Της Μαρίνας Οικονομίδου
Την περασμένη εβδομάδα η Αννίτα Δημητρίου καλείτο να απαντήσει αν ενδιαφέρεται να είναι υποψήφια για τις προεδρικές εκλογές το 2028, και υπογράμμιζε πως σε αντίθεση με άλλους που κοιμούνται και ξυπνούν με αυτή την ιδέα, για την ίδια μία τέτοια συζήτηση είναι εντελώς πρόωρη. Όσο όμως κι αν η ίδια ίσως να ήθελε να κλείσει το κεφάλαιο της πρόωρης προεδρολογίας, η ουρά της τοποθέτησής της όχι μόνο δεν έβαζε τελεία στο θέμα, αλλά το έθετε στο κέντρο της όποιας άλλης πολιτικής συζήτησης. Αφενός έβγαζε στο προσκήνιο για άλλη μία φορά τις κακές σχέσεις που έχει πλέον με τον προκάτοχό της.
Όχι μόνο γιατί άφηνε υπονοούμενα περί προσωπικής ατζέντας πίσω από τις κινήσεις του Αβέρωφ Νεοφύτου, αλλά και γιατί προσπαθούσε να του κόψει τη φόρα με την αμίμητη φράση της ότι «δοκιμάστηκε πριν από ένα χρόνο, πάμε παρακάτω». Αφετέρου, για πρώτη φορά έβαζε ξεκάθαρα στο κάδρο τον εαυτό της ως προεδρική υποψήφια, υπενθυμίζοντας πως αυτή, ως πρόεδρος του κόμματος έχει τον πρώτο λόγο για τον υποψήφιο του ΔΗΣΥ. Η πρόωρη προεδρολογία αποτέλεσε συνεπώς ένα ενδιαφέρον déjà vu των όσων είχαν εκτυλιχθεί πέντε χρόνια πριν. Όταν την επομένη, δηλαδή, της επανεκλογής του Νίκου Αναστασιάδη συνωστίζονταν οι δελφίνοι, οι προσωπικές ατζέντες και οι προεδρικοί υποψήφιοι εντός του ΔΗΣΥ. Μία τακτική που ενίσχυσε το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον αλλά οδήγησε παράλληλα στον αποπροσανατολισμό, στη διάσπαση του κόμματος και τελικώς στην ήττα του στις προεδρικές εκλογές.
Οι δομικές παθογένειες
Θα ανέμενε συνεπώς κάποιος, πως ο Συναγερμός θα λάμβανε τα μαθήματα από το πάθημα του 2023, όταν άνοιξε την πρόωρη προεδρολογία. Αντιθέτως, ο ΔΗΣΥ φαίνεται να κινείται με τα ίδια ακριβώς βήματα, αγνοώντας πως το κύριο πρόβλημά του δεν είναι οι προεδρικές του 2028, ο Συναγερμικός υποψήφιος που θα επιλέξει και η ανάληψη της εξουσίας. Το πρόβλημα είναι βαθύτερο καθώς:
• Ο ΔΗΣΥ ξεκαθαρίζει καθημερινά ότι θέλει να είναι κόμμα εξουσίας, όμως δεν εξηγεί ποια πολιτική κατεύθυνση επιδιώκει και τι θέλει να υπηρετήσει στον τόπο.
• Έχει έλλειμμα ηγεσίας –δεν αφορά αποκλειστικά την Αννίτα Δημητρίου– και πολιτικής ταυτότητας με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται διαφωνίες σε ουσιώδη ζητήματα.
• Υπάρχει ένας συνωστισμός πρωτοκλασάτων στελεχών που μέσω των κινήσεών τους εγείρουν ερωτήματα για το ποιο θα είναι το πολιτικό τους μέλλον και ποιες οι επιδιώξεις τους στην πολιτική σκακιέρα.
