Του Απόστολου Κουρουπάκη
Με δύο επιστολές προς τον υφυπουργό Πολιτισμού Μιχάλη Χατζηγιάννη η θεατρική ομάδα Point To E.O. Contemporary Theater LTD εκφράζει τη δυσαρέσκεια της για τον τρόπο και το σκεπτικό της διάθεσης των κρατικών επιχορηγιών που αφορούν τη θεατρική δημιουργία. Στη μία επιστολή, όπως αναφέρεται οι άνθρωποι της ομάδας θέλουν να εκφράσουν την αγανάκτησή τους με ένα πιο λαϊκό και ανθρώπινο τρόπο γραφής, ελπίζοντας ότι ΄πίσω από τις λέξεις θα μπορέσετε να ακούσετε και τη φωνή τους.
Στη δεύτερη, επίσημη, επιστολή, που η Ευαγγελία Ονουφρίου, διευθύντρια της θεατρικής ομάδας Point To contemporary theater, απέστειλε στον κ. Χατζηγιάννη, εκ μέρους της θεατρικής ομάδας Point To E.O. Contemporary Theater LTD, αναφέρει πως αδυνατούν να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούνται οι προτάσεις για επιχορήγηση θεατρικής δημιουργίας, οι οποίες υποβάλλονται από τους θεατρικούς οργανισμούς στα πλαίσια του σχεδίου ΘΥΜΕΛΗ, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Θεωρούμε απαράδεκτη την επιχορήγηση πολυπρόσωπων παραγωγών με τα ίδια κριτήρια με τα οποία αξιολογούνται και εν τέλει επιχορηγούνται οι ολιγοπρόσωπες παραγωγές και οι μονόλογοι.
Σημειώνεται πως η Point To E.O. Contemporary Theater για το β΄ εξάμηνο έλαβε ποσό επιχορήγησης 10.000 ευρώ για το έργο «Αυστηρώς Κατάλληλο», των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου, στο οποίο λαμβάνουν μέρος 14 ηθοποιοί και αξιοποιούνται – εργοδοτούνται ακόμα 6 βασικοί συντελεστές παραγωγής (σκηνοθέτης, ενδυματολόγος, σκηνογράφος, φωτιστής, χορογράφος, βοηθός σκηνοθέτη, βοηθός παραγωγής) και αρκετοί άλλοι επαγγελματίες (χειριστές, γραφίστας κτλ.).
Και όπως αναφέρει στην επιστολή της με το ίδιο ποσό, ή και με μεγαλύτερο, έχουν επιχορηγηθεί παραγωγές στις οποίες ο αριθμός των συμμετεχόντων (ηθοποιών και συντελεστών παραγωγής) είναι πολύ μικρότερος. Με το ίδιο ποσό έχουν επιχορηγηθεί ακόμα και θεατρικοί μονόλογοι και θεωρούν πως το ύψος της χορηγίας είναι απογοητευτικά απαγορευτικό για την πραγματοποίηση μιας αξιοπρεπούς παραγωγής, «την καταβολή αξιοπρεπούς αμοιβής για τους επαγγελματίες του θεάτρου που πρόκειται να εργοδοτηθούν και αναγκαστικά κατεβάζει την ποιότητα της παραγωγής ως προς τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν μια θεατρική παράσταση, τα οποία είναι τα σκηνικά και κοστούμια, οι φωτισμοί, η μουσική κτλ., στοιχεία που κατόπιν πρόκειται να αξιολογηθούν με ίσους όρους με παραγωγές των οποίων το ύψος της χορηγίας είναι πολύ μεγαλύτερο».
Στην επιστολή της η ομάδα αναρωτιέται αν το ποσό των 10.000 ευρώ τελικά δόθηκε για να απορριφθεί.
Η ανεπίσημη εδώ
Κύριε,
Εκ μέρους της θεατρικής ομάδας Point To E.O. Contemporary Theater LTD, επιθυμώ να σας εκφράσω την έντονη δυσαρέσκεια μου, αλλά και των μελών της θεατρικής ομάδας που εκπροσωπώ, αναφορικά με τον τρόπο και το σκεπτικό της διάθεσης των κρατικών επιχορηγιών που αφορούν τη θεατρική δημιουργία. Εκτός από την επίσημη επιστολή που σας στείλαμε θα ήθελα να εκφράσω την αγανάκτηση μου με ένα πιο λαϊκό και ανθρώπινο τρόπο γραφής, ελπίζοντας ότι ΄πίσω από τις λέξεις θα μπορέσετε να ακούσετε και την φωνή μου.
