Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο χορογράφος Παναγιώτης Τοφή ανεβάζει την επόμενη εβδομάδα τη νέα του δουλειά με τίτλο «Erroneous Encounters», στην οποία συμμετέχουν οι Δαμιανός Άγγελος Ευσταθίου, Βασιλική Κυπραίου, Ιωάννης Μαμωλής, Νίκος Σαμουρίδης, και επί σκηνής θα βρίσκεται ο μουσικός Ανδρέας Οικονομίδης. Ο Παναγιώτης, μιλώντας στην «Κ» μού λέει πως η πρώτη σκέψη για αυτό το έργο προέκυψε μετά από μία προσωπική συναισθηματική απώλεια μετά από την οποία βρέθηκε ανά στιγμές με τη σκέψη πως κάποιες συναντήσεις ανθρώπων, οι οποίες αρχικά πηγάζουν λόγω αγάπης, ίσως και να είναι καλύτερα να μην υπάρξουν, να μη συμβούν ποτέ. Λέει επίσης πως το «Erroneous Encounters» ένιωσε πως είναι το κατάλληλο έργο για να εμπιστευτεί ένα διαφορετικό συνδυασμό ερμηνευτών και συντελεστών και αυτό ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον τόσο στο ξεκίνημα όσο και στην πορεία ολοκλήρωσης του έργου.
–Παναγιώτη, αυτή η δουλειά σου έχει πίσω της πολύ καιρό έρευνας…
–Η αρχική σύλληψη από την οποία προέκυψε η εν λόγω έρευνα ξεκίνησε δέκα χρόνια πριν, ως μέρος της πτυχιακής μου κατά το τέλος των σπουδών μου στο Λονδίνο, όπου κι έγινε η πρώτη ομαδοποίηση των θεματικών που με ενδιαφέρουν ως προς τη δημιουργία και σύνθεση κίνησης. Ως επακόλουθο ξεκίνησε ένας εξελικτικός πειραματισμός ως προς τη δημιουργία ενός κινησιολογικού λεξιλογίου, το οποίο εστιάζει στο υποταγμένο, σχεδόν κενό αλλά σε αντίθεση, ποιητικό σώμα. Τους κεντρικούς πυρήνες αποτέλεσαν η έλλειψη αυτονομίας και ενσυναίσθησης. Συγκεκριμένα, η ανθρώπινη αδυναμία αυτονομίας σε μια σύγχρονη εποχή όπου ιδέες, φιλοδοξίες και μάζα πληροφοριών μας οδηγούν προς κοινές, προσχεδιασμένες συμπεριφορές και αντιδράσεις τις οποίες διακρίνει η απόσταση και η παθητικότητα. Και σε συνέχεια η εντυπωσιακή παρατήρηση απουσίας ενσυναίσθησης, πόσο δηλαδή αποτυγχάνουμε να δούμε, να εστιάσουμε, να αντιληφθούμε και να αντιδράσουμε ουσιαστικά ώστε ενεργά να δράσουμε και να βοηθήσουμε άλλους, άλλες υπάρξεις του δικού μας είδους.
–Τι σε προέτρεψε στο να κάνεις αυτό το έργο;
–Η πρώτη σκέψη για αυτό το έργο προέκυψε μετά από μία προσωπική συναισθηματική απώλεια μετά από την οποία βρέθηκα ανά στιγμές με τη σκέψη πως κάποιες συναντήσεις ανθρώπων, οι οποίες αρχικά πηγάζουν λόγω αγάπης, ίσως και να είναι καλύτερα να μην υπάρξουν, να μη συμβούν ποτέ. Αυτή τη σκέψη αντικατέστησε μετέπειτα μια στιγμιαία συνειδητοποίηση πως όσο μεγαλώνω, δημιουργείται και μεγαλώνει μαζί μου μία τράπεζα πληροφοριών, μια αποθήκη από τραύματα και απώλειες. Οι περισσότερες πληροφορίες αυτές αισθάνθηκα πως προκύπτουν όταν κάποιοι άνθρωποι απομακρύνονται, φεύγουν. Όλη αυτή η βιωματική πληροφορία ένιωσα πως τελικά με το πέρασμα των χρόνων δημιουργεί μια αναπόφευκτη απόσταση. Φέρει πάντοτε ενός είδους απουσία. Και διαιωνίζει την έλλειψη μιας βασικής ανάγκης.
