Kathimerini.com.cy
Χρυσόθεμη
από δω και πέρα χωρίς μάνα
μικρό κορίτσι κουλό απ’ το δεξί
μπορούσα χωρίς
υπήρχε βέβαια η γιαγιά κι’ ο τροβαδούρος
φτάνουν;
Το ΜΙΤΟΣ παρουσιάζει τη 2η εκδοχή του project «Επαναλήψεις, λογοτεχνικά δωμάτια», που αυτή τη φορά αφορά στην Κύπρια Έλενα Τουμαζή, μια από τις σημαντικότερες ελληνόφωνες ποιητικές φωνές. Η Έλενα η Ρεμπελίνα, όπως ήταν το λογοτεχνικό της ψευδώνυμο, δυστυχώς έφυγε πρόσφατα, στις 25 Σεπτεμβρίου 2023, και δεν πρόλαβε να ζήσει την ολοκλήρωση του δικού της δωματίου.
Η πρώτη εκδοχή των δωματίων ήταν αφιερωμένη στην πεζογράφο Μαργαρίτα Καραπάνου (1946 - 2008) και την ποιήτρια Μάτση Χατζηλαζάρου (1914 - 1987), ενώ αυτή τη φορά η δημιουργική ομάδα συγκεντρώνεται στο ποιητικό βιβλίο της Ρεμπελίνας «Τα σώματα της Χρυσόθεμης μετά το δημόσιο αποκεφαλισμό της στα τέλη του 20ου αιώνα μετά Χριστόν». Το συγκεκριμένο έργο εκδίδεται το 1977, λίγα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, και παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον όσον αφορά στο περιεχόμενο, τη γλώσσα, το εικαστικό μέρος και τη φεμινιστική, ιδεολογική του υπόσταση.
Η Ρεμπελίνα μας έχει παραδώσει ένα έργο που είναι ταυτόχρονα ποιητικό και εικαστικό (όπως το είδος του graphic novel) που αντιμετωπίζεται μόνο στο σύνολο του, ως ενιαίο. Τα σχέδια του λειτουργούν ως ερμηνευτικές προεκτάσεις του κειμένου, συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Επί της ουσίας είναι ένας αντιπολεμικός μύθος για την ιστορία της Χρυσόθεμης, για τα πολλαπλά σώματα της και τα κοινωνικά σήματα του κουβαλούν, την πτώση της Αμμοχώστου, το πρόσωπο της γιαγιάς από το οποίο ξεπηδά η έφιππη Quelle Bellina που στέκεται δίπλα και απέναντι στην παράδοση και στα τραύμα σαν η υπόσχεση για μια καλύτερη διαχείριση.
Το “Επαναλήψεις λογοτεχνικά δωμάτια ΙΙ, Έλενα Τουμαζή η Ρεμπελίνα” είναι μια οπτικοακουστική εγκατάσταση, που εξετάζει την έννοια της ιδιωτικότητας του δωματίου. Ένας νέος ‘τόπος’, ειδικά διαμορφωμένος που θα μπορεί να δέχεται στο εσωτερικό του μικρές ομάδες θεατών, ενώ παράλληλα δημιουργείται μια νέα συνθήκη γνωριμίας, ένα ραντεβού με τη συγγραφέα.
Τα λογοτεχνικά δωμάτια εμπνέονται από το έργο «The Red Room – Child» (1994) της Γαλλίδας εικαστικού Λουίζ Μπουρζουά και για την κατασκευή τους έχουν συλλεχθεί πόρτες, πορτοπαράθυρα και επιφάνειες ερμαριών από μπάζα και skip, τα οποία επαναχρησιμοποιούνται. Η έννοια της επανάληψης συνδέεται με την ανάγκη να ξανα-δούμε, να ξανα-επισκεφθούμε κάποιους συγγραφείς και το έργο τους, όπως και με τη λειτουργία του δωματίου που κάθε φορά θα έχει περίπου διάρκεια 20’ για μικρή ομάδα θεατών και μετά θα επαναλαμβάνεται για τους επόμενους επισκέπτες.
