ΚΥΠΕ
Προτεραιότητα της επικαιροποιημένης στρατηγικής για τον πρωτογενή τομέα θα είναι η διασφάλιση ενός δίκαιου εισοδήματος για τους αγρότες, ανέφερε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου, παρουσιάζοντας το πρόγραμμά της.
Όπως ανέφερε, η επικαιροποίηση της στρατηγικής γίνεται σε συνεργασία με τις αγροτικές οργανώσεις και θα παρουσιαστεί προσεχώς στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Οι Βουλευτές έθεσαν στην Υπουργό τις ανησυχίες τους για τον πρωτογενή τομέα, δίνοντας έμφαση κυρίως στην ανάγκη προστασίας του χαλουμιού, προτείνοντας αυξημένους ελέγχους. Οι Βουλευτές τόνισαν επίσης την ανάγκη να αποζημιωθούν οι 15 γεωργοί που αγόρασαν κομπόστ που τελικά διαπιστώθηκε ακατάλληλο, με την Υπουργό να σημειώνει ότι θα εξετάσει τι μέτρα μπορούν να ληφθούν για να γίνει αυτό.
Η κ. Παναγιώτου παρουσίασε τα έργα και τις προτεραιότητες του Υπουργείου για το επόμενο διάστημα, αναφέροντας ότι ο πρωτογενής τομέας είναι ζωτικής σημασίας. Μπορεί, σημείωσε, να καταλαμβάνει μικρό ποσοστό στο ΑΕΠ της χώρας, ποιοτικά όμως η θέση του είναι μεγάλη. «Αντιλαμβανόμενη τη ζωτικότητα και σπουδαιότητα του πρωτογενούς τομέα, η Κυβέρνηση έχει εντοπίσει τα ζητήματα που χρειάζεται να βελτιωθούν και περιγράφονται στο πρόγραμμα διακυβέρνησης», είπε, σημειώνοντας ότι μερικά από αυτά είναι η ανάγκη αύξησης του ποσοστού του πρωτογενούς τομέα στο ΑΕΠ, η εξασφάλιση δίκαιου εισοδήματος στους αγρότες, η διάθεση ψηλής ποιότητας προϊόντων σε προσιτές τιμές και η εξασφάλιση ρευστότητας στους αγρότες.
Σε δηλώσεις της μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, η Υπουργός είπε ότι «βασικός μας στόχος είναι η βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα, το δίκαιο και σταθερό εισόδημα των γεωργών, η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των αγροτών και η επισιτιστική ασφάλεια».
Πρόσθεσε ότι «εξηγήσαμε την επικείμενη επικαιροποίηση της στρατηγικής που αφορά τον πρωτογενή τομέα, που γίνεται μαζί με τις αγροτικές οργανώσεις, για να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις ανάγκες των αγροτών», σημειώνοντας ότι η Κυβέρνηση έχει ήδη δώσει οικονομική στήριξη για την αύξηση του κόστους παραγωγής, ύψους €4 εκ.
«Εργαζόμαστε για τη βελτίωση του σχεδίου διαχείρισης κινδύνων, όσον αφορά τον χρόνο καταβολής των αποζημιώσεων και για τη δημιουργία εκείνων των υποδομών που θα βοηθήσουν στον βαθμό που επιτρέπεται, την απεξάρτηση των γεωργών μας από τις καιρικές συνθήκες», είπε.
Απροειδοποίητοι έλεγχοι για χαλούμι
Εντός της Επιτροπής, και απαντώντας σε ερώτηση από τον Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρίστου Ορφανίδη σχετικά με τους ελέγχους που γίνονται για την τήρηση της συμφωνίας για το χαλούμι, η Υπουργός ανέφερε ότι είναι ξεκάθαρο στους τυροκόμους ότι από τις 22 Φεβρουαρίου το ποσοστό αιγοπρόβειου γάλακτος ανέρχεται στο 25%. Όπως είπε, οι έλεγχοι του Τμήματος Γεωργίας πρέπει να γίνονται χωρίς προειδοποίηση και να είναι επαναλαμβανόμενοι. Σημείωσε ότι τις επόμενες μέρες «θα είμαστε έξω» για ελέγχους, ενώ είπε ότι ήδη ετοιμάζεται το πλάνο των συνεργείων για τους ελέγχους.