• Ο ΔΗΣΥ δεν έχει πάρει μία ξεκάθαρη θέση για τη δεκαετία Αναστασιάδη. Θα συνεχίσει να ταυτίζεται πλήρως παρά τα σκάνδαλα που ανοίγουν ή θα κάνει μία γενναία συζήτηση, χαράσσοντας γραμμές και αποστάσεις από ζητήματα που πλήττουν το κόμμα;
Η ρίζα της κόντρας
Το άδειασμα της Αννίτας Δημητρίου προς τον Αβέρωφ Νεοφύτου ανακίνησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και στα κομματικά πηγαδάκια τη συζήτηση αν αυτό αποτελεί το κατ’ εξοχήν παράδειγμα πολιτικής αγνωμοσύνης ή αν κρύβεται κάτι άλλο πίσω από αυτό. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που σημείωσαν πως η Αννίτα Δημητρίου οφείλει τη ραγδαία πολιτική της ανέλιξη στον Αβέρωφ Νεοφύτου, ούτε λίγοι εκείνοι που ανταπάντησαν πως η ίδια μέσω της δημοφιλίας της έφτασε εκεί που είναι, πως δεν οφείλει κάτι σε κάποιον και πως θα πρέπει να χαράξει τη δική της πολιτική γραμμή μακριά από πατερναλιστικές παρεμβάσεις. Το ερώτημα, ωστόσο, που διατηρείται στο προσκήνιο είναι τι ώθησε την Αννίτα Δημητρίου να θέσει απέναντί της τον άλλοτε πολιτικό της πατέρα. Η κύρια εκτίμηση είναι πως τον βλέπει ως τον κύριο πολιτικό της αντίπαλο για το 2028, λόγω της καταγεγραμμένης θέσης του ότι θα συνεχίσει να είναι πολιτικά παρών, αλλά και εξαιτίας των ανεξάρτητων παρεμβάσεών του, οι οποίες κάποιες φορές έρχονται σε αντίθεση με την επίσημη θέση του κόμματος, άλλες αναγκάζουν την Πινδάρου να πάρει πολιτική θέση σε ζητήματα που θα προτιμούσε να αφήσει ανέγγιχτα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι η Αννίτα Δημητρίου πιέζεται καθώς γίνονται αναπόφευκτα συγκρίσεις για το πολιτικό βάρος των δύο, κάθε φορά που ο Αβέρωφ Νεοφύτου επικρίνει την κυβέρνηση σε κρίσιμα ζητήματα, που αφορούν τον τομέα της ενέργειας, την οικονομία και ιδιαίτερα το Κυπριακό.
Η δική του κοινοβουλευτική ομάδα
Προφανώς, ο Αβέρωφ Νεοφύτου ενδιαφέρεται για τις προεδρικές εκλογές και αυτό δεν προκύπτει μόνο από την τοποθέτησή του στη συνέντευξη της «Κ» την περασμένη Κυριακή, αλλά και από τη γενική του πολιτική τακτική. Έπαιξε τον δικό του ρόλο για παράδειγμα στο θέμα της Τριμερούς, έχοντας σχέσεις και παρασκηνιακές επαφές με εμπλεκόμενα μέρη, ενώ ο διεθνής παράγοντας φαίνεται να λαμβάνει υπόψη την άποψή του παρά την αποχώρησή του από την προεδρία. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να πετύχει κάτι τέτοιο δεδομένου ότι το πρόσωπο που έχει τον πρώτο λόγο για κάτι τέτοιο, η Αννίτα Δημητρίου, βρίσκεται σε ανοικτή αντιπαράθεση μαζί του και ενδιαφέρεται όπως όλα δείχνουν για το 2028. Η κύρια εκτίμηση είναι πως ο τέως πρόεδρος του ΔΗΣΥ θεωρεί ότι έχει τον χρόνο για να αποδείξει στην πλειοψηφία του δεξιού ακροατηρίου ότι Αννίτα Δημητρίου και Νίκος Χριστοδουλίδης αποτελούν την όψη του ίδιου νομίσματος. Αυτό σε συνδυασμό με την εκτίμηση που φέρεται να έχει ότι η δημοτικότητα Χριστοδουλίδη θα ξεφουσκώσει μπροστά στις κρίσεις που θα εμφανιστούν μπροστά του και θα οδηγήσουν μία μερίδα της κοινωνίας να τον αποζητήσει ως υποψήφιο. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί δομικά να στηριχθεί ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Ήδη, ο ίδιος έχει τη δική του ομάδα εντός της κοινοβουλευτικής ομάδας (απαρτίζεται κυρίως από τους Κυριάκο Χατζηγιάννη, Νίκο Γεωργίου, Νίκο Σύκα και Φωτεινή Τσιρίδου) και επιδιώκει, όπως όλα δείχνουν, πως αυτή η επιρροή του στην κοινοβουλευτική ομάδα θα ενισχυθεί στις επικείμενες εκλογές, έστω κι αν ο ίδιος ολοκληρώνει την κοινοβουλευτική του θητεία.
