ΑΜΠΕ
Της Νάντιας Μπακοπούλου
«Δεν είχα καταλάβει ότι βρίσκομαι στην Αθήνα μέχρι που βγήκα στο μπαλκόνι του ξενοδοχείου μου και είδα την Ακρόπολη. Δεν την είχα ξαναδεί ποτέ στη ζωή μου και ήταν σαν να κεραυνοβολήθηκα! Κάνατε εξαιρετική δουλειά εσείς οι Έλληνες!», έλεγε την Τρίτη το βράδυ (15/3) η διάσημη Νεοϋορκέζα συγγραφέας Φραν Λίμποβιτς, με το χαρακτηριστικό πνευματώδες χιούμορ της, από τη Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε μία απολαυστική συζήτηση που είχε με την Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου και με το κοινό, όπου μίλησε σχεδόν για τα πάντα. Από τον πόλεμο στην Ουκρανία και για το αν αξίζουμε τους ηγέτες που έχουμε σήμερα, μέχρι την παγίδα της πολιτικής ορθότητας, την αξία της φιλίας, τη σημασία της τύχης στη ζωή, την τέχνη, τα ναρκωτικά, τους Έλληνες οδηγούς και την πιο περίεργη ερώτηση που της έχουν κάνει ποτέ στη ζωή της.
Αντισυμβατική, χειμαρρώδης και αληθινά κουλ, φορώντας ένα μπλε μπλέιζερ, τζιν με φαρδύ ρεβέρ και καφέ καουμπόικες μπότες, η Φραν Λίμποβιτς γοήτευσε το κοινό που είχε γεμίσει ασφυκτικά τη Στέγη με την τρομερή της ενέργεια, τη φρενήρη σκέψη της, τις δυνατές ατάκες και τον αυτοσαρκασμό της, χαρίζοντας αρκετές στιγμές εγκάρδιου αλλά και πικρού γέλιου. Μάλιστα δεν ήταν λίγες οι φορές που η συζήτηση διακόπηκε από χειροκροτήματα. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που και οι δύο πολυαναμενόμενες βραδιές (14-15/3) μαζί με την εκκεντρική συγγραφέα την οποία οι περισσότεροι «γνώρισαν» μέσα από τη σειρά του Netflix «Pretend It's a City» του Μάρτιν Σκορσέζε, έγιναν sold out μέσα σε λίγα λεπτά από την έναρξη της προπώλησης, ενώ και το live streaming της εκδήλωσης συγκέντρωσε μεγάλη ανταπόκριση.
Την Τρίτη παρακολούθησε τη συζήτηση και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου με τη Λίμποβιτς να σχολιάζει: «Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να έχουμε γυναίκα πρόεδρο στις ΗΠΑ, ποτέ όμως».
«Το 2040 θα είστε πολύ διψασμένοι και εγώ νεκρή»
Η συζήτηση κύλησε αβίαστα, με την χημεία των δυο συνομιλητριών, τις out of the box ερωτήσεις της Αφροδίτης Παναγιωτάκου και του κοινού να κρατούν ζωηρό το ενδιαφέρον και με τη Λίμποβιτς να επιβεβαιώνει τη φήμη της ανατρεπτικής περσόνας της. Το πρώτο μέρος κινήθηκε γύρω από την πολιτική και την επικαιρότητα, με τη συγγραφέα να δηλώνει ότι «αξίζουμε τους ηγέτες που έχουμε μόνο αν τους ψηφίζουμε εμείς, ή απέχουμε από τις εκλογές. Αλλιώς όχι». Για την ίδια συμβαίνει κάτι παράδοξο, πολλοί νομίζουν ότι πρέπει να συμπαθούν έναν πολιτικό για να τον ψηφίσουν. «Δεν είναι ανάγκη να συμπαθείς τον πολιτικό που θα ψηφίσεις. Δεν είναι φίλος σου, ούτε θα γίνει. Το σημαντικό είναι να μπορεί να πάρει σωστές αποφάσεις για εσένα». Η ίδια νιώθει απογοητευμένη από τον Τζο Μπάιντεν, μη διστάζοντας να σχολιάσει την ηλικία του: «Αν ο Μπάιντεν ήταν ο πατέρας σας, θα συνωμοτούσατε για να του πάρετε τα κλειδιά του αυτοκινήτου, για να μην κυκλοφορεί με αυτό στους δρόμους σε αυτή την ηλικία».
