ΚΥΠΕ
«Η λύση στο Κυπριακό δεν μπορεί να έρθει από έξω» και «η ευθύνη για την εξεύρεση λύσης βρίσκεται πρώτα απ` όλα στους ίδιους τους Κυπρίους», επανέλαβε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Josep Borrell με ανάρτηση στο προσωπικό του ιστολόγιο του, μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψής του στην Κύπρο τη τελευταία εβδομάδα.
Ο Ύπατος Εκπρόσωποςτης ΕΕ δηλώνει ότι «με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Πρόεδρο της Επιτροπής και τους συναδέλφους μου στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, θα επεκτείνουμε τις επόμενες εβδομάδες και πέραν αυτής, για την πλήρη υποστήριξη της ΕΕ για τις επερχόμενες συνομιλίες της Κύπρου», σημειώνοντας ότι «όσο πιο γρήγορα η ΕΕ συμμετέχει πλήρως στις νέες συνομιλίες για τη διευθέτηση, τόσο το καλύτερο».
Προειδοποιεί δε και πάλι ότι, «η παρούσα προσπάθεια επανέναρξης των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων δεν ξεκινά από το μηδέν» σημειώνοντας ότι «μπορούμε να οικοδομήσουμε πάνω σε ένα νομικό πλαίσιο και συγκλίσεις από προηγούμενες διαπραγματεύσεις».
Για τον Ύπατος Εκπρόσωπο «το Κυπριακό είναι σαφώς πρόβλημα της ΕΕ» και όπως εξηγεί «η Κύπρος είναι κράτος μέλος της Ένωσης τώρα και θα είναι και μετά την επανένωση, η περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο συνδέεται στενά με μια λύση στο Κυπριακό».
Συγκεκριμένα στο ιστολόγιό του ο Ύπατος Εκπρόσωπος αναφέρει ότι «την περασμένη Παρασκευή επισκέφθηκα τη Λευκωσία για να επαναλάβω την ισχυρή υποστήριξη της ΕΕ για την επανάληψη των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού».
«Βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο: ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Γκουτέρες θα συγκαλέσει άτυπη συνάντηση στη Γενεύη στις 27-29 Απριλίου με την ελπίδα να βρει κοινό έδαφος για να διαπραγματευτεί μια μόνιμη λύση σε αυτό το ζήτημα», σημειώνει.
Καταγράφει ότι «ξεκίνησα την επίσκεψή μου συναντώντας την Elizabeth Spehar, Ειδική Εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και τον Συνταγματάρχη Neil Wright, Υπεύθυνο της στρατιωτικής συνιστώσας της Δύναμης Διατήρησης της Ειρήνης του ΟΗΕ στην Κύπρο (UNFICYP). Με ενημέρωσαν για την κατάσταση επί του εδάφους».
«Ήταν μια υπενθύμιση του κρίσιμου ρόλου των ειρηνευτικών επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών και αποτίω φόρο τιμής στις γυναίκες και τους άνδρες που αφιερώνουν τη σταδιοδρομία τους, μερικές φορές με κόστος ζωής, για την ειρήνη στον κόσμο. Κάπως έτσι, 186 μέλη της UNFICYP πέθαναν σε αποστολή από το 1964», προσθέτει.
«Ευτυχώς, κανένα μέλος, ούτε ζωές πολιτών έχουν χαθεί εδώ και χρόνια. Ωστόσο, είναι μια απογοητευτική πραγματικότητα ότι, με επί του παρόντος 802 στρατιώτες στο έδαφος, η UNFICYP είναι μια από τις παλαιότερες από όλες τις ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ: λειτουργεί στο νησί από το 1964. 57 χρόνια αργότερα, το Κυπριακό παραμένει ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα και από τις πλέον μακροχρόνιες συγκρούσεις στην Ευρώπη», αναφέρει
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος υπενθυμίζει ότι «το 2007, πήγα στην Κύπρο ως Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και με πληγώνει η καρδιά μου όταν έμαθα ότι 14 χρόνια αργότερα η κατάσταση δεν έχει αλλάξει».
Ωστόσο, επισημαίνει, «η παρούσα προσπάθεια επανέναρξης των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων δεν ξεκινά από το μηδέν. Μπορούμε να οικοδομήσουμε πάνω σε ένα νομικό πλαίσιο και συγκλίσεις από προηγούμενες διαπραγματεύσεις».
Ο ΟΗΕ, αναφέρει ο κ. Μπορέλ, «ήταν πολύ ξεκάθαρος σχετικά με τις παραμέτρους για την εξεύρεση μόνιμης ειρήνης: το ψήφισμα 2561 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ της 29ης Ιανουαρίου 2021 υπενθυμίζει τη σημασία της επίτευξης ενός ολοκληρωμένου διακανονισμού που θα βασίζεται σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα».
Η ΕΕ, σημειώνει, «υποστηρίζει πλήρως τη γραμμή του ΟΗΕ».
Ωστόσο, συνεχίζει, «η λύση στο Κυπριακό δεν μπορεί να έρθει από έξω».
«Η ευθύνη για την εξεύρεση λύσης εναπόκειται πρωτίστως στους Κυπρίους», αναφέρει.
