Του Γιάννη Ιωάννου
Στις 22 Αυγούστου, Ρώσοι υπήκοοι, παγκύπρια, γιόρταζαν την καθιερωμένη, ετησίως από το 1994, «Εθνική Ημέρα Σημαίας» με εκδηλώσεις σε όλες τις πόλεις της Κύπρου. Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των εορτασμών από τις οργανώσεις της ρωσικής διασποράς στη Κύπρο είναι η επίδειξη μιας μεγάλου μεγέθους ρωσικής σημαίας.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, μετά την ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου, έχει δώσει στις εν λόγω εκδηλώσεις των ρωσικών και ουκρανικών κοινοτήτων στη Κύπρο, έντονες πολιτικές προεκτάσεις. Υπέρ ή κατά του πολέμου -μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών μόνιμα διαμενόντων στη Κύπρο -μιας κι αμφότερες οι χώρες διατηρούν εδώ και δεκαετίες μεγάλες κοινότητες. Το πως ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας προβάλλεται στη κυπριακή δημόσια σφαίρα έχει τα εξής ποιοτικά χαρακτηριστικά:
• Διαδηλώσεις, ωστόσο πολύ μικρής κλίμακας, υπέρ ή κατά του πολέμου. Σε αυτές προβάλλονται θέσεις υπέρ ή κατά της ρωσικής εισβολής από Ρώσους και Ουκρανούς που διαμένουν μόνιμα στη Κύπρο σε ένα ευρύ φάσμα ιδεολογικών τοποθετήσεων ή επιμέρους αφηγημάτων (πχ Ρώσοι που αντιτίθεται στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πέραν των παραδοσιακών τοποθετήσεων)
• Η διαδικτυακή μεταφορά των ως άνω στα αντίστοιχα echo chambers των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (Facebook, Twitter, VK ή σε σχετικά κανάλια στο Telegram) με «πόλεμο ανάρτησης σχολίων»
• Το πως ο εορτασμός των εθνικών επετείων των δύο κοινοτήτων πολιτικοποιείται ακτιβιστικά με φόντο τον πόλεμο, με την πιο χαρακτηριστική περίπτωση τον «πόλεμο των τρικολόρ σημαιών» όπου οι κοινότητες Ρώσων και Ουκρανών συμμετέχουν στις εκδηλώσεις τους με την επίδειξη τεράστιων σημαιών των χωρών τους
Το συμβάν
Στη Λάρνακα ωστόσο ένα μεμονωμένο συμβάν κατά την διάρκεια της «Εθνικής Ημέρας Σημαίας» που ενέπλεξε μια Ουκρανή υπήκοο που κινήθηκε -υπό την επήρεια αλκοόλ όπως έγινε γνωστό- απειλητικά εναντίον Ρωσίδας υπηκόου με μαχαίρι, έγινε γρήγορα viral στα ΜΚΔ προκαλώντας μέχρι την άμεση παρέμβαση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών -που δια της εκπροσώπου του Μαρίας Ζαχάροβα έδωσε διάσταση στο γεγονός.
Λίγο νωρίτερα, οι ρωσικές αρχές διέταξαν ποινική έρευνα δίωξης της Ουκρανής με τον Αλεξάντερ Μπαστρίκιν (σ.σ. επικεφαλής της Ερευνητικής Επιτροπής της χώρας, δηλ. της κύριας ομοσπονδιακής υπηρεσίας ερευνών της Ρωσίας) να ορίζει δικάσιμο για τις 19 Σεπτεμβρίου. Η διάσταση της τρομοκρατίας όσο και η προτροπή του ρωσικού ΥΠΕΞ προς τις κυπριακές αρχές στην κατάληξη της ανακοίνωσής τους (σ.σ. «να διεξάγουν ενδελεχή, αντικειμενική κι αμερόληπτη έρευνα και να λάβουν μέτρα σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία. Αναμένουμε την αντίδρασή τους») εντάσσει, για πρώτη φορά, ένα φαινόμενο υπερχείλισης (spill over effect) του πολέμου στην Ουκρανία στο τρίγωνο των σχέσεων Κύπρου-Ρωσίας-Ουκρανίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι κυπριακές αρχές προχώρησαν -όπως φαίνεται κι από το viral video- σε άμεση σύλληψη της Ουκρανής υπηκόου, ενώ καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πως δεν πρόκειται για οργανωμένη επίθεση ή επίθεση με χαρακτηριστικά τρομοκρατίας αλλά για αυθόρμητη υπερβολική αντίδραση -υπό το βάρος κατάστασης μέθης. Επιπλέον, στη Κύπρο δεν έχουν υπάρξει, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ή διεθνώς, σοβαρά περιστατικά βίας μεταξύ ρωσικών και ουκρανικών κοινοτήτων (πχ Γερμανία, Τσεχία, ΗΒ, Αζερμπαϊτζάν, ΗΠΑ) και μετά από έξι μήνες πολέμου έχουν καταγραφεί μόνο δύο ακόμη περιστατικά: Η ρίψη πετρών σε πορεία αυτοκινήτων με ρωσικές σημαίες και η στοχοποίηση Ουκρανών ακτιβιστών, με δημοσίευση φωτογραφιών τους ως αγγελίες κηδείας, αμφότερα στη Λεμεσό.
Χρειάζεται προσοχή
Η διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία και όσα εκεί καταγράφονται δημιουργούν εντάσεις μεταξύ ρωσικών και ουκρανικών κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο -ομοίως και στη Κύπρο. Συνεπώς το ζήτημα κρίνεται, εξ’ ορισμού, σημαντικό όχι μόνο για την ασφάλεια όλων των πολιτών που διαμένουν στη Κύπρο αλλά και για επιμέρους ζητήματα με πολιτικές και διπλωματικές προεκτάσεις. Αρμόδιες πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως η Αστυνομία Κύπρου εξετάζει με πολύ σοβαρότητα τις δημόσιες δραστηριότητες -σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία- των ρωσικών και ουκρανικών κοινοτήτων προκειμένου να μην υπάρχουν φαινόμενα υπερχείλισης/μεταφοράς του πολέμου στο επίπεδο της πολιτικής βίας.
