Του Παύλου Ξανθούλη
«Χαμηλούς τόνους και τερματισμό των δημοσίων δηλώσεων ανακύκλωσης των απειλών της Χεζμπολάχ» κατά της Κύπρου, προτάσσει η Λευκωσία, θεωρώντας ότι η συντήρηση του ζητήματος στη δημόσια σφαίρα, ενδέχεται να έχει αρνητικές συνέπειες, μεσούσης της καλοκαιρινής περιόδου και με επίκεντρο την τουριστική βιομηχανία, από την οποία η νήσος αναμένει πολλά για την οικονομική σταθερότητα και την ανάπτυξή της. Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, ζήτησε και εξασφάλισε διαβεβαιώσεις από την Ε.Ε. και ισχυρά κράτη-μέλη, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ότι θα εκδηλώσουν παρεμβάσεις, «χειρουργικού τύπου». Σε χαμηλούς δηλαδή τόνους και χωρίς δημόσιες αναφορές, προκειμένου να ληφθεί μήνυμα από τη Χεζμπολάχ να αφήσει την Κύπρο εκτός της ρητορικής των απειλών.
Ο Μπορέλ, ο οποίος διατηρεί κανάλια επικοινωνίας με τον Λίβανο αλλά και με το Ιράν, αναμένεται να εκδηλώσει παρέμβαση για το ζήτημα, όπως και το Βερολίνο.
Όπως δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα η «Κ», παρεμβάσεις προς την Χεζμπολάχ εκδήλωσε ατύπως και η ίδια η Λευκωσία, μέσω της κυβέρνησης της Βηρυτού, εξασφαλίζοντας κάποια «μάλλον καθησυχαστικά μηνύματα». Τα οποία μπορεί μεν να λειτουργούν κατευναστικά, αλλά η ανάγκη της Λευκωσίας να επιστρατεύσει την Ε.Ε. και ισχυρά κράτη-μέλη στην προσπάθεια τερματισμού της ρητορικής της Χεζμπολάχ, καταδεικνύει, αν μη τι άλλο, ότι κάποιου είδους ανησυχία εξακολουθεί να υφίσταται.
Στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της Ε.Ε., προχθές Δευτέρα στο Λουξεμβούργο, διατυπώθηκε στήριξη προς την Κύπρο, κάτι που προκύπτει και μέσα από τη θέση που διατύπωσε ο ύπατος εκπρόσωπος Γιοσέπ Μπορέλ, κάνοντας ειδική αναφορά στις απειλές που δέχθηκε η νήσος από την Χεζμπολάχ. Ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος τόνισε, στο πλαίσιο γραπτής δήλωσης, ότι «οποιεσδήποτε εμπρηστικές δηλώσεις με στόχο την περαιτέρω κλιμάκωση και την αποσταθεροποίηση στην περιοχή είναι καταδικαστέες» και ότι «η Κύπρος δεν έχει αποτελέσει και δεν θα αποτελέσει μέρος της κρίσης».
Όπως πληροφορείται η «Κ», ο κ. Μπορέλ, ο οποίος διατηρεί κανάλια επικοινωνίας με τον Λίβανο αλλά και με το Ιράν, αναμένεται να εκδηλώσει παρέμβαση για το ζήτημα, όπως και το Βερολίνο, ενώ χθες η ΥΠΕΞ της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμπογκ πραγματοποιούσε επίσκεψη στην περιοχή και συναντήθηκε με τον Ισραηλινό ομόλογό της, με απώτερο στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή. Παρεμβάσεις και προς την κατεύθυνση στήριξης της Κύπρου, αναμένονται και από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, τις δύο χώρες που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια για αποτροπή της διάχυσης της κρίσης στη Μέση Ανατολή, και στις οποίες φέρεται να επενδύει η Ε.Ε.
Άλλωστε, στο ζήτημα αυτό της αποτροπής διάχυσης της κρίσης στη Μέση Ανατολή, η εικόνα από πλευράς Ε.Ε. εξακολουθεί να είναι απογοητευτική, ως προς την εκδήλωση μιας κοινής, ενιαίας ευρωπαϊκής προσπάθειας των κρατών-μελών. Πηγή που μίλησε στην «Κ», υπό την προϋπόθεση τήρησης της ανωνυμίας της, χαρακτήρισε τις ιδέες που έπεσαν στο τραπέζι του ΣΕΥ, σε σχέση με τον ρόλο της Ε.Ε., «αόριστες ή/και μη υλοποιήσιμες», δίνοντας το στίγμα της επαναλαμβανόμενης αποτυχίας της Ένωσης να ασκήσει ουσιαστική εξωτερική πολιτική και στο πλαίσιο αυτό, να ασκήσει και τη δική της επιρροή στην προσπάθεια για εκτόνωση της κρίσης.