Όλοι οι Βουλευτές υπογράμμισαν τη σημασία τήρησης της συμφωνίας, αναφέροντας ότι προέχει η προστασία του προϊόντος.
Μείωση ψαλίδας στην τιμή πώλησης παραγωγού και αγοράς καταναλωτή
Εντός της Επιτροπής, απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, η Υπουργός ανέφερε ότι «είναι μεγάλο πρόβλημα» η ψαλίδα ανάμεσα στην τιμή που πουλά ο παραγωγός και που αγοράζει ο καταναλωτής, σημειώνοντας ότι έχει γίνει προεργασία στο Υπουργείο για πιο εφικτές και άμεσες λύσεις. Υπάρχει και η πλατφόρμα για να μειωθεί η ψαλίδα.
Αποζημίωση γεωργών για το θέμα της κομποστοποίησης
Απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρίστου Ορφανίδη, σχετικά με το ζήτημα της αποζημίωσης των 15 γεωργών που αγόρασαν μη ενδεδειγμένη κομπόστ, από μη αδειοδοτημένη εταιρεία που προτεινόταν στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Γεωργίας, η Υπουργός είπε ότι έχει πάρει σχετική συμβουλή από τη Νομική Υπηρεσία, σύμφωνα με την οποία, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι νομικά καλυμμένη να μην καταβάλει τις αποζημιώσεις, καθώς ήταν υποχρέωση και των γεωργών να αναγνωρίσουν ότι το προϊόν που αγόρασαν δεν ήταν κομπόστ αλλά απόβλητο, αφού, όπως είπε, από φωτογραφίες φαινόταν ότι περιείχε αντί οργανικά υλικά, εμποτισμένα ξύλα, πλαστικά κ.λπ.
Αναγνώρισε την ευθύνη του Υπουργείου, το οποίο πρότεινε τη συγκεκριμένη εταιρεία, ωστόσο, σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, αν ήταν ξεκάθαρο στους αγρότες ότι αυτό που αγόρασαν δεν ήταν κομπόστ, δεν δικαιούνται αποζημίωσης, καθώς οι προϋποθέσεις του σχεδίου ήταν σε γνώση τους.
Σημείωσε ακόμα, ότι η τιμή αγοράς του συγκεκριμένου προϊόντος ήταν σαφώς χαμηλότερη και αυτό έπρεπε να προβληματίσει τους αγρότες που αποτάθηκαν σε αυτή την εταιρεία και βλέποντας την κακή ποιότητα του προϊόντος που παρέλαβαν, έπρεπε να ενημερώσουν τις αρμόδιες αρχές.
Η απάντηση της Υπουργού οδήγησε στην αντίδραση των Βουλευτών του ΑΚΕΛ. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Γιαννάκης Γαβριήλ, ανέφερε ότι το Υπουργείο είχε διεξαγάγει ελέγχους στη μονάδα τον Ιούλιο και δεν εντόπισε πρόβλημα, ενώ τον Οκτώβριο αποφάσισε ότι τελικά δεν ήταν κατάλληλο. Σημείωσε ότι το ζήτημα θα εξεταστεί συγκεκριμένα σε συνεδρίαση της Επιτροπή σε δύο βδομάδες.
