Η δημοσιονομική πολιτική βρίσκεται σε λάθος δρόμο στις ΗΠΑ ακόμη περισσότερο από ό,τι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Στην πρόσφατη έκθεση δημοσιονομικής εποπτείας του ΔΝΤ προβλέπεται περαιτέρω αύξηση του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ, από 121% του ΑΕΠ το 2024 σε 131,7% το 2029, πολύ πέραν της αύξησης για τη Βρετανία (από 101,8% σε 108,3%) και την Ευρωζώνη (σχεδόν σταθερό στο 89% σε πέντε χρόνια μετά το 88,1% τώρα).
Αν και πολλές χώρες-μέλη της Ευρωζώνης συχνά τιμούν τους δημοσιονομικούς κανόνες της περιοχής, αφότου τους παραβιάσουν, οι όροι αυτοί και η συνεχής ανάγκη να δικαιολογούνται οι υπερβάσεις στις Βρυξέλλες περιορίζουν κάπως τη δημοσιονομική υπερβολή. Αυτό βοηθά το μπλοκ να έχει καλύτερη επίδοση από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου κάθε νέος υπουργός Οικονομίας προσαρμόζει τους κανόνες κατά το δοκούν, όπως και στις ΗΠΑ. Το ίδιο το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει πως οι προβλέψεις για το χρέος του υποτιμούν τις διαφαινόμενες προκλήσεις, διότι α) οι πιέσεις δαπανών από υφιστάμενες τάσεις τύπου κλιματική αλλαγή και δυσμενή δημογραφικά στοιχεία θα πληθύνουν, β) οι προηγούμενες προβλέψεις χρέους ήταν υπεραισιόδοξες και γ) η αβεβαιότητα πέριξ των πολιτικοοικονομικών εξελίξεων υποδηλώνει ότι οι κίνδυνοι ευνοούν το υψηλότερο χρέος.
Ως αμερόληπτος διεθνής οργανισμός, το ΔΝΤ υποθέτει ότι οι πολιτικές θα παραμείνουν ως έχουν. Φυσικά, μετεκλογικά οι δημοσιονομικές πολιτικές των ΗΠΑ μπορεί να διαφοροποιηθούν. Οι προτάσεις της Κάμαλα Χάρις αυξάνουν το χρέος των ΗΠΑ κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες χωρίς σημαντικές αλλαγές πολιτικής σε διάστημα 10 ετών, ενώ του Ντόναλντ Τραμπ κατά περίπου 17 ποσοστιαίες μονάδες επί αμετάβλητου ΑΕΠ. Αν οι ΗΠΑ δεν αλλάξουν τακτική, κάτι το οποίο δεν επιθυμεί κανένα κόμμα, οι επενδυτές ομολόγων θα χάσουν τελικά την εμπιστοσύνη τους σε αυτές.
Ο λόγος του χρέους που μπορεί να αντέξει μια χώρα αυξάνεται με το κατά κεφαλήν εισόδημά της. Το υψηλό και αυξανόμενο κατά κεφαλήν ΑΕΠ των ΗΠΑ υπερβαίνει αυτό της Ευρωζώνης κατά 42% και του Ηνωμένου Βασιλείου κατά 37% σε συναλλαγματικές ισοτιμίες του 2010. Αυτό δίνει στις ΗΠΑ περισσότερο δημοσιονομικό χώρο. Επίσης, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ παραμένει το ασφαλέστατο καταφύγιο όλων. Οταν οι «αυτόκλητοι τιμωροί» των ομολόγων στοίχειωσαν τελευταία φορά τις ΗΠΑ, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι επενδυτές δεν αναζητούσαν και πολύ ένα ασφαλές καταφύγιο. Αν ο Τραμπ πυροδοτούσε τις γεωπολιτικές εντάσεις τώρα, οι εισροές κεφαλαίων σε αμερικανικά ομόλογα θα του χάριζαν πρόσκαιρα λίγο περισσότερο δημοσιονομικό χώρο.
* Οι κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ, Φέλιξ Σμιντ, Σάλομον Φίντλερ, Αντριου Γουίσαρτ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.
