ΚΥΠΕ
O Οίκος αξιολόγησης Morningstar DBRS επιβεβαίωσε την μακροχρόνια πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου στο ΒΒΒ (high), διατηρώντας σταθερή την προοπτική, θεωρώντας ότι οι οικονομικές προοπτικές είναι ευνοϊκές αλλά ταυτόχρονα είναι εκτεθειμένοι σε καθοδικούς κινδύνους.
«Η σταθερή τάση αντισταθμίζει τις ευνοϊκές οικονομικές εξελίξεις έναντι των σημαντικών καθοδικών κινδύνων», αναφέρει σε χθεσινή ανακοίνωσή του ο καναδικός Οίκος.
Σύμφωνα με τον Morningstar DBRS, η ευνοϊκή οικονομική ανάπτυξη της τάξης του 2,5% το 2023, έναντι μόλις 0,4% στην ευρωζώνη, ενίσχυσε τα δημόσια οικονομικά, συνεισφέροντας στην περαιτέρω μείωση του δείκτη του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ, το οποίο υποχώρησε στο 77,4% στο τέλος του 2023.
Ο Οίκος εκτιμά ότι οι οικονομικές προοπτικές παραμένουν ευνοϊκές, με την ιδιωτική κατανάλωση να επωφελείται από την άνοδο των πραγματικών μισθών και την στιβαρή άνοδο της απασχόλησης, ενώ η επενδυτική δραστηριότητα εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω από την εισροή κονδυλίων από το Ταμείο Next Generation EU (Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) και διάφορα μεγάλα επενδυτικά έργα, ειδικότερα στους τομείς του τουρισμού και των οικιστικών ακινήτων. Ο Οίκος αναφέρεται στις εκτιμήσεις της ΚΤΚ για μεγέθυνση του πραγματικού ΑΕΠ με ρυθμό 2,6% φέτος και 3,1% το 2025.
Σημειώνει, ωστόσο, ότι «ταυτόχρονα οι προοπτικές της ανάπτυξης είναι εκτεθειμένες σε σημαντικούς καθοδικούς κινδύνους, όπως την κλιμάκωση της στρατιωτικής σύγκρουσης στην Ουκρανία και μια παρατεταμένη διαταραχή στον εμπόριο στην Ερυθρά Θάλασσα».
Σε σχέση με τα δημοσιονομικά, ο Οίκος αναφέρει τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών στο προσχέδιο προϋπολογισμού για πλεόνασμα 2,8% του ΑΕΠ τόσο το 2024 και 2025. Επισημαίνει πως ήπιες δημοσιονομικές πιέσεις είναι πιθανόν να προέλθουν από την αναθεώρηση της ΑΤΑ, η οποία οδηγεί αυτόματα σε προσαρμογή των μισθών και των συντάξεων στον δημόσιο τομέα, ελλείμματα στον κρατικό ΟΑΥ και την επέκταση της ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία θα αποκτήσει τα ακίνητα που έχουν τεθεί ως εξασφαλίσεις ΜΕΔ στο πλαίσιο του σχεδίου ενοίκιο έναντι δόσης.
Η πραγματοποίηση των καθοδικών οικονομικών κινδύνων, επισημαίνει ο Morningstar DBRS, συνιστά σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τις δημοσιονομικές προοπτικές, καθώς μια πιο αδύναμη από την αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη θα επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά.
Αναφορικά με το δημόσιο χρέος, ο καναδικός Οίκος σημειώνει ότι τα συνεχιζόμενα δημοσιονομικά πλεονάσματα και οι ευνοϊκές συνθήκες χρέους αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω σημαντική μείωση στον δείκτη του χρέους ως προς το ΑΕΠ, ο οποίος, σύμφωνα με εκτιμήσεις του προϋπολογισμού, αναμένεται να υποχωρήσει στο 69,5% το 2025. Σημειώνει, ακόμη, ότι οι δυνητικοί κίνδυνοι χρηματοδότησης μετριάζονται από το μεγάλο απόθεμα ρευστών διαθεσίμων της κυβέρνησης, που στο τέλος του 2023 ανερχόταν στο 9,5% του ΑΕΠ.
Ευρύτερα, ο Οίκος θεωρεί ότι οι αξιολογήσεις της Κύπρου συνεχίζουν να περιορίζονται από το μικρό μέγεθος της κυπριακής οικονομίας που βασίζεται στις υπηρεσίες, κάτι που καθιστά την Κύπρο ευάλωτη σε εξωγενείς κινδύνους. Επισημαίνει ότι τα επίπεδα παραγωγικότητας παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, παρά την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών.
Παράλληλα, σε σχέση με τον τραπεζικό τομέα, ο Οίκος επισημαίνει ότι η χρηματοπιστωτική σταθερότητα υποστηρίζεται από την ισχυρή κεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με τη ρευστότητά τους να επωφελείται από πολύ μεγάλα υπόλοιπα ρευστών.
Ωστόσο, πιστωτική αδυναμία παραμένει το απόθεμα των παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων από τη κρίση του 2012 – 2013, παρά τη σημαντική μείωσή τους στο 7,9% των συνολικών δανείων τον Δεκέμβριο του 2023, από το 46,5% τον Δεκέμβριο του 2016. Ενδεικτικά αναφέρει ότι ο μέσος όρος στις οικονομίες της ευρωζώνης ανερχόταν σε 2,7% τον Σεπτέμβριο του 2023.
Σύμφωνα με τον Morningstar DBRS, εστίες ευπάθειας μπορεί να προκύψουν από τη σημαντική άνοδο στα επιτόκια, η οποία ενίσχυσε το βάρος εξυπηρέτησης των δανείων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, καθώς τα πλείστα εγχώρια δάνεια έχουν κυμαινόμενα επιτόκια.
O οίκος αναφέρεται στο σταθερό πολιτικό περιβάλλον στην Κύπρο, σημειώνοντας ότι η εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη στην Προεδρία της Δημορκατίας δεν οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές πολιτικής, ειδικά σε σχέση με τη δημοσιονομική πολιτική και τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητα. Σημειώνει ότι η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της Κυβέρνησης να εξασφαλίσει επαρκή στήριξη στο κοινοβούλιο.
Αναφορικά με το Κυπριακό, ο καναδικός Οίκος εκτιμά ότι οι προοπτικές για σημαντική διέξοδο στην υφιστάμενη κατάσταση «είναι περιορισμένες».
