ΚΥΠΕ
Την εκτίμηση ότι η γεωγραφική θέση της Κύπρου θα πρέπει να λειτουργεί εκτονωτικά στην κρίση στη Μέση Ανατολή, εξέφρασε ο Χρήστος Ιακώβου, Διευθυντής του ΚΥΚΕΜ.
Σε ομιλία του σε εκδήλωση με τίτλο «Η κρίση μεταξύ Ισραήλ – Χαμάς και οι συνέπειες της για τη Μέση Ανατολή» που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας από το ΚΥΚΕΜ στη Λάρνακα, ο κ. Ιακώβου ανέφερε ότι «η Χαμάς είναι μια οργάνωση που εμφανίστηκε το 1987 και ήταν περιθωριακή σε σχέση με την κυρίαρχη δύναμη τότε, που ήταν η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) με δεσπόζουσα θέση τη Φάταχ του Γιασέρ Αραφάτ».
Πρόσθεσε ότι «η Χαμάς κατάφερε να αναδειχθεί με την πρώτη Ιντιφάντα του 1987 – 93, τις Συμφωνίες του Οσλο το 1993 και τη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αυτοδιοίκησης το 1994. Ωστόσο με τη δεύτερη ειρηνευτική συμφωνία του Οσλο το 1995, η Χαμάς τέθηκε στο περιθώριο, αφού την Παλαιστινιακή Αυτοδιοίκηση ήλεγχε ο Γιασέρ Αραφάτ και πολλά από τα στελέχη της οργάνωσης φυλακίστηκαν διότι είχαν διαφωνήσει με την ειρηνευτική συμφωνία και θεωρούσαν τον Αραφάτ προδότη».
Για να μπορέσει να υλοποιηθεί η Ειρηνευτική Συμφωνία του Οσλο, συνέχισε «και μετά από πιέσεις του Ισραήλ, ο Αραφάτ έπρεπε να τεθεί στο περιθώριο. Όμως η δολοφονία το 1995 του τότε Πρωθυπουργού του Ισραήλ Γιτζάκ Ραμπίν, είχε ως αποτέλεσμα να εκτραχυνθεί η κατάσταση, αφού «έφυγε από τη μέση» μια ισχυρή προσωπικότητα η οποία υπέγραψε και υποστήριξε την υλοποίηση της ειρηνευτικής διαδικασίας».
Ωστόσο, σημείωσε «τότε ο Γιασέρ Αραφάτ, στην προσπάθεια του να ασκήσει πίεση στο Ισραήλ, απελευθερώνει στελέχη της Χαμάς, η οποία για να σταματήσει την ειρηνευτική διαδικασία προχωρεί σε επιθέσεις αυτοκτονίας στο Ισραήλ. Αυτό μεταβάλλει την κοινή γνώμη του Ισραήλ εναντίον της διαδικασίας, ενώ στις εκλογές του 1996 κερδίζει το κόμμα Λυκούντ, που ήταν εναντίον της ειρηνευτικής διαδικασίας, υπό τον Βενιαμίν Νετανιάχου».
Από εκεί και πέρα, συνέχισε ο Χρήστος Ιακώβου «τα πράγματα οδηγούνται σε μια χαοτική κατάσταση, καταρρέει η ειρηνευτική Συμφωνία του Οσλο, οι δύο πλευρές δεν επανέρχονται για να συζητήσουν το τελευταίο στάδιο της, που ήταν η δημιουργία του Παλαιστινιακού Κράτους και αρχίζει το 2000 η δεύτερη Ιντιφάντα. Από τότε, φαίνεται ότι η Χαμάς κερδίζει έδαφος, κυρίως στη Γάζα και το 2006 στις εκλογές αναδεικνύεται κυρίαρχη δύναμη, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαμοιρασμός εξουσίας στους Παλαιστινίους, με τη Δυτική Οχθη του Ιορδάνη να ελέγχεται από τη Φάταχ και η Γάζα από τη Χαμάς».
Αυτό, σημείωσε ο κ. Ιακώβου «είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να προχωρήσει η ειρηνευτική διαδικασία, κάτι που ευνοούσε και τον Βενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος ικανοποιείτο από αυτή την κατάσταση. Εκείνο όμως που δεν αντιλήφθηκε κανένας είναι ότι η Χαμάς από μία μικρή οργάνωση, εξελίχθηκε σε ένα πολιτικό, κοινωνικό και θρησκευτικό Κίνημα, με στρατιωτική πτέρυγα, που είναι και η βασική της διαφορά με την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, η οποία είναι καθαρά στρατιωτική οργάνωση και γι’αυτό δεν έχει την επιρροή της Χαμάς».
Τότε το συγκρουσιακό περιβάλλον, είπε ο Χρήστος Ιακώβου «ενίσχυε ακόμα περισσότερο η Χαμάς, ενώ ο αποκλεισμός της Γάζας και οι περιοδικές κρίσεις, την ανέδειξαν ως την κυρίαρχη δύναμη. Στις 7 Οκτωβρίου η Χαμάς προχώρησε στην αιφνιδιαστική επίθεση που έφερε το Ισραήλ σε μια σοκαριστική κατάσταση, αφού δεν προέβλεψε αυτή την επίθεση, η οποία εξέθεσε τους πανίσχυρους μηχανισμούς ασφαλείας της χώρας».
Ανέφερε ακόμα ότι «πλέον την κατάσταση την χειρίζονται, από τη μια και την άλλη πλευρά, δυνάμεις που είχαν διαφωνήσει με την ειρηνευτική συμφωνία στο Οσλο, οπότε η προοπτική μιας ειρηνικής επίλυσης του προβλήματος μέσω ενός διαλόγου, είναι κάτι που είναι εκτός συζήτησης αυτή τη στιγμή».
