Kathimerini.gr
Η τελευταία μεγάλη διασυνοριακή συγχώνευση τραπεζών που οργανώθηκε μυστικά από την τραπεζική ελίτ της Ευρώπης το 2007, δεν είχε καλή κατάληξη. Ωστόσο 17 χρόνια μετά την απόκτηση της ολλανδικής ABN Amro από μία τραπεζική κοινοπραξία που συνέβαλε σε μια σειρά από προγράμματα διάσωσης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, τα στελέχη των ευρωπαϊκών τραπεζών επαναφέρουν στην ατζέντα τις συγχωνεύσεις. Πρωτεργάτης τους, ο Αντρέα Ορτσελ, ο οποίος ως ανώτερο στέλεχος στη Merrill Lynch ήταν από τους αρχιτέκτονας της εξαγοράς της ABN Amro από τις Royal Bank of Scotland, Santander και Fortis. Η ιταλική UniCredit, της οποίας είναι διευθύνων σύμβουλος, έχει προκαλέσει τριγμούς στο χρηματοοικονομικό κατεστημένο της Ευρώπης, αποκτώντας σημαντικό μερίδιο στην Commerzbank, τον δεύτερο μεγαλύτερο δανειστή της Γερμανίας. Η πλήρης συγχώνευσή τους δεν είναι η πλέον πιθανή έκβαση, παραμένει όμως το πιο πρόσφατο και εντυπωσιακό δείγμα ότι οι «σούπερ τράπεζες» επανέρχονται στο προσκήνιο στη Γηραιά Ηπειρο. Και αυτό γιατί η κερδοφορία σε πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες έχει βελτιωθεί χάρη στην αύξηση των επιτοκίων. Σε συνδυασμό με τους καθαρότερους ισολογισμούς τους και τα πιο ισχυρά επίπεδα κεφαλαίου, πολλοί Ευρωπαίοι δανειστές είναι σε καλύτερη θέση για να αποκτήσουν ανταγωνιστές.
Ο Νικολάι Τάνγκεν, διευθύνων σύμβουλος του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Νορβηγίας, που διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 1,7 τρισ. δολαρίων και κατέχει μετοχές στις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης, λέει ότι οι «27» χρειάζονται περισσότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με παγκόσμιο βάρος. «Είναι υγιές να έχεις μεγαλύτερες τράπεζες σε λιγότερα χέρια, επειδή η κλίμακα έχει σημασία σε αυτόν τον κλάδο», υπογραμμίζει. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρώπης συμφωνούν στην ανάγκη δημιουργίας μεγαλύτερων, πολυεθνικών τραπεζών για να ανταγωνιστούν τους Αμερικανούς και τους ταχέως αναπτυσσόμενους Ασιάτες αντιπάλους. Η αξία των συγχωνεύσεων που ανακοινώθηκαν μεταξύ ευρωπαϊκών τραπεζών έφτασε τα 13,8 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, το υψηλότερο ποσοστό από το τρίτο τρίμηνο του 2010, σύμφωνα με στοιχεία της Dealogic. Οι αξιοσημείωτες συμφωνίες τους τελευταίους 18 μήνες περιλαμβάνουν την ενορχηστρωμένη από το κράτος διάσωση της Credit Suisse από την UBS, αλλά και την «καταδίωξη» της Sabadell από τη μεγαλύτερη ισπανική ανταγωνίστρια BBVA, μια συμφωνία που αν ολοκληρωθεί θα δημιουργήσει την έβδομη μεγαλύτερη τράπεζα της Ευρώπης με χρηματιστηριακή αξία 63 δισ. ευρώ.
Η ιταλική UniCredit έχει προκαλέσει τριγμούς στο χρηματοοικονομικό κατεστημένο της Ευρώπης, αποκτώντας σημαντικό μερί- διο στη γερμανική Commerzbank.
Παρ’ όλα αυτά οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις τραπεζών είναι δύσκολο να εκτελεστούν στην πράξη λόγω της πολιτικής αντίθεσης, αλλά και του κατακερματισμένου χαρακτήρα της τραπεζικής αγοράς στην Ευρώπη. Ο μέσος τριμηνιαίος αριθμός συμφωνιών από το 2008 ήταν 27, με μέση συνολική αξία μόλις 4,2 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Dealogic – πολύ κάτω από τις 50 συμφωνίες αξίας 16,4 δισ. ευρώ κατά μέσον όρο σε κάθε τρίμηνο μεταξύ 2000 και 2008. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2010 εγκαινίασε έναν μακρύ χειμώνα στον κλάδο των συγχωνεύσεων. «Τώρα όλα είναι πιο ρυθμισμένα. Υπάρχει η αίσθηση ότι οι τράπεζες είναι διεθνείς στη ζωή, αλλά εθνικές στον θάνατο. Αυτή η νοοτροπία έχει κάνει τις διασυνοριακές συμφωνίες πολύ πιο δύσκολο να εκτελεστούν», λέει ο Τζάστιν Μπίσεκερ, τραπεζικός αναλυτής στο fund manager Schroders.
Συνοπτικά, ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θέλουν ευρωπαϊκές υπερτράπεζες που να μπορούν να ανταγωνιστούν τους ομολόγους τους στη Wall Street, στην πράξη η ολοκλήρωση συμφωνιών παραμένει δύσκολη και χρονοβόρα. Οι εθνικές ανησυχίες και οι πολιτικοί προβληματισμοί συχνά υπερισχύουν κάθε επιθυμίας. Ενδεικτικό είναι ότι ο καγκελάριος της Γερμανίας, Ολαφ Σολτς, ο οποίος έχει ταχθεί υπέρ της μεγαλύτερης χρηματοοικονομικής ολοκλήρωσης σε όλη την Ευρώπη, αποκάλεσε την κίνηση της UniCredit «εχθρική εξαγορά».
