ΚΥΠΕ
Σε συντηρητική αναθεώρηση προς τα πάνω του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ για το 2024, κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες, στο 3%, σε σχέση με τις προβλέψεις Μαρτίου του 2024, προχώρησε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) στο Οικονομικό Δελτίο, Ιουνίου 2024, τονίζοντας ότι με βάση τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία, οι όποιες επιπτώσεις από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή «είναι περιορισμένες», ενώ οι κίνδυνοι απόκλισης των προβλέψεων του ΑΕΠ από το βασικό σενάριο για το 2024 «συνολικά τείνουν να είναι ισορροπημένοι».
Ταυτόχρονα, η ΚΤΚ προχώρησε σε μικρή προς τα κάτω αναθεώρηση στο ποσοστό ανεργίας το 2024, κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα, στο 5,7%, σε σχέση με τις προβλέψεις Μαρτίου και σε μικρή προς τα πάνω αναθεώρηση του ΕνΔΤΚ κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες, στο 2,1%. Επίσης, προχώρησε σε προς τα κάτω οριακή αναθεώρηση, κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες, του δομικού πληθωρισμού, στο 2,5%.
Η αναθεώρηση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ για το 2024 οφείλεται κυρίως, σύμφωνα με την ΚΤΚ, «στην προς τα πάνω αναθεώρηση της εγχώριας ζήτησης και, σε μικρότερο βαθμό, στην προς τα πάνω αναθεώρηση της εξωτερικής ζήτησης, για παράδειγμα λόγω της δυναμικής εξαγωγικών τομέων όπως της τεχνολογίας».
«Το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί με ελαφρώς ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τις προβλέψεις Μαρτίου 2024 λόγω της δυναμικής από τα θετικότερα από τα αναμενόμενα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου του 2024 σε σχέση με την πορεία τομέων όπως του εμπορίου, των υπηρεσιών που συνδέονται με τον τουρισμό (παρότι υιοθετείται συντηρητική πρόβλεψη για το τρέχον έτος), της τεχνολογίας και των κατασκευών», υπογραμμίζει.
Αναφέρει ότι η προς τα πάνω αναθεώρηση του ΑΕΠ για το 2024 είναι «συντηρητική λαμβάνοντας υπόψιν τα ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου του τρέχοντος έτους και διαθέσιμους δείκτες για το δεύτερο τρίμηνο, ενώ ταυτόχρονα, πρέπει να σημειωθεί η οικονομική αβεβαιότητα λόγω του εύθραυστου εξωτερικού περιβάλλοντος».
Σημειώνει ότι η οικονομική δραστηριότητα τα έτη 2024-26 θα στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό από τη σταδιακή απορρόφηση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) της ΕΕ για επενδύσεις.
Συγκεκριμένα, η ΚΤΚ αναφέρει ότι τα έτη 2025 και 2026 αναμένεται άνοδος του ΑΕΠ 3,1% και 3,2%, αντίστοιχα, κάτι που «οφείλεται κυρίως στην αναμενόμενη περαιτέρω άνοδο της εγχώριας ζήτησης και στην ανάκαμψη της εξωτερικής ζήτησης».
Σημειώνει ότι την εγχώρια ζήτηση αναμένεται να στηρίξει η άνοδος του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, ως αποτέλεσμα της «αναμενόμενης περαιτέρω υποχώρησης του πληθωρισμού κυρίως λόγω του συνεχιζόμενου αντίκτυπου της ενιαίας νομισματικής πολιτικής της ζώνης του ευρώ, ο οποίος επιδρά με χρονική υστέρηση (lagged effect), της αύξησης των μισθών και της ανθεκτικότητας που συνεχίζει να καταγράφει η αγορά εργασίας».