Επιχορήγηση ανέκδοτο
Ποτέ δεν ήμουν καλή στα μαθηματικά, αλλά θα ήθελα να με βοηθήσει κάποιος να λύσω αυτήν την εξίσωση.
10.000 ευρώ χορηγία από θυμέλη -14 Ηθοποιοί, σκηνοθέτης ενδυματολόγος, σκηνογράφος, χορογράφος, φωτιστής, βοηθός παραγωγής, χειριστής, γραφίστας κλπ…
Να μου πει κάποιος υπεύθυνα και με ποια λογική ( εάν υπάρχει,) κατάληξε σε τούτα τα μαθηματικά. Τζιαι να με πείσει κάποιος ότι τούτη η επιχορήγηση δεν δόθηκε για τα μάθκια του κόσμου, αλλά για να την απορρίψουμε. ( Κάτι που θα έκαμνε ο οποιοσδήποτε θεατρικός επιχειρηματίας).
Δεν είμαστε ούλλοι θεατρικοί επιχειρηματίες. Κάποιοι που μας δεν το πιάνουμε το νόημα τζιαι επιμένουμε. Θέλουμε να κάμουμε το έργο. Και το κάνουμε! Με ποιο τρόπο; Θα σας πω:
Ο σκηνοθέτης της παράστασης αποποιείται τον μισθό του. Κάμνουμε τα σκηνικά μόνοι μας, ενώ δεν είμαστε σκηνογράφοι τζιαι ραφκούμε κοστούμια χωρίς να είμαστε ενδυματολόγοι. Ο χειριστής κόφκει τζιαι εισιτήρια. Οι ηθοποιοί , πιάνουν πινέλο άμα χρειαστεί τζιαι βάφουν σκηνικά. Βοηθούν ούλλοι στις κρατήσεις στο καθάρισμα του θεάτρου, τζιαι κάμνουν αφισοκόλληση. Τούτα ουλλά τα έξτρα εννοείτε ότι δεν τα πληρωνόμαστε. Τζιαι εμείς που ξέρουμε ότι οι συνεργάτες μας δεν θα αμειφθούν όσο τους αξίζει εννα συμβιβαστούμε με τα ωράρια τους με κίνδυνο να μεν μπορούμε να βρεθούμε ούλλοι στις πρόβες, διακινδυνεύοντας το αποτέλεσμα του έργου.
Παρόλα αυτά, το έργο γίνεται τζιαι που την κούραση διερωτάσαι αν άξιζε τον κόπο να πεθάνεις. Οι παραστάσεις όμως, εν γεμάτες κόσμο τζιαι ως το χειροκρότημα λαλείς θεέ μου ευτυχώς επίεν καλά!
Οι παραστάσεις εν όλες sold out τζιαι οι άνθρωποι θα πληρωθούν. ( Πολλές φορές παραπάνω λεφτά που τα συμφωνηθέντα. Ευτυχώς). Γιατί στο Wherehaus τίποτε κερδοσκοπικό δεν συμβαίνει. Έχουμε συνεργάτες που μας στηρίζουν, τζιαι στηρίζουμε τους τζιαι εμείς. (Τζιαι ας ακούμε ενίοτε ότι πάλε εν οικογενειακή παράσταση)…
Και καταφθάνουν οι Ανεξάρτητες επιτροπές, (που κατά καιρούς κάποιοι από αυτούς, κάνουν αιτήσεις για δίκες τους παραγωγές ή συνεργάζονται στενά με ανεξάρτητα θέατρα και σχήματα, κάτι που μόνο στην Κύπρο συμβαίνει, δημιουργώντας καχυποψία ως προς την αντικειμενικότητα τους και φοβερή ανασφάλεια για όσους από εμάς, δεν έχουμε πίσω μας κανένα κόμμα και κανένα γνωστό, φίλο, συγγενή, μες τα πράγματα. Η γυναίκα του Καίσαρα δεν πρέπει μόνο να είναι τίμια, αλλά και να φαίνεται.)
Έρχονται λοιπόν να κρίνουν την παράσταση που εκάμαμε με τόσο κόπο και τόσες ελλείψεις, ίσα και όμοια με αλλά σχήματα που πήραν πολύ μεγαλύτερες επιχορηγήσεις, με πολύ λιγότερα άτομα εως μονολόγους και παραστάσεις που είχαν μέσον όρο δέκα θεατές ανά παράσταση ( Σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω ότι δεν έχω πρόβλημα με συνάδελφους, φορείς και θέατρα και σε καμιά περίπτωση δεν έχω απαίτηση να κόψουν που κάποιον για να τα πάρω εγώ.)
