Της Μαρίνας Οικονομίδου
Τη θέση πως το θέμα των υδρογονανθράκων ποτέ δεν μπήκε στη σωστή τροχιά εξέφρασε σε συνέντευξή του στην «Κ» ο ε/κ διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης. Όπως εξήγησε τα μαθηματικά για το φυσικό αέριο, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, δεν βγαίνουν. Σημείωσε μάλιστα πως «έλεγαν ότι θα κάνουμε LNG, θα πουλούμε στην Ασία που είναι πιο καλές οι τιμές κ.ο.κ.. Δέκα χρόνια μετά όχι μόνο δεν έχει γίνει τίποτα από αυτά, δεν έχουμε καν φυσικό αέριο στον τόπο μας, η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν κάνει ακόμα χρήση του φυσικού αερίου... Παρά την δέσμευση έναντι της Ε.Ε να έχουμε από το 2011 και συνεχίζεται και η ενεργειακή μας απομόνωση παρά την Ευρωπαϊκή πολιτική «συνδέοντας την Ευρώπη».
Αυτούσιο το κείμενο
Αυτό που προκαλεί αντιδράσεις είναι ότι βάσει του option paper, εμπλέκονται στην όλη διαδικασία και οι υδρογονάνθρακες.
Στο θέμα των υδρογονανθράκων σμίγουν πράγματα που δεν πρέπει να αναμειγνύονται. Υπάρχει πρωτίστως μια διάσταση που δεν έχει να κάνει με το κυπριακό αλλά είναι διακρατική διαφορά Κύπρου-Τουρκίας, πηγάζει από τις αντίθετες με το διεθνές δίκαιο, διεκδικήσεις της Τουρκίας επι των θαλασσίων ζωνών μας. Επίσης, σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται η Τουρκία ότι δήθεν στηρίζει τα δικαιώματα των Τ/Κ στους φυσικούς πόρους του τόπου, είναι πολύ καλά γνωστό ότι από την εποχή Χριστόφια-Ταλάτ υπήρξε σύγκλιση, ιδιαίτερα γενναιόδωρη μάλιστα για τους ΤΚ, για τον τρόπο που θα χρησιμοποιηθούν, μετά την λύση, τυχόν έσοδα από τους υδρογονάνθρακες. Το πρόβλημα που εγείρουν οι Τ/κ και η τουρκική πλευρά απαιτούν ρόλο και λέγειν τώρα, κάτι που δεν μπορεί να γίνει διότι δεν νοείται το νόμιμο κράτος να μην ασκεί την κυριαρχία του και να συναποφασίζει με το ψευδοκράτος. Τα συμφέροντα της ΤΚ κοινότητας είναι πλήρως διασφαλισμένα ακόμα και πριν την λύση.
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πιστεύω όμως πως η συζήτηση για το θέμα των υδρογονανθράκων ποτέ δεν μπήκε σε σωστή τροχιά.
Δηλαδή;
Η καλώς νοούμενη φιλοδοξία μας, στρεβλώνει λίγο το βλέμμα μας.
Άρα πως έπρεπε να το είχαμε δει;
Τις τελευταίες βδομάδες υπάρχει καταιγισμός προσγειωτικών αναφορών. Οφείλουμε να συνυπολογίζουμε τα γεωπολιτικά δεδομένα, τα μεγέθη, τις αγορές, τα συμφέροντα, τα μέτρα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση και πως προχωρούμε προς την πράσινη οικονομία και ότι και μετά την εκλογή του κ. Μπάιντεν δεν πρόκειται να επανέλθουμε σε μια κατάσταση τόσο μεγάλης εξάρτησης της παγκόσμιας οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα.
Μιλάτε για την κατάρρευση του Eastmed…
Παρά την αβεβαιότητα για το ύψος των αποθεμάτων, η λογική του Eastmed ως εργαλείου βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας της Ε.Ε μοιάζει ελκυστική και για την ΕΕ και για τις χώρες της περιοχής μας. Εν τέλει όμως οι εταιρίες και η αγορά κρίνουν κατά πόσο είναι οικονομικά επωφελές να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Το κόστος άντλησης και διοχέτευσης στην αγορά από τέτοιο θαλάσσιο βάθος, είναι αρκετά υψηλότερο της τρέχουσας τιμής. Μπαίνουμε πλέον σε ενεργειακή μετάβαση και οι μεγάλες εταιρείες προσπαθούν σε ένα ορίζονται 10-15 χρόνων να ξεφορτωθούν τις μεγάλες ποσότητες ορυκτών φυσικών πόρων στη διάθεσή τους. Δεν είναι ότι το φυσικό αέριο θα πάψει να υπάρχει τις επόμενες δεκαετίες αλλά δεν αναμένεται να αυξηθεί η κατανάλωση ακόμα και με τα προβλήματα που βλέπουμε να υπάρχουν με την Ουκρανία, τη διοχέτευση του ρωσικού αερίου, το θέμα των αποθεμάτων κλπ. Φαίνεται πως πλέον, και εκτός μεγάλης κρίσης, που είναι απευκταία, εύχομαι για όλους, τα μαθηματικά δεν βγαίνουν.
Συνεπώς ήταν λόγια του αέρα;
Δεν ήταν λόγια του αέρα, οφείλουμε όμως και εδώ να έχουμε την αίσθηση του μέτρου. Όταν το 2012 σε ένα συνέδριο είπα αυτά που λέω τώρα, και πως πρέπει να επικεντρωθούμε στην έλευση του αερίου από το Αφροδίτη για τις δικές μας ανάγκες και για να αλλάξουμε όχι μόνο το ενεργειακό αλλά και το οικονομικό μείγμα του τόπου μας, έπεσαν να με φάνε… Επιμένω μάλιστα πως έτσι θα μπορούσαμε να καλύψουμε και τις ανάγκες των ΤΚ σε τιμή κόστους. Αυτό και αν θα ήταν κίνηση καλής θέλησης και απόδειξη των προθέσεων μας
Τεχνοκράτες ή πολιτικά πρόσωπα;
Δεν έχει σημασία. Έλεγαν ότι θα κάνουμε LNG, θα πουλούμε στην Ασία που είναι πιο καλές οι τιμές κ.ο.κ.. Δέκα χρόνια μετά όχι μόνο δεν έχει γίνει τίποτα από αυτά, δεν έχουμε καν φυσικό αέριο στον τόπο μας, η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν κάνει ακόμα χρήση του φυσικού αερίου... Παρά την δέσμευση έναντι της Ε.Ε να έχουμε από το 2011 και συνεχίζεται και η ενεργειακή μας απομόνωση παρά την Ευρωπαϊκή πολιτική «συνδέοντας την Ευρώπη».
Συνεπώς όλη αυτή η εξωτερική πολιτική ήταν προς εσωτερική κατανάλωση.
Δεν το συμμερίζομαι, αν και ποτέ δεν πίστεψα στις μεγαλοστομίες. Ούτε οι τριμερείς είναι κακές ούτε η φιλοδοξία για βελτίωση της θέσης της χώρας μέσω φυσικού αερίου είναι κακή. Αυτό που μας λείπει όμως είναι η αίσθηση του μέτρου και να μην παίρνουμε τους πόθους μας για πραγματικότητα.