Το χαρτί της δημοφιλίας
Το ζήτημα για τον Αβέρωφ Νεοφύτου είναι το χαρτί της δημοτικότητας. Θα καταφέρει άραγε να αντιστρέψει την κακή εικόνα του 2023 με τις σημερινές του παρεμβάσεις και να ανταγωνιστεί τη δημοφιλία της Αννίτας Δημητρίου; Σε αυτή τη δημοτικότητα φαίνεται να ποντάρει η πρόεδρος του ΔΗΣΥ και αυτή φαίνεται να τη βοηθάει να επιβιώνει στην Πινδάρου.
Η Αννίτα Δημητρίου δεν έχει κατορθώσει να δημιουργήσει μία συμπαγή ομάδα πολιτικών στελεχών –βουλευτών ή αξιωματούχων του κόμματος– που θα τη στηρίζουν προσωπικά, όπως είχαν οι προκάτοχοί της, η δημοτικότητά της όμως αποτελεί το χαρτί επιβίωσης ή ανέλιξης πολλών στελεχών.
Ήδη, εντός του ΔΗΣΥ έχει επικρατήσει η εκτίμηση ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα είναι πρόεδρος μιας θητείας και με δεδομένες τις καλές μετρήσεις της προέδρου του ΔΗΣΥ τη βλέπουν ως την εν δυνάμει διάδοχό του.
Αυτό ανοίγει πόρτες και για την εξουσία, αλλά και για τη διεκδίκηση θέσεων. Μεγάλος πρεσβευτής για παράδειγμα αυτής της προοπτικής φαίνεται να είναι ο Ευθύμιος Δίπλαρος, καθώς είτε στο σενάριο εκλογής της Αννίτας Δημητρίου, είτε στην περίπτωση της ήττας της, ανοίγει για τον ίδιο ο δρόμος της προεδρίας του ΔΗΣΥ.
Το καλώδιο τύλιξε τον ΔΗΣΥ
Όσο όμως κι αν ο ΔΗΣΥ έχει ανοίξει άτσαλα το ότι θέλει να κυβερνήσει, δεν έχει ακόμη απαντήσει με ποιον τρόπο θα το πράξει. Τα τελευταία γεγονότα έβγαλαν στην επιφάνεια τη δυστοκία και τη διφωνία στελεχών. Διφωνία που προκύπτει από την απουσία ξεκάθαρων θέσεων. Ενδεικτικό του αλαλούμ ήταν το παράδειγμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης μέσω καλωδίου και ενδιαφέρουσα η πολιτική παρέμβαση του Χάρη Γεωργιάδη σε όλο αυτό. Η Επιτροπή Ενέργειας, διά της υπογραφής της Αννίτας Δημητρίου, είχε αποστείλει επιστολή προς τον πρόεδρο της Δημοκρατίας εκφράζοντας επιφυλάξεις γύρω από τους όρους της συμφωνίας. Μία επιστολή που γράφτηκε στην ουσία από τον πρόεδρο της Επιτροπής Ενέργειας Κυριάκο Χατζηγιάννη και τον τέως πρόεδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος είχε εκφράσει μέσω δημόσιων παρεμβάσεων και συνεντεύξεων τις ανησυχίες του για την εν λόγω συμφωνία. Το περιεχόμενο της επιστολής προκάλεσε τριγμούς στα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής όταν δημοσιοποιήθηκε, με μέλη να θέτουν στην κοινή ομάδα που έχουν στο viber ότι δεν συμφώνησαν σε ένα τέτοιο περιεχόμενο. Όμως το περιεχόμενο αναστάτωσε και μέρος του ΔΗΣΥ. Αφενός γιατί η θέση του κόμματος ήταν υποστηρικτική απέναντι στο καλώδιο και αφετέρου γιατί η ίδια η πρόεδρος του ΔΗΣΥ την υπέγραψε χωρίς να διερωτηθεί για τη στάση που τήρησε το κόμμα της. Το ξεκαθάρισμα, ανέλαβε να κάνει ο τέως αναπληρωτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος έθεσε το ζήτημα στην ατζέντα της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΣΥ, με αποτέλεσμα το κόμμα να βγάλει ανακοίνωση στήριξης του έργου. Οι λόγοι δεν είχαν να κάνουν μόνο με το ότι θα έπρεπε να ξεκαθαρίσει τη θέση του ο ΔΗΣΥ, αλλά γιατί διαρρεόταν εκείνες τις ώρες πως η επιστολή που απεστάλη στον Πρόεδρο, έκανε τον τελευταίο να έχει δεύτερες σκέψεις για τη συμφωνία. Ήταν κατ’ επέκταση ένας έμμεσος τρόπος του Χάρη Γεωργιάδη να κινητοποιήσει τον Πρόεδρο στο να λάβει τελικές αποφάσεις.
