Του Παύλου Ξανθούλη
Σε δυσχερή θέση βρίσκεται η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία επιδίδεται σε αγώνα δρόμου τα τελευταία εικοσιτετράωρα, προκειμένου να ανατρέψει την εικόνα ενός ανδροκρατούμενου, επί του παρόντος, Κολεγίου Επιτρόπων. Μέχρι πριν από 48 ώρες, το γυναικείο φύλο αριθμούσε μόλις 7 υποψήφιες Επιτρόπους, ενώ μετά από «παραινέσεις», η εικόνα βελτιώθηκε, αλλά απέχει πολύ από τους στόχους που έχουν τεθεί. Με βάση τα δεδομένα που επικρατούσαν χθες, ενώ γράφονταν αυτές οι γραμμές, από τους 26 συνολικά Επιτρόπους (εξαιρουμένης της προέδρου του Σώματος), μόλις 9 ανήκουν στο γυναικείο φύλο.
Κι αυτό διασφαλίστηκε με πολλή δυσκολία, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», «η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σήκωσε το τηλέφωνο και υποσχέθηκε σε μικρές χώρες ότι θα εξασφαλίσουν καλύτερο χαρτοφυλάκιο εάν έστελναν όνομα γυναίκας και όχι άνδρα», για τη θέση του Επιτρόπου. Η Ρουμανία φάνηκε να δελεάζεται από την προσφορά της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, αλλάζοντας πλάνο και από την υποβολή του ονόματος του σοσιαλιστή ευρωβουλευτή Victor Negrescu, στέλνει τελικά στις Βρυξέλλες την Roxana Minzatu. Την ίδια ώρα, το Βέλγιο που αναμενόταν να κρατήσει για δεύτερη θητεία τον Didier Reynders, στέλνει τελικά το όνομα της Hadja Lahbib, υπουργού Εξωτερικών της χώρας, η οποία δεν θεωρείται επιτυχημένη. Η «μετακίνηση» της Hadja Lahbib στην Κομισιόν (υπό την αίρεση έγκρισης της Ευρωβουλής), εκτιμάται ότι ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο του βελγικού ΥΠΕΞ στον απερχόμενο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Κυβερνητική πηγή με την οποία επικοινώνησε η «Κ», μας ανέφερε ότι ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Μίλησαν, αλλά όχι για αλλαγή ονόματος, τέτοιο ζήτημα δεν τέθηκε», διαβεβαίωσε η ίδια κυβερνητική πηγή, καθιστώντας σαφές ότι δεν υπάρχουν δεύτερες σκέψεις για το όνομα του Κώστα Καδή.
Κρούση έγινε, πάντως, προς τη Μάλτα και όπως έχει διαρρεύσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ζήτησε από τον πρωθυπουργό Robert Abela να διατηρήσει ως Επίτροπο την Helena Dalli. Όπως λέχθηκε προς την «Κ», «υπήρξε και υπόσχεση για παραχώρηση ενός πολύ καλού χαρτοφυλακίου» προς τη Helena Dalli. Όπως όμως λένε κύκλοι που έχουν άριστη σχέση με την κυβέρνηση της Μάλτας, ο πρωθυπουργός της χώρας δεν συζητά καν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σημειώνοντας ότι θα οδηγούσε σε αυτοπεριορισμό της αρμοδιότητας της χώρας του. Κατά συνέπεια, θα εμμείνει στο πρόσωπο του Glenn Micallef.
Η εικόνα και η Ευρωβουλή
Πηγές στις Βρυξέλλες άφηναν να διαρρεύσει ότι, εάν δεν διαφοροποιηθεί η σύνθεση και το ποσοστό γυναικών, τότε η εικόνα της νέας Κομισιόν θα παραπέμπει σε παρωχημένες εποχές. Πόσο μάλλον, εάν συνυπολογιστεί ότι η Ε.Ε. όχι μόνο είναι υπέρ της ισότητας των φύλων, αλλά διαθέτει και «Επίτροπο Ισότητας» που έχει επιφορτιστεί με την προώθηση και την ανάδειξη του θέματος ως μείζονος πολιτικής σημασίας.
Τα πράγματα καθίστανται ακόμη πιο περίπλοκα, καθώς όπως έλεγε στην «Κ» κοινοτική πηγή, η εικόνα που τείνει να σχηματισθεί αναφορικά με τη σύνθεση της νέας Κομισιόν, αναμένεται να ανοίξει περισσότερο την όρεξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο εκτιμάται ότι θα επιδιώξει να απορρίψει 2-3 τουλάχιστον από τους προτεινομένους Επιτρόπους. Σύμφωνα με την ίδια κοινοτική πηγή, «πρέπει να θεωρείται μάλλον ως δεδομένο, ότι η Ευρωβουλή δεν θα χαριστεί στη νέα Κομισιόν και ότι θα εξαντλήσει την αυστηρότητά της, επιδιώκοντας να καταδείξει ότι διαδραματίζει τον δικό της ρόλο».
