Του Γιάννη Ιωάννου
Ως «ιστορική» χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, υποδεχόμενος τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, την 2η Διακυβερνητική Σύνοδο Ελλάδας-Κύπρου, που φιλοξενήθηκε το πρωί της Τετάρτης στο Προεδρικό Μέγαρο, στη Λευκωσία, μετά την εγκαινίαση, πέρυσι, ενός ανώτατου σχήματος συντονισμού μεταξύ Αθηνών και Λευκωσίας. Ο κ. Μητσοτάκης κατήλθε στη Κύπρο με σχεδόν το σύνολο της κυβέρνησης του, αποτελούμενο από 14 υπουργούς και υφυπουργούς, για ευρύ συντονισμό σε διμερές επίπεδο με την ΚΔ σε όλους τους τομείς στρατηγικής συνεργασίας -συμπεριλαμβανομένης της Οικονομίας, των ενεργειακών, της Ναυτιλίας, ζητημάτων Υγείας, Τεχνολογιών και Καινοτομίας και φυσικά του Κυπριακού, όπου τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία αναμένουν εξελίξεις στις αρχές του νέου έτους. Η συγκυρία της καθόδου του κ. Μητσοτάκη στη Κύπρο αποκτά πολλαπλές σημειολογίες δεδομένης της παρουσίας, την Τρίτη, στην Αθήνα του νέου ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μάρκ Ρούτε, της εκεχειρίας που ανακοινώθηκε μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ στο Λίβανο και της τρέχουσας προσπάθειας για άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό από τον ΟΗΕ.
O Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σε δηλώσεις του μετά το τέλος της Διακυβερνητικής ανέφερε ότι και οι δύο χώρες θεωρούσαν από την αρχή ότι η θεσμοθέτηση αυτού του οργάνου θα αποτελούσε απαραίτητο συστατικό στοιχείο για την ουσιαστικότερη εμβάθυνση των σχέσεων σε τομείς πέραν των εθνικών θεμάτων, σε ζητήματα δηλαδή που άπτονται της εσωτερικής διακυβέρνησης και αγγίζουν τους κοινούς στόχους της καθημερινότητας των πολιτών σε Κύπρο και Ελλάδα.
Ψηφιακή εμβάθυνση και Οικονομία
Οι κκ Χριστοδουλίδης και Μητσοτάκης παραβρέθηκαν στο 2ο Ελληνοκυπριακό Συνέδριο στη Λευκωσία το πρωί της Τετάρτης από το βήμα του οποίου ο ΠτΔ ανακοίνωσε την εφαρμογή «Ψηφιακός Πολίτης» που θα λανσαριστεί στις 5 Δεκεμβρίου. Το εν λόγω application αποτελεί προϊόν συνεργασίας Ελλάδος-Κύπρου και όπως ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης (…) μέσα από τη συνεργασία μας με την Ελλάδα και κατόπιν υπογραφής συμφωνίας αναπτύχθηκε από κοινού η εφαρμογή Ψηφιακός Πολίτης, όπου οι πολίτες μας θα μπορούν να εκδίδουν και να αποθηκεύσουν επίσημα έγγραφα σε ψηφιακή μορφή. Η εφαρμογή αυτή θα είναι έτοιμη από τις 05 Δεκεμβρίου και σε πρώτο στάδιο θα υποστηρίξει την έκδοση δελτίου ταυτότητας, άδειας οδήγησης και ΜΟΤ». Η ψηφιακή εμβάθυνση απασχόλησε αρκετά την Διακυβερνητική Σύνοδο με την ψηφιακή διασύνδεση υπηρεσιών Κύπρου-Ελλάδος να αποτελεί το κατεξοχήν αντικείμενο εστίασης καθώς και την μεταφορά know-how από την Ελλάδα προς τη Κύπρο.