Για τον πόλεμο στην Ουκρανία οργίζεται με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, «δεν ξέρω τι σκέφτεται, δεν ξέρω καν αν σκέφτεται» και θεωρεί ότι ίσως το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να στείλει ένοπλες δυνάμεις για να την προστατέψουν από την ρωσική εισβολή. «Είναι ντροπή. Νιώθω ένοχη να παρακολουθώ όλα αυτά που συμβαίνουν από την τηλεόραση και να μην κάνουμε τίποτα» παραδέχτηκε. «Τον Πούτιν έπρεπε να τον είχατε τσακώσει όταν ερχόταν στο Άγιο Όρος, οι τσολιάδες σας ίσως, χάσατε την ευκαιρία» ανέφερε, ενώ για τον Ζελένσκι σχολίασε ότι «δεν ξέρω αν είναι καλός κωμικός, αλλά είναι σίγουρα καλός ηγέτης». Από τη συζήτηση δεν έλειψε και ο Ντόναλντ Τραμπ για τον οποίο είπε ότι δεν είναι ικανός να κάνει καμία δουλειά, «δεν έχει τα προσόντα να γίνει ούτε θυρωρός».
Απαντώντας σχετικά με το αν μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι και ταυτόχρονα ασφαλείς, είπε πως πρέπει να ξέρουμε τι σημαίνει ελευθερία. «Σημαίνει ότι έχουμε δικαιώματα, σημαίνει επίσης ότι πρέπει να πληρώνουμε τους φόρους μας για να στέλνουμε τα παιδιά σχολείο και να τους εξασφαλίζουμε μία καλή εκπαίδευση, όχι για να φτιάχνουμε έναν στρατό, ο οποίος εντέλει δεν σώζει την Ουκρανία».
Όταν ρωτήθηκε αν θα σκεφτόταν ποτέ να γίνει Πρόεδρος των ΗΠΑ, η ίδια ομολόγησε πως θα της άρεσε πολύ. «Πρώτα από όλα γιατί ο πρόεδρος έχει το δικό του αεροπλάνο, οπότε δεν θα ήμουν αναγκασμένη να ταξιδεύω με αεροπορικές εταιρίες σαν την Delta...Όμως έχω επίγνωση ότι δεν θα μπορούσα να εκλεγώ ποτέ από τους ψηφοφόρους των ΗΠΑ. Ωστόσο αν χάριζαν την προεδρία σε κάποιο giveaway σε ένα τηλεοπτικό διαγωνισμό τότε θα την δεχόμουν με χαρά. Σίγουρα θα έδειχνα μεγαλύτερη γενναιότητα από τον Τζο Μπάιντεν, παρόλο που δεν θεωρώ τον εαυτό μου τόσο γενναίο».
Μιλώντας για την παγίδα της πολιτικής ορθότητας, τόνισε πως «πρέπει ν' ακούγονται ελεύθερα όλες οι φωνές και όλες οι απόψεις, όσο ελάχιστα αρεστές κι αν μας φαίνονται, όσο ανήκουστες. Γιατί αν αρχίσει η λογοκρισία δεν έχει τελειωμό -ειδικά στην τέχνη- και πολύ εύκολα φτάνουμε στο κάψιμο βιβλίων». Ακόμη, μίλησε για τη θέση των γυναικών στη σημερινή εποχή λέγοντας ότι είναι καλύτερη σε σχέση με παλαιότερα, αλλά όχι όσο των ανδρών -κάτι που δεν θα συμβεί ποτέ.
Αναφερόμενη στη δική της γενιά, είπε, ότι κατέστρεψε τον κόσμο. «Κάποια στιγμή περπατούσα μέσα στο διαμέρισμά μου και άκουσα στο ραδιόφωνο ότι δεν θα υπάρχει νερό μέχρι το 2040. Και τότε σκέφτηκα ότι εγώ θα έχω πεθάνει γιατί να ενδιαφέρομαι; Δεν ξέρω τι συνέβη με το νερό, πού πήγε, το ήπιαμε όλο; Ξέρω σίγουρα ότι η γενιά μου πήρε όλα τα "καλά" ναρκωτικά και δεν άφησε τίποτα για τις επόμενες γενιές. Τώρα υπάρχουν κάτι χάλια που σκοτώνουν. Ίσως το ίδιο να συνέβη και με το νερό.. Όταν λοιπόν έρχονται νέοι άνθρωποι και μου ζητούν συμβουλές για τη ζωή τους, και μου λένε ότι σκέφτονται να γίνουν μουσικοί ή να γυρίσουν ταινία, τους απαντώ ότι αν ήμουν στην ηλικία τους, εγώ θα έψαχνα να βρω νερό, γιατί προφανώς στο μέλλον εσείς θα είστε πολύ διψασμένοι και εγώ νεκρή».