Δεδομένος «αδύναμος κρίκος» θεωρείται ο νυν Ούγγρος Επίτροπος Διεύρυνσης και προτεινόμενος Επίτροπος στη νέα Κομισιόν, Oliver Varhelyi, ο οποίος εκτιμάται ότι πολύ δύσκολα θα εξασφαλίσει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Άλλωστε, ο κ. Varhelyi έχει «προηγούμενα» με την Ευρωβουλή, καθώς σε μια συνεδρία της ολομέλειας και θεωρώντας ότι είχε κλειστό το μικρόφωνό του, χαρακτήρισε «ηλίθιους» τους ευρωβουλευτές, στην ουγγρική γλώσσα. Κάτι που είχε προκαλέσει έντονη αντίδραση πολιτικών ομάδων που ζητούσαν την παύση του, ενώ ο ίδιος ο Επίτροπος είχε ισχυριστεί ότι ο χαρακτηρισμός δεν αφορούσε τους ευρωβουλευτές, αλλά ένα άλλο ζήτημα, εξήγηση πάντως που δεν θεωρήθηκε ως πειστική. Κύκλοι στη Βουδαπέστη άφηναν πάντως να διαρρεύσει ότι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν έχει επιλέξει τον Oliver Varhelyi, προκειμένου να τον «θυσιάσει», και ότι η πραγματική του επιλογή είναι η ευρωβουλευτής των Πατριωτών για την Ευρώπη, Eniko Gyori, σύμφωνα με ουγγρικά δημοσιεύματα (Telex και 24.hu).
Το γερμανογαλλικό κενό
Τα δυσκολότερα πάντως έπονται για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και δεν εξαντλούνται στη σύνθεση της νέας Κομισιόν και στην ενδεχόμενη απόρριψη κάποιων εκ των προτεινόμενων Επιτρόπων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι γενική η παραδοχή, στα ανώτατα δώματα των Βρυξελλών, ότι η νέα Κομισιόν θα ξεκινήσει με εγγενείς αδυναμίες καθώς οι δύο πυλώνες σταθερότητας του ευρωπαϊκού οικοδομήματος παραπαίουν. Η μεν Γαλλία βρίσκεται ουσιαστικά σε ακυβερνησία μετά τις πρόσφατες εκλογές, δεδομένης της αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, κατάσταση η οποία θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο του 2025. Ενώ στη Γερμανία, εκτιμάται ότι η κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον σοσιαλιστή Όλαφ Σολτς, δύσκολα θα επιβιώσει μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025, ημερομηνία που έχει καθοριστεί για τη διεξαγωγή των ομοσπονδιακών εκλογών. Άλλωστε, οι πρόσφατες εκλογές στη Θουριγγία και στη Σαξονία, κατέδειξαν ότι ο τριμερής κυβερνητικός συνασπισμός στη Γερμανία πνέει τα λοίσθια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αν και η μεγάλη ανερχόμενη δύναμη των εθνικιστών, «Εναλλακτική για τη Γερμανία» εκτιμάται ότι δεν θα είναι σε θέση να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση (κανένας πολιτικός χώρος δεν συναινεί σε μια τέτοια εξέλιξη), ο αντιμεταναστευτικός-εθνικιστικός λόγος που εκπέμπει, έχει ήδη επηρεάσει την πολιτική ατζέντα της χώρας. Κάτι που δεν περνά απαρατήρητο στις Βρυξέλλες, καθώς ήδη ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία, Φρίντριχ Μερτς, ζήτησε μαζικές απελάσεις στη Συρία και στο Αφγανιστάν, καθώς και τον τερματισμό αποδοχής αιτημάτων ασύλου από τις εν λόγω χώρες. Ενώ, ο Καγκελάριος Όλαφ Σολτς, υποστήριξε ότι «κάποια πράγματα πρέπει να αλλάξουν στην ευρωπαϊκή νομοθεσία», κάνοντας μάλιστα λόγο για τη σύσταση «ομάδας κρούσης» κρατών-μελών, προκειμένου να συζητήσουν το ζήτημα, ως επίσης και την εφαρμογή των όρων ασύλου.
