Kathimerini.gr
Το παγκόσμιο χρέος αυξάνεται σταθερά τα τελευταία 75 χρόνια, αγγίζοντας επίπεδα-ρεκόρ το 2020, εντούτοις ο κίνδυνος ενός «συστημικού» κύματος κρατικών χρεοκοπιών παραμένει χαμηλός, σύμφωνα με έκθεση του ΔΝΤ για τη δημοσιονομική σταθερότητα. Το παγκόσμιο χρέος άγγιξε ύψη-ρεκόρ το 2020 εν μέσω των πρώτων κυμάτων πανδημίας, φθάνοντας στο 258% του παγκόσμιου ΑΕΠ, τη διετία που ακολούθησε όμως η οικονομική δραστηριότητα ανέκαμψε και επιταχύνθηκε ο πληθωρισμός με αποτέλεσμα να συμπιέσει το χρέος προς τα κάτω, κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες χαμηλότερα, στα 2/3 δηλαδή των επιπέδων προ πανδημίας. Το 2022 κρατικό και εταιρικό χρέος έφθασαν συνολικά στα 235 τρισ. δολάρια, στο 238% του ΑΕΠ.
Το μεγαλύτερο μερίδιο έχουν ΗΠΑ και Κίνα (30% και 20% του συνόλου αντιστοίχως), με τις δύο χώρες να αντιπροσωπεύουν από κοινού σχεδόν το ήμισυ του συνολικού παγκόσμιου χρέους εκτός χρηματοπιστωτικού τομέα. Ενδεικτικά, τo 1995 η Κίνα αντιπροσώπευε μόλις το 1% του παγκόσμιου χρέους.
To παγκόσμιο δημόσιο χρέος αναμένεται να ενισχυθεί το 2023, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, τάση που αντανακλά την επιβράδυνση της ανάπτυξης, την αύξηση των πραγματικών επιτοκίων και τα δημοσιονομικά ελλείμματα που βυθίζονται περαιτέρω στο κόκκινο (γεγονός που εν μέρει αντανακλά το αυξανόμενο κόστος δανεισμού). Παρ’ όλα αυτά, αν και οι ευπάθειες είναι σημαντικές, οι κίνδυνοι από την αύξηση του παγκόσμιου χρέους παραμένουν αυξημένοι και η δημοσιονομική πειθαρχία είναι βασικό στοιχείο πολιτικής σε πολλές γωνιές του κόσμου, η εκτίμηση του ΔΝΤ είναι ότι ο κίνδυνος ενός «συστημικού» κύματος κρατικών χρεοκοπιών παραμένει χαμηλός.
Το ρίσκο ενός «τσουνάμι πτωχεύσεων» μπορεί να είναι μικρό, η εξισορρόπηση όμως των δημόσιων οικονομικών γίνεται όλο και πιο δύσκολη για όλες τις χώρες, δυσκολία που πηγάζει βασικά από τρεις λόγους: τα αυξημένα χρέη, τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για δημόσιες δαπάνες και τις πολιτικές «κόκκινες γραμμές» στη φορολογία.
Η έκθεση Fiscal Monitor του ΔΝΤ εξετάζει, τέλος, τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της πράσινης μετάβασης, τονίζοντας ότι σε γενικές γραμμές δεν προβλέπονται μεγάλες αλλαγές.
Με βάση το κυρίαρχο σενάριο, η μετάβαση στις μηδενικές εκπομπές αποτυγχάνει, με καταστροφικές συνέπειες. Κρίσιμο ρόλο σε μια επιτυχημένη πράσινη μετάβαση καλείται να διαδραματίσει ο ιδιωτικός τομέας, με τις δημόσιες πολιτικές να οφείλουν να παρέχουν ένα πλαίσιο που να ευνοεί τη συμμετοχή του στις επενδύσεις και τη χρηματοδότηση.
