Kathimerini.com.cy
Σχολιασμό του Κυριακάτικου ρεπορτάζ της «Κ», όπου αναδεικνύεται το ζήτημα της έναρξης του διαλόγου ΕΕ – Τουρκίας για αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης χωρίς το Κυπριακό ως προϋπόθεση, κάνουν οι πολιτικές δυνάμεις. Τα κόμματα τις αντιπολίτευσης, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, ασκούν αυστηρή κριτική για τους χειρισμούς της κυβέρνησης, ενώ τα κόμματα της συμπολίτευσης, ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ, καθησυχαζουν, παραπέμποντας σε δικλίδες ασφαλείας, που συνδέουν τον συγκεκριμένο διάλογο με το Κυπριακό. Εξαίρεση αποτελεί η ΕΔΕΚ, η οποία κάνει λόγο για αρνητικές επιπτώσεις. Ενώ ζητήθηκε από την «Κ», από πλευράς Προεδρικού δεν υπήρξε ανταπόκριση για σχολιασμό του δημοσιεύματος.
ΔΗΣΥ: «Γίνεται αποδεκτή η συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ χωρίς καμία προϋπόθεση»
«Έστω και αν προχωρούν ακόμη και τεχνοκρατικές συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα, πρέπει με σαφήνεια να λέμε πως καμία έγκριση δεν θα δώσουμε ως Κυπριακή Δημοκρατία αν η Τουρκία δεν επιδείξει εποικοδομητική στάση», σχολίασε στην «Κ» ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλά. Τονίζοντας ότι «αυτή η συνεχής μορφή ελέγχου της Τουρκίας στον ευρωτουρκικό διάλογο μπορεί να είναι επωφελής για μας, φτάνει να κάνουμε τις σωστές στρατηγικές κινήσεις», εξέφρασε την εκτίμηση ότι «δυστυχώς η κυβέρνηση δεν φαίνεται να δείχνει πως γνωρίζει ακριβώς πώς και με ποια πυξίδα πορεύεται».
Ο κ. Κουλλά υπενθύμισε ότι η θέση του Δημοκρατικού Συναγερμού ήταν πως η Κυπριακή Δημοκρατια θα μπορούσε να συγκατανεύσει στην επανέναρξη της συμμετοχής του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών στα άτυπα συμβούλια, ως μια πρωτοβουλία για να διαρρήχθεί το αδιέξοδο και υπό τον όρο της επανεκκίνησης των συνομιλιών στο συμφωνημένο πλαίσιο. Κάτι τέτοιο, εξήγησε, θα σήμαινε πως η Τουρκία θα απομακρύνετο από την προκλητική θέση για λύση δύο κρατών. Μια θέση, συμπλήρωσε, που είχε να κάνει με την πρωτοβουλία Ολγκίν, πριν αυτή ολοκληρώσει και υποβάλει την έκθεσή της. «Πάρα την τότε απαράδεκτη αντίδραση της κυβέρνησης στην επιστολή της Προέδρου του ΔΗΣΥ, σήμερα βλέπουμε να γίνεται αποδεκτή η συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ χωρίς καμία προϋπόθεση», ανάφερε ο κ. Κουλλά.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία πως καμία αποσύνδεση του κυπριακού από τα ευρωτουρκικά δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή από δικής μας πλευράς. Οφείλουμε, από κοινού με την Ελλάδα, να συγκροτήσουμε εκείνες τις συμμαχίες με άλλα ευρωπαϊκά κράτη έτσι ώστε να καταστεί σαφές πως η Τουρκία δεν μπορεί να λάβει εκείνα ή έστω κάποια από όσα ζητά, όπως η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, χωρίς σοβαρές υποχωρήσεις στο κυπριακό», είπε επίσης.