Μίλησε επίσης για την μοίρα στην οποία, όπως είπε, δεν πιστεύει, όπως και στον Θεό. «Πιστεύω στην τύχη όσον αφορά το μέρος που θα γεννηθείς. Αυτό είναι το μόνο πράγμα στο οποίο χρειάζεται όντως να έχεις την τύχη με το μέρος σου». Για την ίδια, οι φίλοι είναι οι πιο σημαντικές σχέσεις στη ζωή: «Είναι οι καλύτεροι άνθρωποι που μπορείς να έχεις στη ζωή σου, καλύτεροι κι από τους γονείς σου ή τους εραστές σου, επειδή είναι η μόνη έξυπνη επιλογή σου».
Οι οδηγοί στην Αθήνα, ο Άντι Γουόρχολ και η ερώτηση που «φύτεψε» η μαμά της από τον άλλο κόσμο
Στη δημοφιλή σειρά του Netflix του Μάρτιν Σκορσέζε, η Λίμποβιτς τονίζει πόσο μισεί τους οδηγούς στη Νέα Υόρκη. Όταν ρωτήθηκε ποια είναι η γνώμη της για τους οδηγούς στην Αθήνα, είπε: «Οι οδηγοί στην Αθήνα είναι μια χαρά, οι πεζοί είναι το πρόβλημα! Κόντεψαν να με ποδοπατήσουν!».
Στη συζήτηση δεν παρέλειψε να αναφερθεί, όπως έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, και στη σχέση της με τον Άντι Γουόρχολ, τον οποίο δεν συμπαθούσε. Για να εξοφλήσει το ενοίκιό της πούλησε κάποια έργα του (τα οποία ήταν η αμοιβή της για την συνεργασία τους) για ελάχιστα χρήματα. Όταν λίγες μέρες μετά αυτός πέθανε εκτοξεύτηκαν οι τιμές στα ύψη. «Νομίζω αν ήξερε πόσο θα αυξηθούν οι τιμές των έργων του μετά θάνατον, θα είχε πεθάνει πολύ νωρίτερα».
Σε ερώτηση τι θεωρεί η ίδια τέχνη, ήταν σαφής: «Θα σας πω τι δεν είναι. Η τέχνη δεν είναι διασκέδαση, ούτε σκοπός της είναι η ψυχαγωγία. Αν σκέφτεσαι μονίμως την αποδοχή του κοινού, αν σ' ενδιαφέρει να έχεις πελάτες, τότε σίγουρα δεν είσαι καλλιτέχνης. Τον καλλιτέχνη τον απασχολεί μονάχα η τέχνη του, όχι τι θα πει ο κόσμος. Σε αυτήν είναι αφοσιωμένος».
Λίγο πριν το τέλος, την ρώτησαν από το κοινό αν θα φορούσε ποτέ φόρεμα και η ίδια αποκρίθηκε: «Σε καμία περίπτωση! Μην περιμένετε κάτι τέτοιο από μένα. Είμαι σίγουρη ότι αν ζούσε η μητέρα μου θα είχε "φυτεύσει" αυτή την ερώτηση. Για την ακρίβεια είμαι σίγουρη ότι την έχει "φυτεύσει"».
Όσο για το ποια είναι η πιο περίεργη ερώτηση που της έχουν κάνει ποτέ, η ίδια αποκάλυψε πως σε μια συζήτηση κατά τη διάρκεια της περιοδείας της, μία νεαρή κοπέλα από το κοινό την αιφνιδίασε, ρωτώντας την αν έχει να της προτείνει ένα καλό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα. «Εκεί σκέφτηκα πόσο συγκροτημένη μπορεί να είναι η νέα γενιά. Είμαι 71 χρονών και δεν μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό αυτή η ιδέα!».