Η απαίτηση μου είναι οι άνθρωποι που απαρτίζουν την οποιαδήποτε επιτροπή που επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο το μέλλον μας, και το μέλλον του θεάτρου, τουλάχιστον να είναι αντικειμενικοί και να σέβονται τα κριτήρια που έθεσαν, τα οποία πολλές φορές είναι σκιώδη και επιτρέπουν την χειραγώγηση των βαθμολογιών, και να γνωρίζουν ότι για κάποιους από μας η θεατρική δημιουργία πραγματοποιείται κάτω από απάνθρωπες συνθήκες, και δεν στερούν απλώς, έναν βασικό μισθό από τους συντελεστές αλλά συνθλίβουν την αξιοπρέπεια, τα όνειρα και το μέλλον μας, υποτιμώντας συστηματικά την νοημοσύνη μας, θεωρώντας την ευγένεια μας, αδυναμία.
Θέλω να ζητήσω προσωπικά ένα μεγάλο συγγνώμη σε όσους συντελεστές πήρα τηλέφωνο χθες, για να τους ρωτήσω αν είναι πρόθυμοι να δουλέψουν για πενταροδεκάρες, και απαιτώ από όσους στάθηκαν υπεύθυνοι για αυτόν τον εμπαιγμό ( Εννοώ το ύψος της επιχορήγησης), απέναντί στην ομάδα μου και στους συνεργάτες μου, όχι μόνο να επανορθώσουν, αλλά και να απολογηθούν.
Απαιτώ να μάθουν, να ξέρουν, να ρωτούν να ενδιαφέρονται, και να θυμούνται (για να μεν έχουμε τον Δεκέμβρη τα ίδια), ότι παλεύουμε 15 χρόνια μόνοι μας. Με αξιοπρέπεια τζιαι πολλές προσωπικές θυσίες. Εκτίσαμε ένα θέατρο κυριολεκτικά με τα χέρια μας. Έχουμε στο ενεργητικό μας 40 παραγωγές (οι μισές δεν ήταν επιχορηγημένες). Είμασταν δύο φορές υποψήφιοι στα βραβεία του Θοκ στην κατηγορία συγγραφή και διασκευή, με ευφάνταστες μεταφορές και διασκευές έργων με σκηνοθετική άποψη και ολοκληρωμένη πρόταση. Με μεγάλη αίσθηση ευθηνής, εργοδοτούμε κόσμο και δημιουργούμε συνεργασίες που αντέχουν στον χρόνο. Μας αξίζει μια καλύτερη αξιοκρατική μεταχείριση και όχι επιχορηγήσεις ανέκδοτα που μας καταδικάζουν και μας εγκλωβίζουν σε ένα μέτριο η κακό αποτέλεσμα.
Η επίσημη επιστολή
Κύριε,
Εκ μέρους της θεατρικής ομάδας Point To E.O. Contemporary Theater LTD, επιθυμώ να σας εκφράσω την έντονη δυσαρέσκεια μου, αλλά και των μελών της θεατρικής ομάδας που εκπροσωπώ, αναφορικά με τον τρόπο και το σκεπτικό της διάθεσης των κρατικών επιχορηγιών που αφορούν τη θεατρική δημιουργία.
Η θεατρική ομάδα Point To Contemporary Theater ιδρύθηκε το 2008, από τους ηθοποιούς Νικόλα Δημητρίου και Ευαγγελία Ονουφρίου. Στην πορεία εντάχθηκαν στο δυναμικό της θεατρολόγοι σκηνοθέτες και ηθοποιοί. Στο ενεργητικό της ομάδας υπάρχουν 40 θεατρικές παραγωγές και συνεργασίες με άλλα θεατρικά σχήματα και σκηνοθέτες. Βασικός στόχος του σχήματος είναι το ανέβασμα θεατρικών έργων, με εύρος στο ρεπερτοριακό του φάσμα. Το ανέβασμα έργων στην κυπριακή διάλεκτο είναι μια πτυχή δημιουργίας που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τα μέλη του. Σημαντικό ενδιαφέρον της ομάδας είναι οι θεατρικές μεταφορές λογοτεχνικών ή κινηματογραφικών έργων, με τις οποίες έχει ασχοληθεί με επιτυχία, δίνοντας παγκύπριες ή και πανελλήνιες πρεμιέρες. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο επινοημένο θέατρο, μέσα από το οποίο η ομάδα έδωσε πρωτότυπα κείμενα και παραστάσεις, όπως «Isolatıon» και «Exıt». Η ομάδα έχει ανεβάσει μέχρι σήμερα περίπου 40 θεατρικές παραγωγές, μεταξύ των οποίων τα εξής: «Η Νύχτα των Δολοφόνων», του Χοσέ Τριάνα, «Το Έντομο», του Τρέισι Λετς, «Περιμένοντας τον Γκοντό», του Σάμουελ Μπέκετ, «Το Κλάμα Βγήκε απ’ τον Παράδεισο», των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου και «Ο Γάμος», του Μάριου Ποντίκα. Η ομάδα μας ήταν δύο φορές υποψήφια στα βραβεία του Θοκ στην κατηγορία συγγραφή και διασκευή.