Η περαιτέρω συνεργασία σε τομείς όπως η Οικονομία και οι επενδύσεις, ζητήματα που άπτονται της κυκλοφορίας και διάθεσης φαρμάκων και μοσχευμάτων (νεφροί, πνεύμονες) μεταξύ των δύο χωρών, η Ναυτιλία και εκκρεμότητες στα ενεργειακά (όπως η εφαρμογή της ηλεκτρικής διασύνδεσης του καλωδίου GSI μετά τις απανωτές, δύσκολες, διαπραγματεύσεις των τελευταίων μηνών) απασχόλησαν την ατζέντα των εργασιών -σε υπουργικό επίπεδο- των αντιπροσωπειών Αθήνας και Λευκωσίας. Το ζήτημα τέλος της εμβάθυνσης της συνεργασίας στους τομείς της Παιδείας και της Κλιματικής Αλλαγής απασχόλησε την Σύνοδο σε μια περίοδο που παραρτήματα κυπριακών πανεπιστημίων ανοίγουν στην Ελλάδα αλλά και ενόψει της Τριμερούς με την Ιορδανία όπου θέματα πολιτικής προστασίας και δασοπυρόσβεσης -με την συζήτηση για την δημιουργία περιφερειακής έδρας αεροπυρόσβεσης για την ανατολική Μεσόγειο στη Κύπρο- τέθηκαν στον τραπέζι.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, κ. Μητσοτάκης, εξήρε τις προσπάθειες για την αναβάθμιση της κυπριακής οικονομίας τονίζοντας για τις κυπριακές εταιρείες πως (…) είναι πραγματικά αξιοζήλευτες». Θέλουμε τις κυπριακές εταιρείες, θέλουμε τα κυπριακά κεφάλαια, συμμέτοχα σε αύτη την μεγάλη προσπάθεια ανάτασης της ελληνικής οικονομίας. Ελλάδα και Κύπρος με αυξημένη αξιοπιστία μπορούμε να πρωταγωνιστούμε στις ευρωπαϊκές εξελίξεις».
Το Κυπριακό στο επίκεντρο
Όπως πληροφορείται η «Κ» από καλά ενημερωμένες πηγές, στην κατ’ ιδίαν συνάντηση Χριστοδουλίδη-Μητσοτάκη το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά τέθηκαν στο επίκεντρο. Τόσο η Λευκωσία όσο και η Αθήνα θεωρούν δεδομένο πως εντός του νέου έτους (σ.σ. πιθανόν τέλη Ιανουαρίου, αρχές Φεβρουαρίου) στα πλαίσια των προσπαθειών του ΟΗΕ για άρση του αδιεξόδου των συνομιλιών θα υπάρξει η πραγματοποίηση μιας διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακό με την συμμετοχή Ελλάδος και Τουρκίας και επί τούτου πρέπει να υπάρχει, συνδυαστικά με το καλό κλίμα στα ελληνοτουρκικά, άριστος συντονισμός.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έκανε λόγο για μια κρίσιμη συγκυρία μέσα σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο και τόνισε ότι απαιτείται ακόμη πιο ενισχυμένος συντονισμός Ελλάδας και Κύπρου. «Αποτελούμε πυλώνες ευημερίας, ασφάλειας και σταθερότητας. Έχουμε κατορθώσει με πράξεις να ενισχύσουμε το γεωπολιτικό μας αποτύπωμα» ανέφερε χαρακτηριστικά ενώ για το Κυπριακό είπε πως η επαφή των δύο χωρών είναι διαρκής: «Ο τερματισμός της τουρκικής κατοχής και η επανένωση αποτελεί την υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μας». Ο κ. Μητσοτάκης μετέφερε στην κυπριακή πλευρά και το κλίμα της συνάντησης του με τον νέο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μάρκ Ρούτε, σε μια συγκυρία που η Λευκωσία όχι μόνο αναβαθμίζει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ αλλά και που αποστέλει σινιάλα περαιτέρω αναζήτησης χώρου και ρόλου στο ευρωατλαντικό σύστημα ασφάλειας. Η Αθήνα, δια του κ. Μητσοτάκη, επανέλαβε τις θέσεις αρχών της στο Κυπριακό ενώ από κοινού η προσέγγιση με την Λευκωσία εστιάζει σε δύο άξονες:
- Προσήλωση στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Απριλίου -προκειμένου να διατηρηθεί η διασύνδεση του Κυπριακού και των ευρωτουρκικών σχέσεων
- Προσπάθεια να καταστεί η Τουρκία δημιουργική στην επανέναρξη του διαλόγου στο Κυπριακό, πτυχή που περνάει μέσα και από το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις -ιδίως μετά και την άτυπη συνάντηση των κκ Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογαν, στο περιθώριο της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, στην Βουδαπέστη, προ εβδομάδων
Και Τριμερής
Μετά το πέρας της Διακυβερνητικής, Κύπρος και Ελλάδα υποδέχτηκαν την ηγεσία της Ιορδανίας -δια του βασιλιά Αμπντάλα- για το 4ο σχήμα, το πρώτο μετά το 2021, του σχήματος Τριμερούς Διπλωματίας με το χασεμιτικό βασίλειο. Κύπρος, Ιορδανία και Ελλάδα προχώρησαν την εμβάθυνση του εν λόγω σχήματος περιφερειακής συνεργασίας με την υπογραφή σειρά μνημονίων (MoU’s) για συνεργασία στους τομείς των υδατικών πόρων, της εκπαίδευσης, ιδιαίτερα στους τομείς της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης για την αειφόρο ανάπτυξη, και, τέλος, στον τομέα των επενδύσεων με στόχο την ενίσχυση των οικονομικών και εμπορικών δεσμών σε τριμερές επίπεδο.
