ΚΥΠΕ
Ξεπέρασε τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας το ποσοστό υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού στους πρώτους οκτώ μήνες του 2024, αγγίζοντας στο τέλος Αυγούστου το 34%, σε σχέση με 31% που αποτελεί τον μέσο όρο, ενώ σε πραγματικούς αριθμούς ανήλθε στα €523.096.754, από συνολικές αναπτυξιακές δαπάνες για το έτος €1.518.974.940.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκδοση «Υλοποίηση του Κρατικού Προϋπολογισμού», Αύγουστος 2024, που εξέδωσε τη Δευτέρα το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, στο τέλος Αυγούστου 2024 τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε €6,97 δις, το οποίο αντιστοιχεί σε 62% του κρατικού προϋπολογισμού (2023: €6,60 δις, 68%) και οι πραγματικές δαπάνες ανήλθαν σε €7,08 δις, ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε υλοποίηση ύψους 53% (2023: €6,68 δις, 56%).
Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού, όσον αφορά τα έσοδα, παρουσιάζει μείωση σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (2024: 62%, 2023: 68%), κυρίως λόγω χρονικών διαφορών στην υλοποίηση των μεταβιβάσεων και χορηγιών (2024: 12%, 2023: 32%).
Σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, παρατηρείται μείωση της υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες (2024: 53%, 2023: 56%), κυρίως λόγω της χρονικότητας αποπληρωμής του δημόσιου χρέους (2024: €1,91 δις (57%), 2023: €1,75 δις (68%)).
Σημειώνεται ότι ο κρατικός προϋπολογισμός, ο οποίος ετοιμάζεται σε ταμειακή βάση, παρουσιάζει για το έτος 2024 αύξηση στα έσοδα κατά 16% (2024: €11,28 δις, 2023: €9,77 δις) και αύξηση στις δαπάνες της τάξεως του 12% (2024: €13,45 δις, 2023: €12 δις).
Όπως αναφέρει το Γενικό Λογιστήριο, η προϋπολογιζόμενη αύξηση στα έσοδα οφείλεται κυρίως σε άνοδο των έμμεσων και άμεσων φόρων κατά €0,68 δις και €0,61 δις αντίστοιχα, ενώ η προϋπολογιζόμενη αύξηση στις δαπάνες οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αποπληρωμών δανείων και τόκων και της μισθοδοσίας, συντάξεων και φιλοδωρημάτων κατά €0,77 δις και €0,36 δις αντίστοιχα.
Έσοδα
Πιο αναλυτικά, σε σχέση με τα έσοδα μέχρι το τέλος Αυγούστου 2024, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, οι Έμμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,13 δις (5%) σε σχέση με το 2023, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από το Φ.Π.Α. κατά €0,12 δις (2024: €2 δις, 2023: €1,88 δις).
Οι Άμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,41 δις (19%) σε σχέση με το 2023, κυρίως λόγω αύξησης του Φόρου Εισοδήματος Νομικών και Φυσικών Προσώπων (2024: €2,29 δις, 2023: €1,88 δις).
Οι αναλήψεις δανείων μέχρι το τέλος Αυγούστου μειώθηκαν κατά €0,03 δις (3%) σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω μείωσης των αναλήψεων μακροπρόθεσμων δανείων εξωτερικού (2024: €1,09 δις, 2023: €1,12 δις).
Δαπάνες
Όσον αφορά στις δαπάνες σε σχέση με μισθοδοσία, συντάξεις, φιλοδωρήματα, η υλοποίηση στο τέλος Αυγούστου δείχνει μια αύξηση ύψους 5% (€0,09 δις) από €1,95 δις το 2023 σε €2,04 δις το 2024.
Οι αποπληρωμές δανείων και τόκων μέχρι το τέλος Αυγούστου ανήλθαν στα €1,91 δις (2023: €1,75 δις), εκ των οποίων τα €1,05 δις (2023: €1,04 δις) αφορούν αποπληρωμή δανείων εξωτερικού, τα €0,52 δις (2023: €0,42 δις) τους τόκους δανεισμού και τις επιβαρύνσεις, και τα €0,33 δις (2023: 0,28 δις) την αποπληρωμή δανείων εσωτερικού.