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής Ανδρέας Πασιουρτίδης είπε ότι έγινε «τρανταχτό λάθος» από το Υπουργείο και τις Υπηρεσίες και «θα το φορτώσετε στους αγρότες». Σημείωσε ότι δεν υπήρχαν προδιαγραφές πέραν του κανονισμού, καθώς τώρα κατατίθεται το σχετικό νομοσχέδιο. Σημείωσε ότι ως ΑΚΕΛ δεν θα αφήσουν να πάει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο στην Ολομέλεια προς ψήφιση, αν δεν αποζημιωθούν πρώτα οι 15 γεωργοί, αναφέροντας ότι οι €250.000 που οφείλονται στους γεωργούς είναι μικρό ποσό σε σχέση με το τι θα στοιχίσει στο Υπουργείο αν δεν ψηφιστεί το νομοσχέδιο. Είπε ότι είναι θέμα πολιτικής απόφασης και όχι νομικής γνωμάτευσης αν θα αποζημιωθούν οι αγρότες ή όχι. «Δεν θα επιτρέψουμε να επωμιστούν τη ζημιά οι γεωργοί για ένα σχέδιο που εφαρμόστηκε ελλιπώς και αμελώς», είπε.
Η Υπουργός ανέφερε ότι η γνωμάτευση της ΝΥ λήφθηκε στο πλαίσιο διερεύνησης του περιστατικού. «Δεν υπάρχει καμία περίπτωση το Υπουργείο Γεωργίας κι εγώ να μη στηρίξουμε γεωργούς», είπε, σημειώνοντας την πρόθεσή της να εξετάσει τους τρόπους και μέσα που θα της επιτρέψουν και νομικά και οικονομικά να τους ενισχύσει.
Δηλώσεις Βουλευτών
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ, σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίας της Επιτροπής, ανέφερε ότι τα προβλήματα και οι προκλήσεις του αγροτικού κόσμου έχουν οξυνθεί τα τελευταία χρόνια. «Οι συνεχιζόμενες δυναμικές κινητοποιήσεις των αγροτών σε ολόκληρη την ΕΕ και την Κύπρο είναι απολύτως ενδεικτικές των σύνθετων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας», ανέφερε.
Σημείωσε ότι μεταξύ άλλων, συζητήθηκε το αυξημένο κόστος παραγωγής που απειλεί τη βιωσιμότητα του τομέα, το δυσανάλογο κόστος που καλούνται να πληρώσουν οι αγρότες για την πράσινη μετάβαση, η ανάγκη βελτίωσης του σχεδίου βελτίωσης κινδύνων για ζημιές στη γεωργική παραγωγή, οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν άμεσα στο θέμα του χαλουμιού.
«Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι τα πλείστα αυτά προβλήματα του αγροτικού κόσμου χρονίζουν και η Κυβέρνηση απέτυχε σε ένα χρόνο διακυβέρνησής της να δώσει αποτελεσματικές λύσεις. Το ΑΚΕΛ, ασκώντας τον απαραίτητο κοινοβουλευτικό έλεγχο, με εποικοδομητικό τρόπο, θα συνεργαστούμε και θα στηρίξουμε πολιτικές που κρίνουμε ότι εξυπηρετούν το καλώς νοούμενο συμφέρον του αγροτικού κόσμου», επισήμανε.
Εντός της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χαράλαμπος Πάζαρος, ανέφερε ότι χρειάζονται τα απαιτούμενα κίνητρα για ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα. Για το θέμα του χαλουμιού είπε ότι κάποιοι αθέτησαν τη συμφωνία που έκαναν και οδήγησαν την Κύπρο στο δικαστήριο και δεν λογοδοτεί κανένας. Τόνισε επίσης τη σημασία της πρόληψης όσον αφορά την ανομβρία.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Ορφανίδης, σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής ανέφερε ότι μετά τα «τραγικά γεγονότα του 1974» ο πρωτογενής τομέας ήταν αυτός που ήταν ο στυλοβάτης της οικονομίας της Κύπρου και «οφείλουμε πολλά σε όσους ασχολήθηκαν και συνεχίζουν να ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα».
