Του Απόστολου Τομαρά
Σημαντικές αποφάσεις που αφορούν την Κύπρο και το ηλεκτρικό καλώδιο Great Sea Interconnector αναμένεται να ληφθούν μέσα στον Αύγουστο. Μετά και την πρόσφατη κάθοδο του διευθύνοντα συμβούλου του ΑΔΜΗΕ, φορέα υλοποίησης του έργου, στη Λευκωσία και την παρουσίαση της μελέτης κόστους οφέλους στην κυβέρνηση, το επόμενο βήμα θα γίνει από κυπριακής πλευράς προκειμένου να κλείσουν και τα τελευταία ζητήματα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα. Η καθυστέρηση που παρατηρείται κατά τον ΑΔΜΗΕ φαίνεται να προκαλεί ανησυχία και στις Βρυξέλλες -οι οποίες δεν είδαν με καλό μάτι την απόφαση της ΡΑΕΚ- να πει «όχι» στην ανάκτηση εξόδων από την 1η Ιανουαρίου 2024. Ειδικότερα μετά την παρουσίαση της μελέτης του ΑΔΜΗΕ και τα θετικά σχόλια που εξασφάλισε, η Κομισιόν φαίνεται να πιέζει τη Λευκωσία να ξεκαθαρίσει το τοπίο προκειμένου το έργο να προχωρήσει τάχιστα. Στο πλαίσιο αυτό ήταν ενταγμένη τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες Τρίτη, και στην οποία πήραν μέρος η Κομισιόν, εκπρόσωποι των υπουργείων Ενέργειας, Κύπρου και Ελλάδας, ο ΑΔΜΗΕ καθώς και οι Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας των δύο χωρών. Στην τηλεδιάσκεψη, σύμφωνα με πηγές από την ελληνική πρωτεύουσα, λήφθηκαν δύο σημαντικές αποφάσεις. Πρώτον, η ΡΑΕΚ να μελετήσει τη μελέτη του ΑΔΜΗΕ και να λάβει απόφαση για το ρυθμιστικό πλαίσιο και δεύτερον, να ανανεώσει το ραντεβού προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο με τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό σχήμα του καλωδίου.
12 Αυγούστου
Το νέο ραντεβού με την Κομισιόν ορίσθηκε για τις 12 Αυγούστου, ημερομηνία κατά την οποία πιστεύεται πως η Λευκωσία θα έχει καταλήξει σε απόφαση για συμμετοχή στο καλώδιο. Μέχρι τότε η κυπριακή πλευρά θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση της μελέτης του ΑΔΜΗΕ προκειμένου το Υπουργικό Συμβούλιο να λάβει την τελική απόφαση. Ωστόσο αυτό που ήδη προκαλεί επιφυλάξεις είναι αν ο χρόνος που υπολείπεται μέχρι τις 12 Αυγούστου είναι αρκετός για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και η κυβέρνηση να έχει ενώπιον της τα τελικά συμπεράσματα. Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε πως η Λευκωσία έχει εκφράσει το ενδιαφέρον της να συμμετέχει στο μετοχικό σχήμα με ένα ποσό της τάξης των €50 εκατ., το οποίο θα αντληθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το γεωστρατηγικό
Στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη αποφασίσθηκε όπως στις 12 Αυγούστου στην ατζέντα να είναι και το γεωστρατηγικό ρίσκο, θέμα που φαίνεται να σχετίζεται με την παρουσία τουρκικών πολεμικών πλοίων πλησίον της Κάσου, περιοχή στην οποία πραγματοποιούνται έρευνες του ιταλικού πλοίου «Ievoli Relume» για πόντιση υποβρυχίων καλωδίων της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου. Διπλωματικές πηγές που επικαλούνται ελλαδικά Μέσα αναφέρουν πως πλοία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού εμφανίσθηκαν στην περιοχή μετά την πλεύση του ιταλικού ερευνητικού σκάφους σε διεθνή ύδατα. Στην περιοχή έχουν πλεύσει και ελληνικά πολεμικά πλοία προκειμένου να ολοκληρωθούν οι έρευνες για τις οποίες έχει εκδοθεί NAVTEX του σταθμού Ηρακλείου της Υδρογραφικής Υπηρεσίας (693/24).
Η απόφαση της ΡΑΕΚ
Μετά το πέρας της τηλεδιάσκεψης έγινε γνωστό πως η ΡΑΕΚ έχει ήδη στα χέρια τη μελέτη και άλλα στοιχεία από τον ΑΔΜΗΕ, προκειμένου να επανεξετάσει την απόφασή της για τον χρόνο έναρξης ανάκτησης εξόδων. Σύμφωνα με πληροφορίες η απόφαση της ΡΑΕΚ αναμένεται προς τα τέλη της επόμενης εβδομάδας. Στη Λευκωσία φαίνεται να γίνονται δεύτερες σκέψεις για την πρώτη απόφαση της ΡΑΕΚ μετά και την παρουσίαση της μελέτης του ΑΔΜΗΕ. Όπως είχε γράψει η «Κ», ο διευθύνοντας σύμβουλος του φορέα υλοποίησης του ηλεκτρικού καλωδίου Μανούσος Μανουσάκης, έδωσε ικανοποιητικές απαντήσεις για τις επιπτώσεις που θα έχει η άρνηση της ΡΑΕΚ να ξεκινήσει η ανάκτηση των εξόδων από την 1η Ιανουαρίου 2024 στο κομμάτι βιωσιμότητας του έργου. Όπως έλεγαν στην «Κ» πηγές με γνώση των όσων συζητήθηκαν, την πλάστιγγα υπέρ του ΑΔΜΗΕ έγειρε η ενημέρωση του κ. Μανουσάκη πως δεν υπάρχει περίπτωση μονομερούς εφαρμογής της απόφασης για ανάκτηση εξόδων. Τουτέστιν, εάν δεν αλλάξει η απόφαση της ΡΑΕΚ δεν θα εφαρμοστεί και η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Ελλάδας. Κατά τον ΑΔΜΗΕ η πρώτη απόφαση της ΡΑΕΚ συνιστά «ανατροπή που δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για το έργο. Δημιουργεί θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις, και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο». Με βάση μελέτη του ΑΔΜΗΕ το ποσό που καλούνται να πληρώσουν οι Κύπριοι καταναλωτές κατά την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου είναι 0,6 λεπτά του ευρώ ανά KWh, κόστος το οποίο θα ανακτηθεί από τη μείωση που θα προκαλέσει στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της. Η επιβάρυνση σε ετήσια βάση ανά τιμολόγιο υπολογίζεται στα 25 ευρώ. Ανάλογη επιβάρυνση θα επωμιστούν και οι καταναλωτές στην Ελλάδα.
