα.
–Ποιες είναι οι προκλήσεις για έναν ηθοποιό και τον σκηνοθέτη σε ένα τέτοιο έργο;
–ΒΑΣ.: Να ξεχάσω αυτά που ξέρω. Να μην εξηγώ. Να μείνω ακίνητη. Να μην «παίζω». Να μη φοβάμαι. Να παίζω. Να ακούω τη μουσική. Να επιστρέφω.
–ΠΑΝ.: Να καταφέρουμε το κοινό να κατανοήσει παρακολουθώντας, αυτό ακριβώς που κατανοήσαμε κι εμείς διαβάζοντάς το. Ακριβώς όμως. Α! και η Βασιλική να κάτσει ακούνητη. Αυτά υποθέτω.
–Είναι δυνατόν οι λέξεις να μπορούν να χάνουν το νόημά τους; Αλήθεια, αν συμβαίνει αυτό, πότε χάνουν το νόημά τους;
–ΒΑΣ.: Οι λέξεις δεν μπορούν να χάνουν το νόημά τους. Οι άνθρωποι το χάνουν. Το νόημα. Αδιαλείπτως και αδιακρίτως. Δυστυχώς.
–ΠΑΝ.: Ποτέ μια λέξη δεν χάνει το νόημα της. Ποτέ. Το πρόβλημα εντοπίζεται πάντα στον ή πομπό ή στον δέκτη. Στην πρόθεση από τη μια και την υπόθεση από την άλλη. Οι λέξεις δε φέρουν καμία προσωπική ευθύνη. Η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τον χρήστη.
–Πώς θα συμπληρώνατε εσείς σήμερα το «Ανοίξω το στόμα μου, και πληρωθήσεται…»;
–ΒΑΣ.: Δε θα το συμπλήρωνα. Δεν μου αρέσουν οι ύμνοι. Ούτε οι θρησκευτικοί. Ούτε οι εθνικοί.
–ΠΑΝ.: Με θαυμαστικό. Απ’ ό,τι φαίνεται διανύουμε την περίοδο που όλοι είναι ικανοποιημένοι με το ανοίγουν συνεχώς το στόμα τους και να μιλάνε για ώρες, λέγοντας απολύτως τίποτα. Τους συγχαίρω. Μπράβο τους, είναι εντυπωσιακοί.
–Στην εποχή μας περισσότερο γράφουμε διαμαρτυρόμενοι και λιγότερο μιλάμε και φωνάζουμε για να διαμαρτυρηθούμε… πώς σχολιάζετε, πρέπει να τρομάξουμε;
–ΒΑΣ.: Αυτή η κυριαρχία του γραπτού λόγου (κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) για να διαμαρτυρηθούμε, να δηλώσουμε, να διαδηλώσουμε, να ευχηθούμε, να χαρούμε, να θυμώσουμε, για να «μιλήσουμε» τέλος πάντων, είναι τρομακτική. Απουσιάζουν οι ήχοι, οι αποχρώσεις, το κόμπιασμα, η έκπληξη, η ζωή.
–ΠΑΝ.: Δεν με τρομάζει ο τρόπος. Με τρομάζει ο τόπος. Ο φυσικός χώρος της διαμαρτυρίας είναι ο δρόμος. Με τρομάζει που έχουμε παρατήσει τον δρόμο στο έλεος της κρατικής εξουσίας. Και πιο πολύ με τρομάζει το πόσο λίγοι είναι οι άνθρωποι που τρομάζουν απ’ αυτό.
–Είναι πια τόσο μοντέρνος και ριζοσπαστικός ο Μπέκετ; Τι τον κάνει τέτοιον;
–ΒΑΣ.: Ο Ιονέσκο γράφει για τον Μπέκετ πως είναι τραγικός γιατί στο έργο του εκείνο που διακυβεύεται κάθε στιγμή είναι οι ίδιες οι προϋποθέσεις της ανθρώπινης ύπαρξης και όχι ο άνθρωπος της μιας ή της άλλης εποχής. Αυτό.
–ΠΑΝ.: Ο Μπέκετ θα παραμένει μοντέρνος και ριζοσπαστικός για όσο καιρό εμείς είμαστε πεισματικά παρωχημένοι και συντηρητικά οπισθοδρομικοί. Ζω με την ελπίδα να δω τη μέρα που όλα τα προβλήματα του Μπέκετ θα θεωρούνται ξεπερασμένα. Τότε θα ελπίσω σε ένα καλύτερο αύριο. Ίσως και σε ένα μεθαύριο. Και ούτω καθ’ εξής.
Πληροφορίες και οδηγίες προς θεατές:
Στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης του Covid 19, δεν θα λειτουργεί ταμείο πριν τις παραστάσεις. Το κοινό επιβάλλεται όπως:
*Προεξασφαλίζει τα εισιτήριά του είτε ηλεκτρονικά, είτε από το ταμείο του θεάτρου (Δευτέρα – Παρασκευή 10:00 – 15:00)
*Προσέρχεται έγκαιρα στο θέατρο, κρατεί τις αποστάσεις ασφαλείας και φέρει μάσκα κατά την είσοδο και διακίνηση του εντός του Θεάτρου.
Πού/πότε: Θέατρο Ριάλτο, Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου, ώρα 8:30 μ.μ.
Είσοδος: € 8 / 5, Πληροφορίες / Κρατήσεις: 77 77 77 45
E-ticket: rialto.com.cy, Rialto Theatre App
