Kathimerini.gr
Του Αιμίλιου Χαρμπή
Φυσικό Φως ★★★
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΡΑΜΑ (2021)
Σκηνοθεσία: Ντένες Νάγκι
Ερμηνείες: Φέρεντς Σάμπο, Λάζλο Μπάικο, Τάμας Γκάρμπατς
Μετά τους καταξιωμένους Ιλντικο Ενιέντι («Η ψυχή και το σώμα») και Λάζλο Νέμεθ («Ο γιος του Σαούλ»), το ουγγρικό σινεμά αποκτά έναν ακόμα υποσχόμενο εκπρόσωπο, τον Ντένες Νάγκι, ο οποίος κέρδισε με το ντεμπούτο του την Αργυρή Αρκτο για την καλύτερη σκηνοθεσία, στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Ο Ούγγρος κινηματογραφιστής μάς στέλνει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκεί όπου πολλές χιλιάδες συμπατριώτες του υπηρέτησαν ως στρατός κατοχής στα ρωσικά εδάφη, στο πλευρό των ναζιστικών δυνάμεων. Ενας από αυτούς είναι και ο ήρωας της ταινίας, ο χαμηλόβαθμος αξιωματικός Σέμετκα, o οποίος μαζί με ομάδα του κάνουν επιδρομές σε χωριά της περιοχής, αναζητώντας αντάρτες. Μια τέτοια αποστολή θα έχει τραγική κατάληξη, αφήνοντας τον Σέμετκα αποσβολωμένο μπροστά στη φρίκη του πολέμου.
Ο Νάγκι επιλέγει θαρραλέα να ασχοληθεί με μία από τις σκοτεινές πτυχές της ιστορίας της χώρας του, καθώς οι Ούγγροι και άλλοι στρατιώτες των ανατολικών χωρών είναι υπεύθυνοι για μερικές από τις μεγαλύτερες αγριότητες που συνέβησαν στα κατακτημένα ρωσικά εδάφη. Στόχος του εδώ ωστόσο δεν είναι το αυτομαστίγωμα, αλλά η προβολή του πολεμικού δράματος ταυτόχρονα με εκείνο που ζει ένας άνθρωπος, καταλαβαίνοντας πως βρίσκεται στη λάθος πλευρά της Ιστορίας.
Ολα αυτά τα παρακολουθούμε σε ένα φιλμ με ελάχιστο διάλογο, το οποίο βασίζεται κυρίως στην εικόνα και στα βλέμματα των πρωταγωνιστών του. Το ρωσικό κρύο περνάει σχεδόν από μέσα από την κάμερα του Νάγκι, σε συνδυασμό με το δασωμένο τοπίο· πρόκειται για ένα τοπίο γαλήνης, πανέμορφο και ακίνητο, το οποίο διαταράσσουν με τις ανοίκειες πράξεις τους μόνο οι άνθρωποι.
Η δική τους βαρβαρότητα και τα εγκλήματα πάνε κόντρα στο «φυσικό φως», ενώ ο πρωταγωνιστής όμοιος με ένα ακόμα δέντρο, παρακολουθεί ανέκφραστος, σιωπηλά παραιτημένος, όσα διαδραματίζονται γύρω του. Ο σκηνοθέτης της ταινίας σημειώνει από την πλευρά του τα εξής: «Πιστεύω ότι μια ταινία έχει νόημα μόνο αν μπορεί να είναι διαχρονική και να αναφέρεται και στο σήμερα. Αυτή την ταινία δεν την κάναμε για να πούμε μια παλιά ιστορία. Η ουσία αυτής της ιστορίας συμβαίνει παντού, κάθε μέρα. Μας μιλάει για το πρόβλημα να μη βλέπουμε καθαρά τι συμβαίνει, επειδή δεν βλέπουμε καθαρά μέσα μας. Εστιάζει στην αποτυχία της προσπάθειας να εξηγήσουμε τα πάντα και συνεχώς να δικαιολογούμε τους εαυτούς μας… Η ταινία θέλει να αμφισβητήσει αυτή την εικόνα του εαυτού μας. Θέλει να μας δείξει πόσο εύθραυστη είναι αυτή η εικόνα».