ΑΚΕΛ: «Αν ευσταθεί, ο Πρόεδρος θα πρέπει να ενημερώσει επίσημα τα κόμματα»
«Η υιοθέτηση μιας θετικής ατζέντας στις σχέσεις ΕΕ- Τουρκίας, υπό προϋποθέσεις άρρηκτα συνδεδεμένες με τη στάση της ίδιας της Άγκυρας ουδέποτε κρίθηκε αρνητικά από το ΑΚΕΛ», αναφέρθηκε στην «Κ» από το κόμμα της Εζεκία Παπαϊωάννου «Όπως δεν διαφωνήσαμε και με την πρόσφατη συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ στο Gymnich. Κρίνοντας ουσιαστικά ότι η προσέγγιση ΕΕ- Τουρκίας μπορεί να συμβάλει θετικά στη δημιουργία ενός κλίματος υποβοηθητικού στην προσπάθεια για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Υπογραμμίζοντας, όμως, ταυτόχρονα ότι η πρόοδος στα ευρωτουρκικά περνά μέσα από την εκπλήρωση των κυπρογενών υποχρεώσεων της Τουρκίας και την ομαλοποίηση των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία», πρόσθεσαν.
«Η προσπάθεια αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ – Τουρκίας δεν αποτελεί είδηση. Πρόκειται για μια εξέλιξη που τροχοδρομείται εδώ και μερικά χρόνια καθότι ο εκσυγχρονισμός της στοχεύει στη βελτίωση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων που επιδιώκουν και οι δύο πλευρές, με την Τουρκία να αποτελεί τον πέμπτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ και την ΕΕ τον μεγαλύτερο για την Τουρκία. Εξάλλου αποτελεί κατεύθυνση που περιλήφθηκε και σε πρόσφατα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
»Αυτό που αποτελεί όμως είδηση είναι η αλλαγή θέσης της Κυπριακής Δημοκρατίας που μέχρι πρότινος αξίωνε όπως της έναρξης της διαδικασίας αναβάθμισης προηγηθεί η συμμόρφωση της Τουρκίας με τις κυπρογενείς υποχρεώσεις που απορρέουν από την υφιστάμενη Τελωνειακή Ένωση και το Συμπληρωματικό Πρωτόκολλο. Και αν κάτι τέτοιο ισχύει, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να ενημερώσει επίσημα τα πολιτικά κόμματα.
»Αν ο κ. Χριστοδουλίδης, που επιμένει σχεδόν μονοδιάστατα στη διασύνδεση των ευρωτουρκικών με τη λύση του Κυπριακού, έχει πράγματι συναινέσει στην αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης χωρίς να υπάρχει διασύνδεση με την εφαρμογή των κυπρογενών υποχρεώσεων της Τουρκίας, τότε για άλλη μια φορά θα έχει περάσει κάτω από τον πήχη που ο ίδιος έθεσε. Το ΑΚΕΛ ουδέποτε υιοθέτησε μια στείρα προσέγγιση σε σχέση με τα ευρωτουρκικά, αντίθετα υποστηρίζουμε ότι μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν ως μοχλός πίεσης και άσκησης επιρροής προς την Άγκυρα. Κάτι που όμως φαίνεται να μην επιτυγχάνει η παρούσα κυβέρνηση».
ΔΗΚΟ: «Δεν σηματοδοτείται η έναρξη της διαδικασίας αναβάθμισης»
«Το γεγονός ότι, μέσα στο πλαίσιο του νέου Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου για το Εμπόριο, στο οποίο συζητούνται πτυχές που αφορούν στην λειτουργία της υφιστάμενης Τελωνειακής Ένωσης, τίθεται και το θέμα της αναβάθμισης της, δεν σημαίνει αυτόματα ότι σηματοδοτείται η έναρξη της διαδικασίας αναβάθμισης», αναφέρει σε επίσημη δήλωσή του προς την «Κ» το ΔΗΚΟ, τονίζοντας την ίδια ώρα ότι δεν μπορεί να προχωρήσει η αναβάθμιση, εάν η Τουρκία δεν εφαρμόσει πρώτα την υφιστάμενη Τελωνειακή Ένωση έναντι όλων των κρατών-μελών. «Αυτή αποτελεί πάγια θέση του Δημοκρατικού Κόμματος και αυτή είναι και η θέση που η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη προβάλλει σε όλες τις σχετικές συζητήσεις», προστίθεται.