Σε μια γραπτή δήλωση που δεν είναι δεσμευτική για κανένα, το Συμβούλιο επιχείρησε μια σύνοψη όσων επεσήμανε ο Γιοσέπ Μπορέλ για τη Μέση Ανατολή. Αρκέστηκε να αναφέρει ότι «τρεις εβδομάδες αφότου ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέβαλε τον οδικό του χάρτη για κατάπαυση του πυρός και έλαβε ισχυρή διεθνή υποστήριξη, ιδίως την υποστήριξη της Ε.Ε., δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις πιθανής κατάπαυσης του πυρός». Πρόσθεσε ότι «οι υπουργοί έθιξαν επίσης την αυξανόμενη ένταση στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ και τον σοβαρό κίνδυνο διάχυσης της κρίσης στην περιοχή». Παράλληλα, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. «εξέφρασε την υποστήριξή του για ενεργές προσπάθειες διαμεσολάβησης, με επικεφαλής τις ΗΠΑ και τη Γαλλία για τον μετριασμό της αντιπαράθεσης μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, και για τον Λίβανο και την Κύπρο που είχαν απειληθεί από τη Χεζμπολάχ».
Νωρίτερα –και πριν την έναρξη των εργασιών του ΣΕΥ– ο κ. Μπορέλ ήταν περισσότερο αποκαλυπτικός των σκέψεών του, σχετικά με την προοπτική αναχαίτισης της πορείας μιας γενικευμένης σύρραξης στη Μέση Ανατολή, σημειώνοντας ότι τα περιθώρια ολοένα και στενεύουν. «Ανησυχώ περισσότερο, πολύ περισσότερο. Πολύ περισσότερο», επανέλαβε τρεις φορές ο κ. Μπορέλ, προσθέτοντας ότι «η κρίση ξεχειλίζει» και ότι «δυστυχώς, βρισκόμαστε στις παραμονές της επέκτασης του πολέμου».
Επανέλαβε την πάγια θέση της Ε.Ε. για «επείγουσα κατάπαυση του πυρός», που θα επιτρέψει επίσης στην ανθρωπιστική βοήθεια να εισέλθει, στη Γάζα, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων που έχουν απαχθεί από τη Χαμάς, αλλά και στην ανάγκη αναζήτησης παράλληλα πολιτικής λύσης, παραπέμποντας στην επανέναρξη των συζητήσεων για λύση δύο κρατών.
Ξένη διπλωματική πηγή, με άριστη γνώση των συζητήσεων και των θέσεων που διατυπώθηκαν, ανέφερε στην «Κ» ότι η Ε.Ε., ως θεσμός, εξακολουθεί να αδυνατεί να αναλάβει ουσιαστικό ρόλο στη Μέση Ανατολή και αρκείται σε γενικόλογες τοποθετήσεις, χωρίς ουσιαστική δυνατότητα υλοποίησης στην παρούσα τουλάχιστον φάση». Κάτι που όπως εξήγησε, καθίσταται ακόμη πιο έντονο μετά τις ευρωεκλογές, καθώς οι επικεφαλής των θεσμών της Ε.Ε. είναι πλέον «απερχόμενοι» (σ.σ. η θητεία τους λήγει το φθινόπωρο) και ως εκ τούτου, πέραν της εκ των πραγμάτων αδυναμίας άσκησης επιρροής λόγω απουσίας ισχυρής κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής θέσης, η όποια παρέμβασή τους δεν έχει στην παρούσα χρονική συγκυρία εκείνο το ειδικό βάρος νομιμοποίησης που θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες μιας ουσιαστικής προσπάθειας αναχαίτισης της κρίσης, στο Μεσανατολικό».
Το ήμισυ των θυμάτων είναι παιδιά
Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε., επικαιροποίησε τις κατευθυντήριες γραμμές «για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις», γενικότερα, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι σε όλες τις εμπόλεμες ζώνες, από το Σαχέλ, την Κεντρική και Ανατολική Αφρική έως τη Μέση Ανατολή και την Ασία, «τα παιδιά αποτελούν έως και το ήμισυ του πληγέντος πληθυσμού».
Όπως αναφέρεται στα Συμπεράσματα, οι επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε. έχουν ως στόχο να λάβουν υπόψη τις νέες εξελίξεις, όπως για παράδειγμα τις αυξημένες απειλές, μεταξύ άλλων από τις νέες τεχνολογίες και τη χρήση εκρηκτικών όπλων αδιακρίτως σε κατοικημένες περιοχές. Ως επίσης και να ευθυγραμμίσουν πλήρως την προσέγγιση της Ε.Ε. με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως «τις έξι σοβαρές παραβιάσεις εις βάρος παιδιών σε περιόδους ενόπλων συγκρούσεων»:
- δολοφονία και ακρωτηριασμός παιδιών
- στρατολόγηση ή χρησιμοποίηση παιδιών στις ένοπλες δυνάμεις και σε ένοπλες ομάδες
- βιασμός και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας κατά των παιδιών
- απαγωγή παιδιών
- επιθέσεις κατά σχολείων και νοσοκομείων
- στέρηση της πρόσβασης των παιδιών σε ανθρωπιστική βοήθεια.
Παράλληλα, «η Ε.Ε επικαιροποίησε και δημοσίευσε τον κατάλογο ελέγχου της για την ενσωμάτωση της προστασίας παιδιών θυμάτων ενόπλων συγκρούσεων στις αποστολές και επιχειρήσεις της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ)».