Αναφέρει επίσης ότι «σημαντική συνεισφορά» αναμένεται κυρίως από μεγάλες υπό εξέλιξη ιδιωτικές επενδύσεις, καθώς επίσης από έργα για στήριξη της ψηφιακής και πράσινης ανάπτυξης και άλλα μεταρρυθμιστικά έργα στο πλαίσιο υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Προσθέτει ότι με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, «δεν διαφαίνεται σημαντικός αρνητικός αντίκτυπος στις επενδύσεις από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μέσω μείωσης της ζήτησης, και ούτε από τον αντίκτυπο της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής».
Καθοδικοί και ανοδικοί κίνδυνοι
«Οι κίνδυνοι απόκλισης των προβλέψεων του ΑΕΠ από το βασικό σενάριο συνολικά τείνουν να είναι ισορροπημένοι για το 2024, δεδομένης και της συντηρητικής πρόβλεψης του σχετικού ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης για το 2024, και ελαφρώς προς τα κάτω για την περίοδο 2025-26», υπογραμμίζει.
Καθοδικοί κίνδυνοι, σύμφωνα με την ΚΤΚ, «σχετίζονται κυρίως με τον αρνητικό αντίκτυπο από τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και την εύθραυστη πορεία της εξωτερικής ζήτησης».
Επίσης, αναφέρει πως αυτοί «συνδέονται με διαμόρφωση υψηλότερων τιμών ενέργειας λόγω της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή αλλά και αποφάσεων πετρελαιοπαραγωγών οικονομιών σε σχέση με περιορισμό της προσφοράς».
«Καθοδικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν επίσης αυστηρότερες από τις προβλεπόμενες συνθήκες χρηματοδότησης, λόγω μεγαλύτερου από το προβλεπόμενου αντίκτυπου από προηγούμενες αυξήσεις επιτοκίων, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν ανασταλτικά την εγχώρια ζήτηση, καθώς και υψηλότερους μισθούς απ’ ότι αναμένεται», προσθέτει. Τέλος, η ΚΤΚ αναφέρει πως καθοδικοί κίνδυνοι αφορούν χαμηλότερη από την αναμενόμενη επίπτωση από απορρόφηση διαθέσιμων κονδυλίων για επενδύσεις από το ΤΑΑ.
Σε σχέση με ανοδικούς κινδύνους για απόκλιση από το βασικό σενάριο προβλέψεων για την περίοδο 2024-26, η ΚΤΚ αναφέρει πως αυτοί «συνδέονται με υψηλότερη από την προβλεπόμενη ιδιωτική κατανάλωση εάν το ποσοστό αποταμίευσης από τα νοικοκυριά δεν αυξηθεί στο βαθμό που αναμένεται».
Αγορά εργασίας – Στο 5,7% η ανεργία το 2024
Σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας, η ΚΤΚ στο Οικονομικό Δελτίο Ιουνίου 2024 αναφέρει πως τα διαθέσιμα στοιχεία αντανακλούν «τη συνεχιζόμενη ανθεκτικότητά της, με τον αντίκτυπο από τις γεωπολιτικές εντάσεις να παραμένει περιορισμένος, όπως διαφαίνεται από τις μηνιαίες έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορούν στις προσδοκίες για την απασχόληση κατά τους επόμενους τρεις μήνες».
Αναφέρει πως σε συνάρτηση με τη θετική πορεία του ΑΕΠ, αναμένεται άνοδος στην απασχόληση κατά 1,6% το 2024 και περαιτέρω αύξηση κατά 1,4% ετησίως τα έτη 2025-26.
Η ΚΤΚ προχώρησε σε μικρή προς τα κάτω αναθεώρηση στο ποσοστό ανεργίας το 2024, κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα, σε σχέση με τις προβλέψεις Μαρτίου, γεγονός που αντανακλά τις προσδοκίες της για την απασχόληση κατά τους επόμενους τρεις μήνες και την προς τα πάνω αναθεώρηση στο ΑΕΠ.