Στην ομιλία του ο Χρήστος Ιακώβου αναφέρθηκε και στην Τουρκία η οποία όπως είπε «δεν έχει οποιονδήποτε ουσιαστικό ρόλο. Ωστόσο στο πλαίσιο των προσπαθειών της Τουρκίας, μέσω μιας νέας εξωτερικής πολιτικής, να διευρύνει το πεδίο δράσης της στη Μέση Ανατολή, παρουσιαζόμενη ως η ηγέτιδα δύναμη στη περιοχή, ανέπτυξε στενές σχέσεις με τη Χαμάς».
Αναφερόμενος στην αρχική αντίδραση της Τουρκίας μετά την πρόσφατη επίθεση της Χαμάς, είπε πως «είναι πολύ διαφορετική από την αντίδραση την οποία επιδεικνύει ο Ταγίπ Ερντογάν τις τελευταίες μέρες. Στην αρχή η Τουρκία έδειχνε ότι είναι μια χώρα που θέλει να διαμεσολαβήσει, όμως το ρόλο αυτό δεν αποδέχθηκαν το Ισραήλ και οι Αμερικανοί, επειδή γνωρίζουν τις στενές σχέσεις που είχε με τη Χαμάς και ήταν ξεκάθαρο ότι θα χρησιμοποιούσε τον διαμεσολαβητικό της ρόλο για να εκβιάσει το Ισραήλ, μεταφέροντας άτεγκτα αιτήματα της Χαμάς».
Ετσι, συνέχισε «η Τουρκία έμεινε εκτός και αναγκάζεται τώρα να προσαρμόσει την πολιτική της, η οποία στην ουσία είναι η ευθυγράμμιση με τη Χαμάς και μια καθαρά αντι-ισραηλινή πολιτική».
Οσον αφορά το ρόλο της Κύπρου στη διένεξη, ο κ. Ιακώβου είπε πως «είναι ένα πολύ μικρό κράτος και δεν μπορεί να υπαγορεύσει πολιτική στη περιοχή. Ωστόσο βρίσκεται σε μια δύσκολη θέση, αφού από τη μια θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο πολλές φορές δυνατόν να παραβιαστεί από τους κανόνες πολέμου που μπορεί να εφαρμόσει το Ισραήλ, ενώ από την άλλη θα πρέπει να διατηρήσει τις πολύ στενές σχέσεις που αναπτύσσει σε στατικό επίπεδο με τη χώρα».
Συνεπώς, σημείωσε «η θέση της Κύπρου θα πρέπει να είναι τέτοια που να διευκολύνει την εκτόνωση της κατάστασης παρά να παίρνει θέση υπέρ του ενός ή του άλλου. Η Κύπρος τήρησε αποχή στο πρόσφατο ψήφισμα του ΟΗΕ γιατί, όπως εξήγησε η κυβέρνηση, δεν γινόταν αναφορά στην Χαμάς και την τρομοκρατία, ενώ από την άλλη δεν μπορούσε να δυσαρεστήσει το Ισραήλ με το οποίο έχει αναπτύξει στενές σχέσεις τα τελευταία χρόνια», κατέληξε.
Στην εκδήλωση τον χαιρετισμό του Τώνη Τουμαζή, Προέδρου του ΚΥΚΕΜ, ανέγνωσε η Ελλάδα Ιωάννου μέλος του Δ. Σ. της Επαρχιακής Επιτροπής Λάρνακας/Αμμοχώστου του Κέντρου, η οποία ανέφερε ότι «όλος ο κόσμος παρακολουθεί σοκαρισμένος και ανήσυχος τις τελευταίες εξελίξεις που συμβαίνουν στη περιοχή μας με την ραγδαία εξελισσόμενη κρίση που ξέσπασε στη Μέση Ανατολή, μετά τα αιματηρά γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου».
Η Κύπρος, πρόσθεσε «αναπόφευκτα δεν μένει ανεπηρέαστη από αυτές τις εξελίξεις λόγω της γεωγραφικής μας εγγύτητας, της εγνωσμένης αξίας των σχέσεων μας με το Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους αλλά και του μεγάλου αριθμού Ισραηλινών πολιτών στο νησί».
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε εκ μέρους του Δημάρχου Λάρνακας Ανδρέα Βύρα, ο Δημοτικός Σύμβουλος Νικόλας Διομήδους, ο οποίος είπε ότι «οι διεθνείς εξελίξεις τόσο στο πολιτικό όσο και στο μεταναστευτικό είναι ραγδαίες και πολυδιάστατες, ενώ η κρίση μεταξύ του Ισραήλ και Χαμάς, αγγίζουν το σύνολο του πλανήτη και αλλάζουν την δομή του κόσμου, με την απειλή του πολέμου και τα κυρίαρχα συμφέροντα να επικρατούν παντός καιρού και να προκαλούν μια διαρκή και μακροχρόνια όξυνση».
Ανέφερε επίσης ότι «η πιθανή στάση που μπορεί να τηρήσει η Κύπρος, είναι να μείνει προσηλωμένη στις αρχές και στις αξίες που διαχρονικά διέπουν την εξωτερική μας πολιτική, τον σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία όλων των κρατών, τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και στο Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Την ίδια ώρα όμως δεν μένουμε στάσιμοι, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, χτίζουμε και ενισχύουμε τις σχέσεις μας και τις γέφυρες συνεργασίας, γιατί έχουμε έναν ευρύτερο στόχο που είναι η εμπέδωση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ευρύτερη, και όχι μόνο, γειτονιά μας» κατέληξε.