Το πολιτικό κεφάλαιο που λέγεται Χάρης
Αυτή ακριβώς η παρέμβαση του Χάρη Γεωργιάδη προκάλεσε πολλές συζητήσεις για το κατά πόσο είναι έτοιμος να αποσυρθεί πολιτικά ή αν έχει άλλες βλέψεις. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως έχει ωριμάσει μέσα στον Χάρη Γεωργιάδη η ιδέα ολοκλήρωσης του πολιτικού του κύκλου και πως η σπουδή του οφείλεται στο γεγονός ότι ενόσω ήταν υπουργός Οικονομικών είχε εργαστεί σκληρά για να βρεθούν επιλογές εξόδου της Κύπρου από την ενεργειακή αποδόμηση και από τα υψηλά πρόστιμα ρύπων. Υπάρχουν όμως και οι κύκλοι που θεωρούν πως το πολιτικό του κεφάλαιο δεν έχει ολοκληρωθεί. Πέραν των καλών σχέσεων που διατηρεί με την πρόεδρο του ΔΗΣΥ φέρεται να διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με το Μαξίμου. Καθόλου τυχαίο ότι η Αννίτα Δημητρίου τον επέλεξε να τη συνοδεύσει στην πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα, συζητώντας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Ένας ελέφαντας που λέγεται Αναστασιάδης
Ο Χάρης Γεωργιάδης είναι από τα στελέχη που όχι μόνο δεν έχουν τηρήσει αποστάσεις από τη διακυβέρνηση Αναστασιάδη, αλλά συχνά επιχειρεί να προβάλει τα θετικά της τότε κυβέρνησης. Πέραν του ότι αποτελεί μία απόδειξη της πίστης του στον τέως πρόεδρο της Δημοκρατίας, μία διαφορετική προσέγγιση θα αυτοακύρωνε την πολιτική του διαδρομή. Το ερώτημα ωστόσο που μένει είναι πώς σκοπεύει ο Συναγερμός να διαχειριστεί αυτό το κεφάλαιο. Η Αννίτα Δημητρίου μπορεί να άνοιξε μέτωπο με τον Αβέρωφ Νεοφύτου, αλλά ουδέποτε έκανε κάτι παρόμοιο με τον Νίκο Αναστασιάδη. Κάποιοι εκτιμούν πως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν νιώθει απειλή –όπως με τον Αβέρωφ Νεοφύτου– από τον τέως πρόεδρο της Δημοκρατίας, κάποιοι άλλοι θεωρούν πως μία τέτοια κίνηση θα αναιρούσε τη δεκαετή πορεία του ΔΗΣΥ και όσα πρέσβευε. Το ερώτημα είναι πώς θα κινηθεί ο ΔΗΣΥ μπροστά στις έρευνες και στη συνεχή αποκάλυψη σκανδάλων, ιδιαίτερα τη στιγμή που φιλοδοξεί και προετοιμάζεται να ανέλθει στην εξουσία το 2028.