Σημειώνει πως η ανεργία αναμένεται να καταγράψει συνεχιζόμενη πτωτική πορεία, φθάνοντας στο 5,7% του εργατικού δυναμικού το 2024, από 6,1% το 2023. Τα επόμενα έτη προβλέπεται ότι θα πλησιάσει σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, φθάνοντας στο 5,3% το 2026.
Σύμφωνα με την ΚΤΚ, η παραγωγικότητα, μετά από άνοδο 1% το 2023, προβλέπεται ότι θα ανακάμψει περαιτέρω το 2024 στο 1,4%. Την περίοδο 2025-26 αναμένεται να συνεχίσει να ανακάμπτει κατά 1,7% και 1,8%, αντίστοιχα.
Προσθέτει ότι το μοναδιαίο εργατικό κόστος αναμένεται να καταγράψει περαιτέρω άνοδο τα έτη 2024- 26, κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες, σωρευτικά, κυρίως λόγω των αυξήσεων που αναμένονται στην ονομαστική δαπάνη ανά μισθωτό κυρίως του δημοσίου τομέα για το 2024.
Ταυτόχρονα, αναφέρει πως το επίπεδο του μοναδιαίου εργατικού κόστους στην Κύπρο διατηρεί συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με την υπόλοιπη ευρωζώνη λόγω των μειώσεων στους μισθούς στα πλαίσια των μνημονιακών υποχρεώσεων, και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Πληθωρισμός
Αναφορικά με τον πληθωρισμό, η ΚΤΚ αναφέρει ότι η μικρή προς τα πάνω αναθεώρηση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες το 2024, σε σχέση με τις προβλέψεις Μαρτίου 2024, οφείλεται κυρίως στις αναθεωρημένες προς τα πάνω τιμές της ενέργειας και, σε μικρότερο βαθμό, των υπηρεσιών.
Αναφέρει ότι ο ΕνΔΤK προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω κατά την περίοδο 2024-2026 σε σχέση με το 2023 (3,9%) και να κυμανθεί γύρω από το μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Πιο συγκεκριμένα, ο ΕνΔΤΚ αναμένεται στο 2,1%, 1,9% και 1,8% για τα έτη 2024, 2025 και 2026, αντίστοιχα.
Αναφορικά με τον δομικό πληθωρισμό, η ΚΤΚ αναφέρει πως η προς τα κάτω οριακή αναθεώρηση κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες το 2024 σε σχέση με τις αντίστοιχες προβλέψεις Μαρτίου 2024 οφείλεται κυρίως στα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία που σχετίζονται με τις τιμές των βιομηχανικών προϊόντων εξαιρουμένης της ενέργειας.
Σημειώνει πως ο δομικός πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει στο 2,5% το 2024, σε σχέση με 3,8% το 2023, ενώ το 2025 και 2026 προβλέπεται να υποχωρήσει περαιτέρω στο 2,1% και 2,0%, αντίστοιχα.
"Αυτές οι εξελίξεις στο δομικό πληθωρισμό προβλέπονται κυρίως λόγω του αναμενόμενου αντίκτυπου της ενιαίας νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ η οποία συνεχίζει να επιδρά με χρονική υστέρηση και στο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ομαλοποίηση στην πορεία των μισθών", υπογραμμίζει.
Αναφέρει επίσης ότι καθοδική επίδραση στο δομικό πληθωρισμό κατά την περίοδο 2024-2026 αναμένεται να έχει και η προβλεπόμενη πλήρης εξασθένηση των εξωγενών πληθωριστικών πιέσεων που επηρέασαν και τις εγχώριες τιμές των μη βιομηχανικών προϊόντων, εξαιρουμένης της ενέργειας τα προηγούμενα έτη.
Σημειώνει ότι οι τιμές των υπηρεσιών αναμένεται να συνεχίσουν να έχουν επίμονη επίδραση στο δομικό πληθωρισμό κατά τα έτη 2024-2026.