Σύμφωνα με το ΔΗΚΟ, «σε καμία περίπτωση δεν εγκρίθηκαν οι συστάσεις της Έκθεσης στο σύνολό τους, αλλά εξουσιοδοτήθηκε η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων σε μία διαδικασία η οποία καθιστά ξεκάθαρο ότι απαιτείται η εποικοδομητική εμπλοκή της Τουρκίας για να μπορέσουν να προχωρήσουν οι διάφορες πτυχές συνεργασίας που καταγράφονται στην Έκθεση. Πρόκειται για μια συζήτηση πάνω σε μια διαδικασία της οποίας η ταχύτητα προόδου θα εξαρτηθεί από την Τουρκία».
Όπως σημειώνει το κόμμα της συγκυβέρνησης, ο νέος διάλογος εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιμετωπίσει πρωτίστως την παράκαμψη των κυρώσεων ΕΕ εναντίον της Ρωσίας, ζήτημα υψίστης σημασίας για την ΕΕ, όσο και το ζήτημα των εμποδίων που θέτει η Τουρκία στις εμπορικές της συναλλαγές με τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο της υφιστάμενης τελωνειακής ένωσης με την ΕΕ.
«Ως Δημοκρατικό Κόμμα εκφράζουμε ικανοποίηση για το γεγονός ότι κατά την πραγματοποίηση της πρώτης συνάντησης του Διαλόγου τέθηκε από την Επιτροπή προς τον Τούρκο Υπουργό Εμπορίου η υποχρέωση εφαρμογής της Τελωνειακής Ένωσης έναντι όλων των κρατών-μελών της ΕΕ. Εξάλλου τα σχετικά Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2021, είναι ξεκάθαρα ως προς το ότι η εφαρμογή της Τελωνειακής Ένωσης έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελεί προϋπόθεση για να τεθεί σε ισχύ η αναβάθμισή της. Αυτό είναι και η πάγια θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Δημοκρατικού Κόμματος», αναφέρει.
ΔΗΠΑ: «Παρακολουθούμε και απαιτούμε να εφαρμοστούν εκείνα που συμφωνήθηκαν»
Εκ μέρους της ΔΗΠΑ, ο εκπρόσωπος Τύπου, Ανδρέας Θεμιστοκλέους, τόνισε ότι το υπόβαθρο στα συμπεράσμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (17ης και 18ης Απριλίου) είναι τέτοιο, ώστε να θεωρούν υπό τις περιστάσεις ορθή τη στρατηγική του Προέδρου Χριστοδουλίδη για διασύνδεση των ευρωτουρκικών με το κυπριακό και ότι δεν πρέπει να φέρουν ένσταση για οποιαδήποτε διαδικασία έρθει σε σχέση με τη Ε.Ε. και την Τουρκία. «Ωστόσο εκείνο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να παρακολουθούμε και να απαιτούμε να εφαρμοστούν εκείνα που συμφωνήθηκαν. Εννοείται ότι αυτό δεν είναι ούτε λευκή επιταγή προς την Ε.Ε., ούτε λευκή επιταγή προς την ίδια την κυπριακή κυβέρνηση», τόνισε.
Όπως εξήγησε, «ήμασταν το μοναδικό από τα κόμματα στη συγκυβέρνηση, που είχαμε πει ότι η προσέγγιση της κυβέρνησης σε σχέση με το άτυπο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. (ΣΕΥ), που έλαβε χώρα την περασμένη εβδομάδα, ήταν ορθή υπό τις περιστάσεις. Θεωρούμε ότι η κίνηση του Προέδρου να δυασυνδέσει το Κυπριακό με τα ευρωτουρκικά ήταν σωστή στρατηγική, διότι καταφέραμε να εξασφαλίσουμε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να διασυνδεθούν τα δύο, και μάλιστα να χρησιμοποιηθεί μία φρασεολογία πολύ σωστή, κατά την άποψή μας, συγκεκριμένα ότι η όλη διαδικασία μπορεί να είναι και σταδιακή και αναλογική και ανατρέψιμη (στη λέξη «σταδιακή» ισχύει το ότι δεν πάμε να τα δώσουμε όλα και αμέσως, στο «αναλογική» η λογική λέει ότι για κάθε πολιτική υποβοήθηση κάνουμε εμείς στη διαδικασία πρέπει μία ανάλογη κίνηση να γίνεται και από την άλλη πλευρά στο Κυπριακό και το «ανατρέψιμη» σημαίνει ότι υπάρχει και νέα δικλίδα ασφαλείας, η οποία ανατέθηκε ήδη στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων COREPER να παρακολουθεί, έτσι ώστε, εάν η Τουρκία δεν συμμορφώνεται, ανά πάσα στιγμή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με τη σύσταση της COREPER να μπορεί να σταματήσει την οποιαδήποτε διαδικασία είναι σε εξέλιξη)».
