Του Γιάννη Ιωάννου
Ως ιδιαίτερης σημασίας κρίνεται η διήμερη επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στα Κατεχόμενα, που θα διαρκέσει δύο ημέρες, σήμερα και αύριο. Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας βρίσκεται στη λεγόμενη ΤΔΒΚ σε μια επίσκεψη που ακυρώθηκε μεν στα μέσα Δεκεμβρίου λόγω των εξελίξεων του Συριακού, αλλά που αναπρογραμματίστηκε μετά την εσπευσμένη επίσκεψη του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, στην Άγκυρα ανήμερα των Χριστουγέννων. Τόσο τουρκοκυπριακά ΜΜΕ όσο και πηγές που μίλησαν στην «Κ» συνδέουν την επίσκεψη Φιντάν με τις τρέχουσες εξελίξεις στο Κυπριακό αλλά και, σε μεγάλο βαθμό, με τις πολιτικές διεργασίες που συντελούνται στο εσωτερικό των Κατεχομένων, με το πολιτικό μέλλον τόσο του Τατάρ όσο και της τρέχουσας «κυβέρνησης» να κρίνονται ως αβέβαια.
Πρώτη φορά σόλο
Παρά το γεγονός ότι η αναλυτική ατζέντα της επίσκεψης Φιντάν δεν έγινε γνωστή από την τουρκοκυπριακή «προεδρία», η σημειολογία της επίσκεψης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μιας και ο χρονισμός της παρουσίας του Τούρκου ΥΠΕΞ στα Κατεχόμενα έρχεται λίγο πριν την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην Άγκυρα, συμπίπτει με την ημέρα πραγματοποίησης στο Κάιρο της τριμερούς Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου (σ.σ. στο κορυφαίο επίπεδο αρχηγών κρατών) και πραγματοποιείται εν μέσω της μεγάλης αεροναυτικής, στρατιωτικής άσκησης «Γαλάζια Πατρίδα 2025» των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως ο Χακάν Φιντάν επισκέπτεται, για πρώτη φορά ουσιαστικά μόνος του και όχι ως μέρος αντιπροσωπείας όπως τον περασμένο Ιούλιο, τα Κατεχόμενα ως ΥΠΕΞ και θεωρητικά η πρόσκληση είναι «επίσημη» από τον λεγόμενο ΥΠΕΞ της «ΤΔΒΚ», Ταχσίν Ερτουγρούλογλου.
Τουρκοκυπριακά ΜΜΕ πάντως αποδίδουν την παρουσία Φιντάν στα Κατεχόμενα ως ενδεικτική:
1. Της «διμερούς σχέσης» Τουρκίας- «ΤΔΒΚ» ως προς τη διάσταση ενίσχυσης της σχέσης εξάρτησης.
2. Των ραγδαίων εξελίξεων στην περιοχή μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, στο πλαίσιο των οποίων εντάσσεται και η κινητικότητα, από τον ΟΗΕ, στη διαδικασία του Κυπριακού ενόψει μιας διεθνούς διάσκεψης για αυτό, τον Μάρτιο.
Τι φέρνει ο Φιντάν
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές της «Κ» από τα Κατεχόμενα, ο Χακάν Φιντάν δείχνει να κουβαλάει μαζί του στην «ΤΔΒΚ» την ατζέντα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής για το Κυπριακό – ιδίως μετά τη «γραμμή» που φέρεται να πήρε ο Τατάρ κατά την επίσκεψή του στην Άγκυρα στις 25 Δεκεμβρίου όπου συναντήθηκε τόσο με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν όσο και με τον αντιπρόεδρο, Γιλμάζ. Υπό αυτό το βάρος οι ίδιες πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως η Άγκυρα προετοιμάζει την πλευρά Τατάρ για μια συνάντηση με τα Ηνωμένα Έθνη –εντός Ιανουαρίου– με στόχο τη συνολική προετοιμασία/positioning της τουρκοκυπριακής πλευράς ενόψει μιας πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό τον προσεχή Μάρτιο. Ξεχωριστή σημασία δείχνει να αποκτά και η διάσταση του πώς ο Φιντάν –γνωστός για τη δεξιοτεχνία του να επεμβαίνει στις πολιτικές υποθέσεις των Κατεχομένων– θα κινηθεί κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στα Κατεχόμενα. Ιδίως ως προς την πτυχή του να συναντηθεί και με εκπροσώπους του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) της αντιπολίτευσης – με μια τέτοια συνάντηση να ερμηνεύεται από έμπειρους παρατηρητές του Κυπριακού ως «άδειασμα» στον Ερσίν Τατάρ στο πλαίσιο των διεργασιών που συντελούνται, πολιτικά, στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και δείχνουν προς την κατεύθυνση πρόωρων «εκλογών» στα Κατεχόμενα εντός του 2025.
Τέλος, σημασία αποκτούν οι δηλώσεις που θα κάνει σήμερα ο Φιντάν από τα Κατεχόμενα καθώς και πώς θα προσέλθει ο Τατάρ σε μια συνάντηση –εντός Ιανουαρίου στην παρουσία της βοηθού γ.γ. του ΟΗΕ, ντι Κάρλο– με την ελληνοκυπριακή πλευρά μετά από την επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ, δεδομένου πως για να υπάρξει πρόοδος στο θέμα της διάνοιξης νέων σημείων διέλευσης (οδοφραγμάτων) ρόλο παίζουν και οι κατοχικές δυνάμεις (σ.σ. τουρκικός στρατός) – πράγμα που σημαίνει πως το πράσινο φως εδώ για εξελίξεις θα δώσει ο Φιντάν.
Τουρκοκυπριακά ΜΜΕ, τέλος, επισημαίνουν ότι Άγκυρα και Τατάρ έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για τη συνεχόμενη αναβάθμιση των σχέσεων Κύπρου-Δύσης και δη την προοπτική αναβάθμισης των βάσεων σε Μαρί και Πάφο – που ανακοινώθηκαν και επίσημα από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.
Και Τριμερής
Σε μιαν άλλη εξέλιξη, σήμερα ξεκινά στο Κάιρο της Αιγύπτου το 10ο σχήμα της τριμερούς διπλωματίας ΕλλάδαςΚύπρου-Αιγύπτου. Η Τριμερής, με τη συμμετοχή του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, θα εξετάσει ζητήματα ενεργειακής συνεργασίας και περαιτέρω εμβάθυνσης των σχέσεων των τριών χωρών, αλλά και θα ασχοληθεί με τις καταιγιστικές εξελίξεις στην περιοχή ιδίως υπό το βάρος του συνεχιζόμενου πολέμου στη Γάζα, αλλά και της επόμενης ημέρας στο Συριακό μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ – πτυχή που απασχολεί ιδιαίτερα την Αίγυπτο λόγω και της μεγάλης εμπλοκής του ιδεολογικού αποτυπώματος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στη νέα μεταβατική κυβέρνηση της Δαμασκού.