Αναφέρθηκε στα θέματα που έθεσε εντός της Επιτροπής, σημειώνοντας το ζήτημα για το χαλούμι. Όπως είπε, «είναι ανεπίτρεπτη η συζήτηση αυτού του θέματος. Το χαλούμι τελείωσε, πήρε τον δρόμο του και η όλη πορεία έχει τερματισμό, όσον αφορά το 2029, να εναρμονιστούμε πλήρως».
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη εντατικοποίησης των ελέγχων του Υπουργείου για να τερματιστεί το «βάφτισμα» πατάτων στην Ελλάδα και στο Ηνωμένο Βασίλειο ως «κυπριακές». Επιπλέον, έκανε αναφορά σε μολυσμένα εσπεριδοειδή από τα κατεχόμενα, σημειώνοντας ότι το Υπουργείο πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν θα διοχετευτούν στις ελεύθερες περιοχές, και παράλληλα να ληφθούν μέτρα για να μην περάσει η μόλυνση στις ελεύθερες περιοχές.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ηλίας Μυριάνθους, σε δηλώσεις του, είπε ότι το κόστος παραγωγής είναι κατακόρυφο, το κόστος του νερού για τους αγρότες είναι υπερβολικό. «Θεωρούμε ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε σε σχεδιασμούς, ώστε ως Κυπριακή Δημοκρατία, να διαμορφώσουμε με τέτοιο τρόπο τον πρωτογενή τομέα και την παραγωγή του, σε ανταγωνιστικά και ποιοτικά προϊόντα».
Επιπλέον, σημείωσε ότι το κόστος που θα μετακυλιστεί στην παραγωγή από την πράσινη μετάβαση, είναι ένα ζήτημα που απασχολεί. «Αναμένουμε ότι θα έρθουν προτάσεις από πλευράς της Κυβέρνησης, ώστε να στηριχτεί ο πρωτογενής τομέας, να μπορέσει να απαμβλυνθεί το πρόβλημα της επιβάρυνσης που καλείται να πληρώσει ο ίδιος ο αγρότης και θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές», είπε.
Ο Βουλευτής ΔΗΠΑ Μιχάλης Γιακουμή τόνισε τη σημασία ανάπτυξης βιώσιμων πρακτικών για την αγροτική παραγωγή, την ενίσχυση της ερευνητικής καινοτομίας στον αγροδιατροφικό τομέα, την προώθηση της ψηφιακής μετάβασης στη γεωργία, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των αγροτών και την προστασία του περιβάλλοντος. Όπως είπε, στόχος είναι η βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα και η επισιτιστική ασφάλεια.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην κάρτα του αγρότη, η οποία, είπε, αποτελεί κρίσιμο βήμα προς την ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους αγρότες να διαχειρίζονται αποτελεσματικότερα τις παραγωγικές του δαπάνες.
Εντός της Επιτροπής, ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου έδωσε έμφαση στη σημασία της εφαρμογής των νομοθεσιών, προτείνοντας να ανατεθούν τα έργα ονομαστικά σε υπεύθυνο project manager, για «να έχει όνομα η ευθύνη». Σημείωσε, επίσης, το θέμα του θαλάσσιου χωροταξικού διαχωρισμού, τονίζοντας ότι πρέπει να προστατευθούν τα αποθέματα αλιείας. Αναφορικά με την πολιτική για το κλίμα, είπε ότι αλλάζουν πολλές συνθήκες για γεωργούς, όπως π.χ. η απαγόρευση επιδότησης για το πετρέλαιο και επιπρόσθετα φόροι.
Ο κ. Θεοπέμπτου αναφέρθηκε επίσης στη σημασία δημιουργίας συνεταιρισμών των παραγωγών, μέσα από τους οποίους μπορούν να κερδίσουν προσφορές προμήθειας του κράτους, π.χ. των νοσοκομείων, μέσα από βιολογική παραγωγή.
