Του Γιάννη Ιωάννου
Με γοργό ρυθμό προχωρεί η εμβάθυνση των αμερικανοκυπριακών σχέσεων στους τομείς Άμυνας και Ασφάλειας με φόντο τόσο την νομοθεσία που προωθεί το Κογκρέσο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ σε βάθος τριετίας (NDAA, National Defense Authorization Act έως το 2024) όσο κι αναφορικά με το αμερικανικό αποτύπωμα στην αναβάθμιση της ναυτικής βάσης «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί και την αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στη Πάφο. Η τροπολογία 1233 που κατατέθηκε στο αμερικανικό Κογκρέσο, και που θα εγκριθεί όπως αναφέρουν στην «Κ» διπλωματικές πηγές και τυπικά έως το τέλος του χρόνου, προβλέπει δύο βασικές αλλαγές στον νόμο του 2016 σχετικά με τα προγράμματα στρατιωτικής εκπαίδευσης των ΗΠΑ, καθώς επεκτείνει από το 2026 ως το 2027 τη δυνατότητα εκπαίδευσης των δυνάμεων ασφάλειας χωρών της ανατολικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια κοινών ασκήσεων με τον αμερικανικό στρατό.
Πολλαπλά οφέλη για ΕΦ
Αυτή η τροποποίηση συμπεριλαμβάνει και την Κυπριακή Δημοκρατία δίνοντας, μετά το 2026, την δυνατότητα στην Εθνική Φρουρά να συμμετέχει -ως μη μέλος του ΝΑΤΟ ή του Συνεταιρισμού για την Ειρήνη- σε πολυμερείς ασκήσεις στην ανατολική Ευρώπη στις οποίες εκτός των ΗΠΑ συμμετέχουν βασικές δυνάμεις της ευρωατλαντικής αρχιτεκτονικής ασφάλειας της ΕΕ όπως η Πολωνία και οι τρεις χώρες της Βαλτικής. Όπως αναφέρουν στην «Κ» πηγές με γνώση των πραγμάτων η εν λόγω εξέλιξη δίνει την δυνατότητα στην Εθνική Φρουρά να αποκτήσει επιχειρησιακή εμπειρία και εκπαίδευση σε πολύπλοκες διακλαδικές στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ, αρχής γενομένης από το 2026, που θα εμβαθύνουν περισσότερο τις δυνατότητες της ΕΦ ως μικρού στρατού της ΕΕ ανοίγοντας έτσι τον δρόμο και για μελλοντικές αγορές οπλικών συστημάτων (αμερικανικών ή ευρωπαϊκής συμπαραγωγής) στα οποία νωρίτερα δεν υπήρχε πρόσβαση λόγω του αμερικανικού εμπάργκο αλλά και λόγω του σχετικού εξοπλιστικού inventory της ΕΦ που βασίζονταν σε οπλικά συστήματα σοβιετικής ή ρωσικής προέλευσης. Η νέα αυτή πραγματικότητα συνδυαστικά με την δυνατότητα Κύπριων τελειόφοιτων να φοιτούν στις στρατιωτικές παραγωγικές σχολές των ΗΠΑ (αρχής γενομένης από την σχολή Ναυτικού, αντίστοιχη της ελληνικής Ναυτικών Δοκίμων) ενισχύει περαιτέρω την αμερικανοκυπριακή αμυντική συνεργασία. Υπενθυμίζεται πως χώρες όπως το Μαυροβούνιο, η Μολδαβία και η Βόρειος Μακεδονία έχουν ενταχθεί σε σχετικά προγράμματα τέτοιων ασκήσεων με τις ΗΠΑ σε διμερές ή πολυμερές επίπεδο -αναβαθμίζοντας τα τελευταία χρόνια, σημαντικά, τις στρατιωτικές τους δυνατότητες.
Προαναγγελίες Προέδρου
Στο δεύτερο, ετήσιο, διεθνές συνέδριο για ζητήματα Άμυνας και Ασφάλειας «BATTLEFIELD ReDEFiNED 2024» που λαμβάνει χώρα Πέμπτη και Παρασκευή στην Λευκωσία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης χαιρέτισε την έναρξη των εργασιών του αναφέροντας, ερωτηθείς για την σημαντική αναβάθμιση ΗΠΑ-ΚΔ, πως (...) θέλω να αναμένω και τη σχετική επίσημη έγκριση από το Κογκρέσο. Έχω πει πολλές φορές για την ενίσχυση των σχέσεων μας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας με τις ΗΠΑ και όχι μόνο, αλλά και με ευρωπαϊκά κράτη, και με τη Βρετανία- ήταν ένα από τα θέματα που συζητήσαμε με τον Βρετανό πρωθυπουργό, είναι ένα από τα θέματα που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη του στρατηγικού διαλόγου, την ερχόμενη βδομάδα». Πρόσθεσε δε σε ό,τι αφορά τους Αμερικανούς, «να αναμένετε και άλλες ανακοινώσεις στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, ενδεχομένως και πριν το τέλος του χρόνου».
Ο Πρόεδρος ουσιαστικά φωτογράφησε την αναβάθμιση των βάσεων σε Μαρί και Πάφο στα πλαίσια της στενής συνεργασίας με τις ΗΠΑ για σκοπούς ανθρωπιστικών αποστολών, τύπου Resevac, στην περιοχή προαναγγέλλοντας μάλιστα πως υπάρχει ενώπιον του υπουργείου Άμυνας κοστολόγηση για την επέκταση της αεροπορικής βάσης «Ανδρέας Παπανδρέου» για σκοπούς φιλοξενίας αμερικανικών ιπτάμενων μέσων καθώς και για αναβάθμιση της ναυτικής βάσης στο Μαρί καταλήγοντας στο ότι «τα δύο έργα θα προχωρήσουν».