Η οπτικοακουστική εγκατάσταση θα είναι ανοικτή για το κοινό από τις 20 μέχρι τiς 29 Οκτωβρίου στο Ξυδάδικο. Το ΜΙΤΟΣ με το project “Επαναλήψεις λογοτεχνικά δωμάτια ΙΙ, Έλενα Τουμαζή η Ρεμπελίνα” συμμετέχει στη διοργάνωση Limassol Art Walks (20-23 Οκτωβρίου). To project υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Υποστηρίζεται από το Τμήμα Καλών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου και το Κέντρο Φωτογραφίας 6Χ6.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Ιδέα, καλλιτεχνική επιμέλεια: Έλενα Αγαθοκλέους
Δημιουργικοί συνεργάτες: Ιουλίτα Τουμαζή, Κωνσταντίνα Peter
Κείμενο, σχέδια: Έλενα Τουμαζή Ρεμπελίνα
Video Art: Κωνσταντίνα Peter
Μοντάζ: Φοίβος Φιλήτας
Πρωτότυπη μoυσική: Μαριάννα Μιχαήλ
Αφήγηση: Έλενα Αγαθοκλέους
Kατασκευή δωματίου: Mάριος Σταύρου – Opsis Synopsis
Τεχνική Υποστήριξη: Μαρτίνος Θαλασσέτης
Παραγωγή: MITOΣ_2023
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Tόπος: Ξυδάδικο, Γενεθλίου Μιτέλλα 34, Λεμεσός
Διάρκεια λογοτεχνικών δωματίων: 20 – 29 Oκτωβρίου 2023
20 Οκτωβρίου 17:00-22:00 (συμμετοχή στο Limassol Art Walks)
21 Οκτωβρίου 11:00-20:00 (συμμετοχή στο Limassol Art Walks)
22 Οκτωβρίου 11:00-18:00 (συμμετοχή στο Limassol Art Walks)
23 – 29 Οκτωβρίου 18:00 - 22:00
Είσοδος: ελεύθερη
Κράτηση: Απαραίτητη η κράτηση θέσης στα τηλέφωνα 99985232, 97879793
Κατάλληλο για άτομα άνω των 16 χρονών
Η Έλενα Τουμαζή (η Ρεμπελίνα) με καταγωγή από την κατεχόμενη Αμμόχωστο και έζησε στην ίδια πόλη μέχρι τα δεκαοχτώ της, όπου και τέλειωσε το γυμνάσιο. Ακολούθως έκανε σπουδές ψυχολογίας στη Γενεύη. Το 1980 παρακολούθησε ένα σεμινάριο γυναικείας γραφής στο Παρίσι, το οποίο και επηρέασε σημαντικά την ποιητική της παραγωγή. Εργάστηκε για ένα διάστημα στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) και έζησε για πολλά χρόνια στη Λεμεσό.
Ασχολήθηκε με την ποίηση από το 1968 και εξέδωσε τα ακόλουθα βιβλία: Ο μικρός τυφλοπόντικας και ο ήλιος, Κύπρος 1972, Λειτουργία του νεκρού παρόντος, Κύπρος 1974, Τα σώματα της Χρυσόθεμης μετά το δημόσιο αποκεφαλισμό της στα τέλη του 20ου αιώνα μετά Χριστόν, Κύπρος 1977, Παραλλαγές για τη γη – Ένα καλοκαίρι 1980, Εκδοτική Ομάδα Γυναικών, Αθήνα 1981, Ανάσες αληθινού ονόματος, Αφή, Λεμεσός-Κύπρος 2008, Έρχου (κρατικό βραβείο ποίησης), Αφή, Λεμεσός-Κύπρος 2011, και Mαrginalia μαζί με την ποιήτρια Μόνα Σαββίδου Θεοδούλου, Αφή, Λεμεσός-Κύπρος 2017.
Η Έλενα Τουμαζή Ρεμπελίνα πέθανε στις 25 Οκτωβρίου 2023.