Σημαντική φιλοσοφία της ομάδας είναι η εργοδότηση, σε ένα μεγάλο βαθμό, νέων και ταλαντούχων συντελεστών του θεάτρου που δεν «αξιοποιούνται», δίνοντας τους την ευκαιρία να εργαστούν. Η ομάδα έχει μόνιμη θεατρική στέγη το θέατρο WhereHaus 612, στη Λευκωσία. Ένας από τους άμεσους στόχους της είναι η, όσο το δυνατόν, καλύτερη αξιοποίηση του θεατρικού της χώρου για το ανέβασμα θεατρικών και άλλων παραγωγών που σχετίζονται με τον πολιτισμό, τόσο από την ίδια την ομάδα, αλλά και από άλλες ομάδες και ανεξάρτητους καλλιτέχνες. Για το λόγο αυτό, το κόστος παραχώρησης της χρήσης του χώρου είναι χαμηλό, και στις περιπτώσεις ανεξάρτητων φορέων και καλλιτεχνών με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, ακόμα χαμηλότερο. Η διατήρηση του εν λόγω θεατρικού χώρου, η οποία προκύπτει με πολύ προσωπικό κόστος και θυσίες από τα μέλη, πηγάζει από την αγάπη και την αφοσίωση στην τέχνη του θεάτρου και στις τέχνες γενικότερα. Ως εκ τούτου, η οικονομική ενίσχυση του φορέα είναι πολύ σημαντική. Η ομάδα πιστεύει ότι η πολυφωνία στην καλλιτεχνική έκφραση είναι το βασικότερο στοιχείο του πολιτισμού, γι’ αυτό προσπαθεί να δημιουργήσει τις συνθήκες, μέσα από τις οποίες αυτή η πολυφωνία θα γίνει πραγματικότητα.
Κύριε υφυπουργέ, αδυνατούμε να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούνται οι προτάσεις για επιχορήγηση θεατρικής δημιουργίας, οι οποίες υποβάλλονται από τους θεατρικούς οργανισμούς στα πλαίσια του σχεδίου ΘΥΜΕΛΗ. Συγκεκριμένα, θεωρούμε απαράδεκτη την επιχορήγηση πολυπρόσωπων παραγωγών με τα ίδια κριτήρια με τα οποία αξιολογούνται και εν τέλει επιχορηγούνται οι ολιγοπρόσωπες παραγωγές και οι μονόλογοι. Η ομάδα μας έχει τύχει επιχορήγησης ύψους 10 000 ευρώ, στα πλαίσια του σχεδίου ΘΥΜΕΛΗ (Β΄Εξάμηνο 2023) για το έργο «Αυστηρώς Κατάλληλο», των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου, στο οποίο λαμβάνουν μέρος 14 ηθοποιοί και αξιοποιούνται – εργοδοτούνται ακόμα 6 βασικοί συντελεστές παραγωγής (σκηνοθέτης, ενδυματολόγος, σκηνογράφος, φωτιστής, χορογράφος, βοηθός σκηνοθέτη, βοηθός παραγωγής) και αρκετοί άλλοι επαγγελματίες (χειριστές, γραφίστας κτλ). Με το ίδιο ποσό, ή και με μεγαλύτερο, έχουν επιχορηγηθεί παραγωγές στις οποίες ο αριθμός των συμμετεχόντων (ηθοποιών και συντελεστών παραγωγής) είναι πολύ μικρότερος. Με το ίδιο ποσό έχουν επιχορηγηθεί ακόμα και θεατρικοί μονόλογοι.
