Του Απόστολου Τομαρά
Μακριά από παρόμοιες κρίσεις του παρελθόντος κινείται το ανθρωπιστικό δράμα που βιώνει ο Λίβανος σε ό,τι έχει σχέση με υπηκόους τρίτων χωρών που ζουν στη γειτονική χώρα και τον εγκαταλείπουν, ένεκα των εχθροπραξιών. Τα πρώτα στοιχεία που έχουν οι Αρχές της Δημοκρατίας από τότε που η έκρυθμη κατάσταση επεκτάθηκε προς τον Λίβανο, δείχνουν πως η συντριπτική πλειονότητα των ξένων υπηκόων εγκατέλειψε τη χώρα πολύ πριν το Ισραήλ ξεκινήσει το σφυροκόπημα του Λιβάνου. Εξέλιξη η οποία σε καμία περίπτωση δεν πλησιάζει τους αριθμούς της κρίσης του 2006, όπου μέσω Κύπρου είχαν πετύχει να διαφύγουν κοντά στις 60 χιλιάδες ξένων υπηκόων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μέχρι και την Τρίτη, από την Κύπρο είχαν περάσει 1.550 ξένοι υπήκοοι από τους οποίους η συντριπτική πλειονότητα (1.000) αφορούσε Αυστραλούς υπηκόους. Στα άτομα τα οποία απομακρύνθηκαν από τον Λίβανο μέσω Κύπρου συμπεριλαμβάνονται υπήκοοι κρατών-μελών της Ε.Ε., αλλά και κάποιων αραβικών χωρών. Από όσους μετακινήθηκαν από τις εμπόλεμες περιοχές με ειδικές πτήσεις, η πλειοψηφία έχει ήδη αναχωρήσει από την Κύπρο για τις χώρες καταγωγής τους, ενώ οι υπόλοιποι αναμένεται να αναχωρήσουν το επόμενο διάστημα. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στον γειτονικό Λίβανο δεν φαίνεται να έχει επιδράσει αρνητικά στο κομμάτι των μεταναστευτικών ροών, μιας και δεν παρατηρείται ροή προσφύγων προς Κύπρο μέσω θαλάσσης.
Ο μηχανισμός
Με βάση το πλαίσιο που εφαρμόζεται στις περιπτώσεις εκκενώσεων ξένων πολιτών, η Κύπρος προσφέρει προσωρινή φιλοξενία έως ότου αναχωρήσουν για τις χώρες καταγωγής τους. Ήδη, στην Κύπρο υπάρχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες, κυρίως διπλωματικές, χωρών οι υπήκοοι των οποίων έχουν εγκαταλείψει τον Λίβανο τις τελευταίες μέρες. Με βάση στοιχεία που υπάρχουν, τη γειτονική χώρα εκτός από τους Αυστραλούς έχουν εγκαταλείψει υπήκοοι της Σαουδικής Αραβίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Κίνας, της Ελλάδας, της Σλοβακίας και της Κύπρου. Οι μετακινήσεις των ξένων υπηκόων πραγματοποιήθηκαν με ναυλωμένες πτήσεις –ειδικές πτήσεις– οι οποίες οργανώθηκαν από ξένες χώρες. Σε κάποιες πτήσεις επιβιβάσθηκαν και υπήκοοι άλλων χωρών, όπως στην περίπτωση της Πορτογαλίας που πέρα από τους 40 Πορτογάλους επιβιβάσθηκαν και 4 Ισπανοί πολίτες.
Υποστήριξη
Πέρα από την υποδοχή και φιλοξενία στην Κύπρο και τη διπλωματική αρωγή που προσφέρουν άλλες χώρες σε υπηκόους τους που εγκαταλείπουν τον Λίβανο, η επιχείρηση απομάκρυνσης περιλαμβάνει, σε κάποιες περιπτώσεις, και υποστηρικτικό μηχανισμό –στρατιωτικές δυνάμεις– που συνοδεύουν τις ναυλωμένες πτήσεις. Πολύ πριν οι εχθροπραξίες επεκταθούν προς τον Λίβανο, στην Κύπρο κατά διαστήματα είχαν σταθμεύσει μικρές στρατιωτικές ομάδες τρίτων χωρών με αποστολή τη διευκόλυνση μετακίνησης ξένων από τις εμπόλεμες περιοχές. Πέρα από τη Βρετανία, η οποία λόγω βάσεων διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις, επί κυπριακού εδάφους βρίσκεται μικρός αριθμός στρατιωτικού προσωπικού των ΗΠΑ, ενώ κατά διαστήματα την Κύπρο χρησιμοποίησαν και άλλες χώρες κυρίως από την Ευρώπη.
Σε ετοιμότητα
Παρά τον μικρό αριθμό αιτημάτων από τρίτες χώρες για διευκόλυνση υπηκόων τους να εγκαταλείψουν τον Λίβανο ο ανθρωπιστικός μηχανισμός που έχει στηθεί στην Κύπρο βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα. Οι Αρχές της Δημοκρατίας είναι σε θέση να προσφέρουν φιλοξενία σε 6 με 7 χιλιάδες ανθρώπους για περίοδο μιας εβδομάδας. Οι εκτιμήσεις που υπάρχουν στην κυπριακή πρωτεύουσα επιμένουν πως δεν θα σημειωθεί επανάληψη της ανθρωπιστικής κατάστασης που είχε δημιουργηθεί με την κρίση του Λιβάνου το 2006, όπου μέσω Κύπρου μετακινήθηκαν από τον Λίβανο περίπου 60 χιλιάδες ξένοι πολίτες. Η εξέλιξη των πραγμάτων επιβεβαιώνει όσους υποστήριζαν ότι η συντριπτική πλειονότητα των ξένων που διέμεναν στον Λίβανο αναχώρησαν από τη χώρα πριν η κρίση επεκταθεί, με εμπορικές πτήσεις.
Μεταναστευτικές ροές
Ένα θέμα το οποίο βρισκόταν υπό επιτήρηση από κυπριακής πλευράς και συνεχίζει να δημιουργεί ανησυχίες είναι οι μεταναστευτικές ροές. Και εδώ σε σχέση με το 2006 αλλά και άλλες κρίσεις του παρελθόντος δεν παρατηρείται, επί του παρόντος, σημαντική διαφοροποίηση. Παρά την πίεση που δημιουργούν οι εχθροπραξίες, σε ανθρωπιστικό επίπεδο, οι μεταναστευτικές ροές συνεχίζουν να βρίσκονται σε ύφεση. Αυτό το οποίο παρατηρείται το τελευταίο διάστημα είναι η μετακίνηση Σύρων, που βρισκόντουσαν στον Λίβανο προκειμένου να μεταβούν προς δυσμάς μέσω Κύπρου, προς την ενδοχώρα της Συρίας. Η μετακίνηση των Σύρων ενδεχομένως να σχετίζεται και με τις πληροφορίες που υπάρχουν τις τελευταίες ώρες για εμπλοκή του ισραηλινού ναυτικού στις εχθροπραξίες. Να υπενθυμίσουμε πως στα παράλια του Λιβάνου βρισκόντουσαν κοντά στα 2 εκατ. ανθρώπων σε μια προσπάθεια να βρουν μέσο διαφυγής από την περιοχή. Τη Λευκωσία, που συνεχίζει να βρίσκεται σε στενή επαφή με τη Βηρυτό, συνεχίζει να την ανησυχεί μια ενδεχόμενη πολιτική αποσταθεροποίηση του Λιβάνου. Εξέλιξη, η οποία πιθανότητα να είχε αρνητικές επιπτώσεις στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών στα παράλια του Λιβάνου.