–Θα ήθελα δυο λόγια για τον τίτλο που έχεις επιλέξει, «Erroneous Encounters», ποιες είναι αυτές οι λάθος συναντήσεις;
–Ο τίτλος προέκυψε από κάτι καθημερινό. Την ανακοίνωση στον υπολογιστή, όταν παρουσιάζει μια δυσλειτουργία: «Your computer has encountered an error». Το θεώρησα πολύ αστείο και ειρωνικό. Ποτέ δεν επεξηγεί αυτή η ανακοίνωση τι ακριβώς είναι αυτό το «error» και θεώρησα πως και αυτό αποτελεί είδος απόκρυψης. Ενδιαφέρον βρήκα επίσης ότι μετά από μια τέτοια ανακοίνωση ακολουθεί πολύ συχνά η επιλογή «Shut Down» ή «Restart». Δεν ξέρουμε τι προκάλεσε τη βλάβη, δεν ξέρουμε ποια είναι η βλάβη ακριβώς αλλά ξέρουμε με ποιο τρόπο κλείνουμε την παροχή ενέργειας. Και όλα ΟΚ. Μέχρι την επόμενη βλάβη.
Αυτό το «απλό» συνδύασα με τις δικές μου προσωπικές αναφορές και κατέληξα πως αυτή η βλάβη δύναται να είναι ίσως η αποτυχία ως προς τον έλεγχο των αντιδράσεων του σώματος, η αποτυχία του σώματος να κινηθεί εντυπωσιακά, η αποτυχία να συναντηθούν, να υπάρξουν ουσιαστικά δύο σώματα, δύο άνθρωποι, η αποτυχία να αποβάλουμε τον φόβο, τη συστολή, η οποία προκύπτει από αιχμηρές καταλήξεις προηγούμενων σχέσεων, όταν αγγίζουμε πρώτη φορά ένα καινούργιο χέρι. Οι στιγμές που ερχόμαστε σε πλήρη συντονισμό με αγαπημένους ανθρώπους, οι οποίοι δεν υπάρχουν στον υλικό κόσμο και συνειδητοποιούμε το μέγεθος της απώλειας αλλά και της έντασης αυτής τη μη ορατής ενέργειας. Αυτού του κενού.
Το «Erroneous Encounters» ένιωσα πως είναι το κατάλληλο έργο για να εμπιστευτώ ένα διαφορετικό συνδυασμό ερμηνευτών και συντελεστών και αυτό ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον τόσο στο ξεκίνημα όσο και στην πορεία ολοκλήρωσης του έργου, λέει ο χορογράφος Παναγιώτης Τοφή.
–Κενότητα και απόκρυψη… κενό ως προς τι και απόκρυψη από τι;
–Κενό ως ο ενδιάμεσος χώρος όπου απουσιάζει η ύλη. Ως οι ώρες, οι μέρες, τα χρόνια που περνάμε μακριά από μάτια, από χάδια, από αγκαλιές τις οποίες έχουμε χάσει. Κενό ως η απόσταση από τα μάτια του απέναντι. Ως οι στιγμές κατά τις οποίες το σώμα μοιάζει να αιωρείται, να επιτρέπει, να αφήνεται, δίχως σκέψεις. Κενό ως η έλλειψη μυϊκής αντίστασης η οποία επιτρέπει σε πληροφορίες να διεισδύσουν μέσω του δέρματος. Κενό ως η έλλειψη εμπιστοσύνης σε ένα άγγιγμα, ως η απόσταση ασφαλείας, ως ο φόβος, ο οποίος μας αποτρέπει να αφουγκραστούμε το μέσα μας.