Ο κ. Θεμιστοκλέους πρόσθεσε ότι «από τη στιγμή που ως ΔΗΠΑ υποστηρίζουμε τη στρατηγική της διασύνδεσης των ευρωτουρκικών με το κυπριακό, με το πιο πάνω υπόβαθρο, τότε δεν πρέπει να φέρουμε ένσταση για οποιαδήποτε διαδικασία έρθει σε σχέση με τη Ε.Ε. και την Τουρκία. Ωστόσο εκείνο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να παρακολουθούμε και να απαιτούμε να εφαρμοστούν εκείνα που συμφωνήθηκαν. Εννοείται ότι αυτό δεν είναι ούτε λευκή επιταγή προς την Ε.Ε., ούτε λευκή επιταγή προς την ίδια την κυπριακή κυβέρνηση».
ΕΔΕΚ: «Ήδη διαφαίνεται το ενδεχόμενο αρνητικών επιπτώσεων»
Η ΕΔΕΚ σε ανακοίνωσή της τη Δευτέρα ανάφερε ότι «η πολιτική της παροχής λεγομένων ‘‘κινήτρων’’ στην Τουρκία, αποδεικνύεται αναποτελεσματική».
Συγκεκριμένα κοινοποίησε τα εξής σχόλια:
Η Κυπριακή Δημοκρατία όχι μόνο δεν έχει αποκομίσει κανένα κέρδος από την απόφαση της να συγκατατεθεί στη συμμετοχή του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών στην άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αντίθετα ήδη διαφαίνεται το ενδεχόμενο αρνητικών επιπτώσεων, καθώς η Τουρκία δεν έχει καμία συνέπεια στις σχέσεις της με την ΕΕ, παρά το ότι:
• Ο Τούρκος ΥΠΕΞ μίλησε εντός της συνόδου για «δύο οντότητες» στην Κύπρο με «κυριαρχική ισότητα»
• Ο Ερντογάν απείλησε ότι η Τουρκία δεν μπορεί να παραμείνει εντός των σημερινών συνόρων της
• Ο Τατάρ επιμένει σε «λύση» δύο κρατών και αναγνώριση «κυριαρχικής ισότητας»
Αντίθετα, έχει δημοσιευθεί ότι:
• Ήδη ξεκίνησε ο Υψηλός Πολιτικός Διάλογος ΕΕ – Τουρκίας για θέματα Εμπορίου, που ήταν παγωμένος μέχρι πρότινος
• Σε τεχνοκρατικό επίπεδο έχει ξεκινήσει η επεξεργασία της δρομολόγησης για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας – ΕΕ.
Και αυτά
• Χωρίς καμία αναφορά στο Κυπριακό.
• Χωρίς οποιαδήποτε αναφορά ή διαβεβαίωση για αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία
• Χωρίς υλοποίηση των κυπρογενών υποχρεώσεων, που ανέλαβε η Τουρκία έναντι της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, η πολιτική της παροχής λεγομένων «κινήτρων» στην Τουρκία, αποδεικνύεται αναποτελεσματική.
Όχι μόνο δεν θα έχει επιτυχία, αλλά θα αποβεί επιζήμια για την Κυπριακή Δημοκρατία και για την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.