Οι δαπάνες σε κοινωνικές παροχές μέχρι το τέλος Αυγούστου ανήλθαν σε €1,17 δις (2023: €1,09 δις). Η αύξηση της τάξεως των €0,08 δις (7%), σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, οφείλεται στις αυξημένες δαπάνες για παροχές κοινωνικής πρόνοιας κατά €0,04 δις (2024: €0,50 δις, 2023: €0,46 δις) και στις αυξημένες παροχές υγείας κατά €0,04 δις (2024: €0,50 δις, 2023: €0,46 δις).
Οι μεταβιβάσεις και επιχορηγήσεις μέχρι το τέλος Αυγούστου ανήλθαν σε €1,05 δις (2023: €0,96 δις), παρουσιάζοντας αύξηση ύψους €0,09 δις (9%) σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω της αύξησης της Γενικής Κυβερνητικής Εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά €0,05 δις (2024: €0,41 δις, 2023: €0,36 δις), της αύξησης της κυβερνητικής χορηγίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά €0,02 δις (2024: €0,07 δις, 2023: €0,05 δις) και την αύξηση της κυβερνητικής χορηγίας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο κατά €0,02 δις (2024: €0,04 δις, 2023: €0,02 δις). Λειτουργικές και άλλες δαπάνες
Οι λειτουργικές και άλλες δαπάνες μέχρι το τέλος Αυγούστου ανήλθαν σε €0,58 δις (2023: €0,59 δις), παρουσιάζοντας μείωση ύψους €0,01 δις (2%).
Υλοποίηση αναπτυξιακών δαπανών
Εξάλλου, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, η υλοποίηση των κεφαλαιουχικών δαπανών μέχρι τον Αύγουστο 2024 ανήλθε στα €195,7 εκ. και οφείλεται κυρίως στις δαπάνες για το οδικό δίκτυο, ύψους €70,1 εκ., στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις σχολικών κτηρίων, ύψους €21,3 εκ., στις δαπάνες για αγορά γης και κτηρίων, ύψους €18,1 εκ., στις δαπάνες για αποχετευτικά και υδατικά συστήματα, ύψους 13,9 εκ., στις δαπάνες για αγορά σταθερών και κινητών μηχανημάτων, ύψους €13,5 εκ. και στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις κυβερνητικών γραφείων, ύψους €8,3 εκ.
Αναφορικά με συγχρηματοδοτούμενα και άλλες χρηματοδοτικές δαπάνες, η υλοποίηση μέχρι τον Αύγουστο 2024 ανήλθε στα €120,6 εκ. και οφείλεται κυρίως σε Συγχρηματοδοτούμενα Έργα που υλοποιούνται από μη Κυβερνητικές Υπηρεσίες, ύψους €26,4 εκ., σε έργα που συγχρηματοδοτούνται από Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων, ύψους €25 εκ., στο σχέδιο Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών μέχρι 4 ετών, ύψους €13,2 εκ., στο σχέδιο Ανταγωνιστικότητας για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, ύψους €10,1 εκ., σε Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα, ύψους €6,9 εκ., και στο Σχέδιο Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω Κατοικίες ύψους €5,9 εκ.
Σε σχέση με χορηγίες, συνεισφορές και επιχορηγήσεις, η υλοποίηση μέχρι το τέλος Αύγουστου 2024 ανήλθε στα €153,5 εκ., έναντι €75,6 εκ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο (2024: 59% υλοποίηση, 2023: 28% υλοποίηση).
Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, η διαφορά στην υλοποίηση οφείλεται σε χρονικές διαφορές στην παροχή των χορηγιών, όπως στη χορηγία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €74,4 εκ. (2023: €45,9 εκ.), στη χορηγία στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €42,3 εκ. (2023: €18,7 εκ.), στη χορηγία στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, ύψους €15,7 εκ. (2023: €-), στη χορηγία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €6,5 εκ. (2023: €2,7 εκ.), στη χορηγία στο Ινστιτούτο Κύπρου, ύψους €6,2 εκ. (2023: €1,6εκ.) και στη χορηγία στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, ύψους €3,8 εκ (2023: €1,8 εκ.).
Τέλος, αναφορικά με την υλοποίηση των κοινωνικών παροχών, η υλοποίηση μέχρι το τέλος Αύγουστου 2024 ανήλθε στα €35,2 εκ. και οφείλεται κυρίως στο πρόγραμμα κρατικών υποτροφιών, ύψους €12,8 εκ., στις χορηγίες σε Εθελοντικούς Οργανισμούς, ύψους €11,3 εκ. και στις δαπάνες για πολιτιστικές παροχές, ύψους €3,9 εκ., και στη χορηγία μαθητικής πρόνοιας, ύψους €2 εκ.