Απόκρυψη ως η διφορούμενη πρόθεση κίνησης, η οποία δεν δίνει απόλυτη επεξήγηση στον θεατή. Απόκρυψη ως προς την επιλογή των λέξεων, οι οποίες δεν υπαγορεύουν το νόημά τους και μπορούν να μεταφραστούν με διάφορους τρόπους. Απόκρυψη ως προς την απουσία της προσωπικότητας με αποτέλεσμα την παρουσία μονάχα της ενέργειας. Απόκρυψη ως η απουσία ιστορίας ως γραμμική επεξήγηση και η σταδιακή παρουσίαση στοιχειών προς αποκρυπτογράφηση νοήματος.
–Συνδυάζεις τέσσερις τέχνες, μουσική, ποίηση, ερμηνεία και κίνηση, γιατί επέλεξες αυτή την πληθωρική σύνθεση;
–Το «Erroneous Encounters» ένιωσα πως είναι το κατάλληλο έργο για να εμπιστευτώ ένα διαφορετικό συνδυασμό ερμηνευτών και συντελεστών και αυτό ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον τόσο στο ξεκίνημα όσο και στην πορεία ολοκλήρωσης του έργου. Όσο αφορά τη γραφή - ποίηση, είναι ένα στοιχείο το οποίο δοκιμάζω τρίτη φορά σε χορογραφικό έργο και πιστεύω πως μια πιο αφαιρετική μορφή κειμένου είναι αυτό που προέκυψε αβίαστα στο συγκεκριμένο έργο. Με τον μουσικό συνθέτη και ερμηνευτή Ανδρέα Οικονομίδη η ιδέα για συνεργασία προέκυψε στις περσινές πρόβες του θεατρικού έργου «Phoenix» σε σκηνοθεσία Χριστόδουλου Ανδρέου όπου με συνεπήρε, όταν αυτοσχεδίαζε με ηλεκτρονική μουσική κατά τις πρόβες. Και ακολούθως γεννήθηκε η ιδέα για συντονισμό του Ανδρέα και της Βασιλικής Κυπραίου ως ηχητικές πηγές στο έργο. Ένιωσα πως ο συνδυασμός αυτών των δύο αξιόλογων δημιουργών - ερμηνευτών θα έφερε ως αποτέλεσμα μια έντονα σύγχρονη και ιδιαίτερα ευαίσθητη ποιότητα. Με αυτό το έργο είναι και η πρώτη φορά που συνεργάζομαι με αντρικό ensemble χορευτών ερμηνευτών (Δαμιανός Άγγελος Ευστάθιου, Ιωάννης Μαμωλής, Νίκος Σαμουρίδης), γεγονός που με έχει δικαιώσει τόσο κατά τη δημιουργική διαδικασία αλλά και ως προς το τελικό αποτέλεσμα.
Αυτή η σύνθεση δικαίωσε το αρχικό μου όραμα, καθώς νιώθω πως το σύμπαν το οποίο έχουμε δημιουργήσει μαζί, το οποίο ανήκει δικαιωματικά σε όλους μας και το οποίο η ομάδα δημιουργικών συντελεστών ενισχύει ακόμη περισσότερο, αποτελεί το πιο μαγικό –συνολικά– αποτέλεσμα θα μπορούσα να έχω φανταστεί.
Πληροφορίες
«Erroneous Encounters», Θέατρο Ριάλτο, Λεμεσός, 8 Μαΐου, ώρα 8:30 μ.μ.
10, 11 Μαΐου, ώρα 8:30 μ.μ. Θέατρο Δέντρο, Λευκωσία.
Κρατήσεις εισιτηρίων: 96014086
