Kathimerini.gr
Από τα μικρά ρεστοράν μέχρι τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και το κοίτασμα φυσικού αερίου που αξιοποιούσε η Chevron, οι ισραηλινές επιχειρήσεις γονατίζουν όλες εξαιτίας του πολέμου με τη Χαμάς. Πολλοί παρομοιάζουν την κατάσταση που πλήττει την ισραηλινή οικονομία των 520 δισ. δολ. με εκείνη της πανδημίας, όταν σχολεία, γραφεία και κτίρια άνοιγαν μόνο για λίγες ώρες κάθε μέρα. Η οικονομία του Ισραήλ είχε πάρει δυναμική ώθηση από τις εξαγωγές τεχνολογίας και από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που είχαν εντοπισθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του έχει φτάσει σχεδόν στις 55.000 δολ., υπερβαίνοντας εκείνο της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Το Ισραήλ έχει κινητοποιήσει 350.000 στρατιώτες, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 8% του εργατικού δυναμικού του. Η επιστράτευση και το «πάγωμα» της οικονομίας έχουν προκαλέσει κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας, αποσυντονίζοντας τα πάντα, από τις τράπεζες μέχρι την αγροτική παραγωγή. Κοστίζουν στην κυβέρνηση 2,5 δισ. δολ. τον μήνα σύμφωνα με τη Mizrahi-Tefahot, μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες του Ισραήλ. Και η κεντρική τράπεζα προειδοποιεί πως ο αντίκτυπος στην οικονομία θα επιδεινώνεται όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος. Το οικονομικό πλήγμα είναι ήδη σημαντικό. Οι μετοχές των εταιρειών του Ισραήλ εμφανίζουν τη χειρότερη πορεία από όλες από την αρχή του πολέμου. Ο βασικός δείκτης τιμών των μετοχών στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ έχει συνολικά απώλειες 15%, που αντιστοιχούν σε 25 δισ. δολ. Το σεκέλ έχει υποχωρήσει στη χαμηλότερη ισοτιμία του από το 2012 μολονότι η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε ένα άνευ προηγουμένου πακέτο ύψους 45 δισ. δολ. για τη στήριξή του. Θα είναι η χειρότερη ετήσια απόδοσή του από την αρχή του αιώνα και στο μεταξύ εκτοξεύεται και το κόστος ασφάλισης έναντι περαιτέρω πτώσης του.
Για τη Ναάμα Ζεντάκιου, ιδιοκτήτρια δύο εστιατορίων σε μια πόλη ανάμεσα στην Ιερουσαλήμ και στο Τελ Αβίβ, η κρίση έχει σταθεί αιτία για να εξετάζει την προοπτική να απολύσει τους 70 υπαλλήλους της. Η JPMorgan Chase & Co. προβλέπει πως η οικονομία του Ισραήλ θα συρρικνωθεί αυτό το τρίμηνο κατά 11%. Οπως τονίζει η αμερικανική τράπεζα, οι παλαιότερες συγκρούσεις του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης εκείνης του 2006 με τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου καθώς και μιας άλλης με τη Χαμάς το 2014, διήρκεσαν περίπου επτά εβδομάδες και «σχεδόν δεν άγγιξαν την οικονομική δραστηριότητα». «Αυτός εδώ ο πόλεμος, όμως, έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα και στην εμπιστοσύνη», επισημαίνει. Το πρώτο σοκ του πολέμου ήταν τόσο ισχυρό ώστε δύο εβδομάδες μετά την έναρξή του μόλις το 12% των βιομηχανιών του Ισραήλ λειτουργούσε πλήρως. Οι περισσότερες υπολειτουργούσαν και απέδιδαν το πρόβλημα σε ελλείψεις προσωπικού. Ο πόλεμος θα δοκιμάσει τις αντοχές του Ισραήλ στο έπακρο. Η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα υπερδιπλασιαστεί τόσο το τρέχον όσο και το επόμενο έτος. Παράλληλα, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P Global Ratings, Moody’s Investors Service και Fitch Ratings έχουν όλοι προειδοποιήσει για επικείμενη υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας, που θα είναι και η πρώτη στην ιστορία της.
Στο μεταξύ, έχει καταρρεύσει η κατανάλωση των νοικοκυριών, προκαλώντας σοκ στον κλάδο που αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ του ΑΕΠ της χώρας. Η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε κατά σχεδόν το 1/3 την ημέρα που ξέσπασε ο πόλεμος, ενώ οι δαπάνες για ψυχαγωγία καταβαραθρώθηκαν με πτώση 70%.