Το ύψος της χορηγίας είναι απογοητευτικά απαγορευτικό για την πραγματοποίηση μιας αξιοπρεπούς παραγωγής, την καταβολή αξιοπρεπούς αμοιβής για τους επαγγελματίες του θεάτρου που πρόκειται να εργοδοτηθούν και αναγκαστικά κατεβάζει την ποιότητα της παραγωγής ως προς τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν μια θεατρική παράσταση, τα οποία είναι τα σκηνικά και κοστούμια, οι φωτισμοί, η μουσική κτλ, στοιχεία που κατόπιν πρόκειται να αξιολογηθούν με ίσους όρους με παραγωγές των οποίων το ύψος της χορηγίας είναι πολύ μεγαλύτερο.
Είναι παράλογο να σκεφτεί κανείς το πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί μια τέτοια θεατρική πρόταση, κάτι που μας κάνει να διερωτηθούμε τους λόγους που μας έχει προσφερθεί η χορηγία, αφού το ύψος της είναι απαγορευτικό για την πραγματοποίηση του έργου. Η χορηγία μας δόθηκε για να απορριφθεί εν τέλει από εμάς;
Το θεατρικό πεδίο στην Κύπρο είναι νεφελώδες και δυσδιάκριτο. Το μικρό θεατρικό κοινό είναι γεγονός. Οι χαμηλές εισπράξεις από εισιτήρια, κάνουν την κρατική επιχορήγηση, απαραίτητη για την επιβίωσή μας. Κάποιοι από εμάς, γίναμε «θεατρικοί επιχειρηματίες», από την ανάγκη μας να συνεχίσουμε να είμαστε καλλιτέχνες και να παράγουμε θέατρο. Με πολλές θυσίες και ανυπολόγιστο προσωπικό κόστος σε χρήματα και σε χρόνο, επιμένουμε να ράβουμε χωρίς να είμαστε εν δυνάμει ενδυματολόγοι, να καρφώνουμε χωρίς να είμαστε εν δυνάμει σκηνογράφοι και να ανεβαίνουμε σε σκάλες χωρίς να είμαστε εν δυνάμει φωτιστές, μόνο και μόνο για να κρατήσουμε χαμηλά τα έξοδα παραγωγής, με τεράστιο αντίκτυπο, όχι μόνο στο αποτέλεσμα της δουλειάς μας, αλλά και στην προσωπική μας καθημερινότητα.
Δεν επιθυμούμε την υποτίμηση της καλλιτεχνικής μας ιδιότητας, κάτι που πολλές φορές έχει συμβεί στο παρελθόν καθώς, λαμβάνουμε χαμηλή αξιολόγηση επειδή κρινόμαστε στα ίσα με σχήματα που λαμβάνουν μεγάλες χορηγίες. Θέλουμε να μας δοθεί η δυνατότητα να μπορούμε να προωθούμε την τέχνη μας με αξιοπρέπεια, η οποία μας στερείται υποτιμητικά από την κρατική χορηγία. Οι ηθοποιοί και συντελεστές των παραγωγών μας είναι επαγγελματίες και εργάζονται για τα προς το ζειν, πολλές φορές με δύσκολα ωράρια και χαμηλή αμοιβή. Δεν τους αξίζει κάτι τέτοιο. Η διαδικασία με την οποία η ομάδα μας αξιολογείται και επιχορηγείται, θέλουμε και πρέπει να μας επιτρέπει να δείχνουμε τον απαραίτητο σεβασμό προς τους συνεργάτες μας – καλλιτέχνες, χωρίς να πρέπει να τους ζητούμε να κάνουν εκπτώσεις στις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζονται, ούτε και στην ποιότητα του αποτελέσματος της εργασίας τους, έτσι ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί μια θεατρική παράσταση. Το θέατρο είναι η δουλειά μας και θέλουμε να την κάνουμε σωστά και με αξιοπρέπεια. Θέλουμε και πρέπει η αγάπη μας για την τέχνη του θεάτρου, να γίνεται ουσιαστική πράξη χωρίς να πρέπει καθημερινά να παλεύουμε για τα αυτονόητα. Όσα έχουμε αναφέρει, παρακαλούμε όπως να μην τα εκλάβετε ως γκρίνια ή μοιρολατρία, αλλά ως μια απαίτηση μιας αξιοκρατικής μεταχείρισης της ομάδας μας, και όλων των ανεξάρτητων θεατρικών ομάδων από τον κρατικό φορέα. Παρόλο που γνωρίζουμε πόσο πιεσμένο είναι το πρόγραμμά των καθηκόντων σας, θα θέλαμε να έχουμε μια προσωπική συνάντηση μαζί σας για περεταίρω μοίρασμα των προβληματισμών μας.
Ευχαριστούμε.
