Kathimerini.gr
Του Ηλία Μαγκλίνης
Στο «Βιβλίο της κόλασης», που επιμελήθηκε ο Σκοτ Μπρους και θα κυκλοφορήσει εντός των ημερών από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια (μτφρ.: Γ. Πεδιώτης, επιμ.: Ξ. Κασιούμη), «ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει τις ποικίλες μορφές που έλαβαν τα βασανιστήρια της κόλασης στη δυτική φαντασία. (…) Στα μεσαιωνικά οράματα, καλόγεροι και ιππότες διέσχιζαν πανύψηλα βουνά, κατασκότεινες κοιλάδες και οσμηρά έλη, όλα τους γεμάτα δαίμονες και μυθολογικά πλάσματα. Στις αφηγήσεις του σύγχρονου κόσμου, όμως, η κόλαση έγινε μια τεράστια φυλακή από πυρακτωμένο σίδερο και πνιγηρό καπνό, με θεόρατες πύλες, ικανές να αντέξουν την κοχλάζουσα παλίρροια των φρενιασμένων, συφοριασμένων ψυχών που συντρίβονται επάνω τους αδυσώπητα, σε μια μάταιη απόπειρα να ξεφύγουν από τα μαρτύριά τους. Η φιλολογία της κόλασης έχει να επιδείξει μεγαλώνυμους κακούργους, όμως η πλειονότητα των κολασμένων είναι άνθρωποι συνηθισμένοι σαν εσάς και εμένα, καθένας από τους οποίους κρίθηκε άξιος αιώνιας τιμωρίας για τις δικές του αμαρτίες. Οι ιστορίες περί κόλασης είχαν σχεδόν πάντοτε διδακτικό και παραινετικό χαρακτήρα· γράφτηκαν για να διδάξουν τον αναγνώστη προκαλώντας του φόβο, κι ως εκ τούτου για να πείσουν τον εκάστοτε αμαρτωλό να ζητήσει άφεση αμαρτιών διά της εξομολόγησης ή, ακόμα καλύτερα, να αποφύγει εντελώς την αμαρτία. Αυτό δεν κάνει ευκολότερη την ανάγνωσή τους. Ακόμα πιο τρομακτικό είναι το γεγονός ότι, παρ’ όλο που η κόλαση έχει αρχίσει να ατονεί στη σύγχρονη φαντασία ως τόπος τέλεσης της αιώνιας τιμωρίας, η ίδια παραμένει δεσπόζουσα μεταφορά στη δυτική κοινωνία και έχει διαδραματίσει διαμορφωτικό ρόλο στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον. Οσο κι αν προσφεύγουμε στον ορθό λόγο και τη συμπόνια, η δύναμη της κόλασης δεν έχει καταλυθεί».
Ακολουθεί προδημοσίευση ενδεικτικού αποσπάσματος.
—————————————-
Το δωδέκατο και τελευταίο βιβλίο των Διαλόγων περί Θαυμάτων του Καισάριου αφηγείται ιστορίες για την τιμωρία και τη δόξα των νεκρών: «Οπως η ενδέκατη ώρα εγγίζει στο γέρμα, έτσι και η δωδέκατη ώρα το φέρνει σε πέρας. Τώρα είναι σωστό να πραγματευτούμε, στο δωδέκατο βιβλίο, τις ανταμοιβές των νεκρών· διότι, όταν τελειώνει η μέρα, οι μεροδουλευτές στον αμπελώνα λαμβάνουν το μισθό τους». Τις περισσότερες φορές, η «ανταμοιβή» των νεκρών ήταν η τιμωρία. Κατά παράκληση του δόκιμου, ο δάσκαλος ξεκίνησε με ιστορίες για τους βασανισμούς των πονηρών και ξεχώρισε τους τυράννους, τους καταπιεστές, τους τοκογλύφους, τους μοιχούς, τους υπερήφανους και όποιον είχε προσβάλει τον Θεό και δεν είχε μετανοήσει. Οπως κατέστησαν σαφές αυτές οι ιστορίες, κανένας άνθρωπος, όσο ευγενής ή ιερή κι αν είναι η θέση του σε αυτόν τον κόσμο, δεν μπορεί να ξεφύγει από την κρίση του Θεού στον μέλλοντα κόσμο.
Τιμωρία ιερωμένου
Υπήρχε σε κάποιο χωριό ένας πραγματικά άθλιος ιερωμένος, ο οποίος άλλο δεν έκανε από το να ξοδεύει και να ξεφαντώνει, παραμελώντας εντελώς τις ψυχές που του είχαν ανατεθεί. Οταν πέθανε, οι ήδη νεκροί ενορίτες της εκκλησίας του άρχισαν να συνωστίζονται γύρω του στης Κόλασης τα μέρη με πέτρες στα χέρια τους, λέγοντας: «Ημασταν υπό τη φροντίδα σου και μας παραμέλησες. Και όταν κάναμε αμαρτίες, δεν μας διόρθωσες με το λόγο ή το παράδειγμά σου. Εσύ είσαι η αιτία του εξολοθρεμού μας!». Οταν τον πήραν στο κατόπι λιθοβολώντας τον, εκείνος έπεσε μέσα στο λάκκο και δεν τον ξαναείδε ποτέ κανείς. Τούτα τα γεγονότα σχετικά με την τύχη του αποκαλύφθηκαν σε μια θεοβλαβούμενη γυναίκα.
Ο νεκρός ιππότης
Οταν πέθανε, ένας ιππότης άφησε κληρονομιά στον γιο του αγαθά που είχε αποκτήσει με τοκογλυφία. Μια νύχτα εμφανίστηκε στην πόρτα του σπιτιού τους χτυπώντας τη δυνατά. Οταν ένας παραγιός έτρεξε αλαφιασμένος να δει ποιος ήταν και τι ήθελε, εκείνος αποκρίθηκε: «Ασε με να μπω. Δικό μου είναι αυτό το σπίτι!» και είπε το όνομά του. Κοιτάζοντας μέσα απ’ το άνοιγμα και αναγνωρίζοντάς τον, το αγόρι απάντησε: «Ο κύριός μου είναι σίγουρα νεκρός· δεν θα σ’ αφήσω να μπεις». Αφού ο νεκρός συνέχισε να χτυπάει και δεν έλαβε καμιά απάντηση, τελικά είπε: «Πάρε αυτά τα ψάρια, που τα τρώω, για το γιο μου. Τα κρεμάω στην πόρτα». Οταν βγήκαν έξω το πρωί, βρήκαν ένα σωρό φρύνους και φίδια σε μια μπερδεμένη μάζα. Πραγματικά, αυτό είναι το φαγητό που προσφέρουν στην Κόλαση, μαγειρεμένο σε φλόγα από θειάφι.
Δόκιμος: Ποια είναι η γνώμη σας για τους ανθρώπους εκείνους που διάγουν ανήθικη ζωή κι ωστόσο κάνουν πολλές ελεημοσύνες στους φτωχούς;
Μοναχός: Αυτό δεν τους ωφελεί για την αιώνια ζωή.