«Γνωρίζουμε ότι πρόκειται να είναι μια περίπλοκη διαδικασία, αλλά κατά τη διάρκεια των συναντήσεων μου, με ενθάρρυναν η ετοιμότητα τόσο του Προέδρου Αναστασιάδη όσο και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Τατάρ να έρθουν σε επαφή με τον ΟΗΕ για να βρουν ένα κοινό έδαφος στην πορεία προς τα εμπρός», προσθέτει.
Μοιράζεται ότι ο ίδιος «ένιωσα μια θετική αποφασιστικότητα να επιστρέψουν στις συνομιλίες και να αναζητήσουν λύση».
Διαβεβαιώνει ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια τόσο οι ηγέτες όσο και τα Ηνωμένα Έθνη θα θεωρήσουν πιο χρήσιμη».
Το Κυπριακό, αναφέρει, «είναι σαφώς πρόβλημα της ΕΕ: η Κύπρος είναι κράτος μέλος της Ένωσης, τώρα και μετά την επανένωση».
Σύμφωνα με τον κ. Μπορέλ, «η περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο συνδέεται στενά με την επίλυση του Κυπριακού».
«Μια μελλοντική διευθέτηση πρέπει ιδίως να συμμορφώνεται με το κεκτημένο και τις διασφαλίσεις της ΕΕ, την ακεραιότητα και τις ευθύνες και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ», αναφέρει.
Υπενθυμίζει ότι «η ΕΕ είναι παρατηρητής της επίσημης διάσκεψης για την Κύπρο».
«Για τους προαναφερθέντες λόγους, όσο πιο γρήγορα η ΕΕ συμμετέχει πλήρως στις ανανεωμένες συνομιλίες για διευθέτηση, τόσο το καλύτερο», προσθέτει.
Επιπλέον ο Ύπατος Εκπρόσωπος αναφέρει ότι «οι Τουρκοκύπριοι είναι πολίτες της ΕΕ και η ΕΕ ήταν πάντα σαφής: η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ είναι προς όφελος όλων των Κυπρίων».
Σύμφωνα με τον ίδιο η άμεση βοήθεια της ΕΕ το αντικατοπτρίζει: από το 2006, η ΕΕ έχει δαπανήσει 600 εκατομμύρια ευρώ σε βοήθεια για την τουρκοκυπριακή κοινότητα. 1600 νέοι Τουρκοκύπριοι έχουν λάβει υποτροφίες για σπουδές στην ΕΕ. Η ΕΕ έχει συμβάλει στη σύνδεσης δικτύου GSM μεταξύ των δύο κυπριακών κοινοτήτων. Η πολιτιστική κληρονομιά στην τουρκοκυπριακή κοινότητα έχει αποκατασταθεί με κονδύλια της ΕΕ και υπάρχουν πολλά ακόμη παραδείγματα.
«Μετά από χρόνια, πρόκειται να λύσουμε το ζήτημα της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) για το τυρί Χαλλούμι / Χελίμ», αναφέρει.
Τέλος, προσθέτει, στον αγώνα κατά της COVID-19, τα εμβόλια που αγοράστηκαν μέσω των μηχανισμών της ΕΕ θα μοιραστούν δίκαια με όλους τους Κύπριους ανεξάρτητα από το πού ζουν στο νησί, με αναλογίες που βασίζονται στα στοιχεία του πληθυσμού.
Φυσικά, όπως αναφέρεται, το Κυπριακό έχει σημασία και για τις ευρύτερες σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτές οι σχέσεις, σημειώνει, «πλησιάζουν εξίσου σε ένα σημείο καμπής μετά από ένα ιδιαίτερα δύσκολο έτος 2020: Η σχετική ηρεμία που βιώνουμε επί του παρόντος στη θάλασσα στην Ανατολική Μεσόγειο και σε ζητήματα που σχετίζονται με τη διευθέτηση είναι αδύναμη».
«Η πρόοδος στις κυπριακές συνομιλίες είναι πιο σημαντική από ποτέ», τονίζει.
Η επιτυχία, αναφέρει, «είναι ζωτικής σημασίας για την περιφερειακή σταθερότητα και τη συνολική παγκόσμια ειρήνη».
Μετά από 57 χρόνια, το να μπορέσουμε να αρχίσουμε να εξετάζουμε ένα ικανοποιητικό τέλος της UNFICYP θα φέρει αχτίδες ελπίδας: Οι συγκρούσεις μπορούν να επιλυθούν και οι κοινότητες μπορούν να βρουν συμφιλίωση και να αποκομίσουν τα οφέλη της, προσθέτει.
Η ίδια η ΕΕ, λέει, «είναι ένα πραγματικό μοντέλο από αυτήν την άποψη».
«Για όλους αυτούς τους λόγους, σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Πρόεδρο της Επιτροπής και τους συναδέλφους μου στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, θα επεκτείνουμε τις επόμενες εβδομάδες και πέραν αυτής, την πλήρη υποστήριξη της ΕΕ για τις επερχόμενες συνομιλίες της Κύπρου», καταλήγει ο κ. Μπορέλ.
