Kathimerini.gr
Σχεδόν αντίστοιχο με το μέγεθος της διεθνούς οικονομίας είναι πλέον το ύψος του κρατικού χρέους, απειλώντας τα επίπεδα διαβίωσης στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Το συνολικό δημόσιο χρέος παγκοσμίως θα ξεπεράσει για πρώτη φορά τα 100 τρισ. δολάρια το 2024, αυξανόμενο ταχύτερα από ό,τι προβλεπόταν, καθώς το πολιτικό κλίμα ευνοεί τις υψηλές δαπάνες και η αργή ανάπτυξη ενισχύει τις ανάγκες και το κόστος δανεισμού, ανακοίνωσε χθες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην έκθεσή του για τα δημόσια οικονομικά, ανέφερε ότι θα χρειαστούν περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων άνευ προηγουμένου τα επόμενα πέντε έως επτά χρόνια για να σταθεροποιηθεί ή να μειωθεί το χρέος. «Οι κυβερνήσεις είναι καιρός να νοικοκυρέψουν τα οικονομικά τους», διεμήνυσε η Ερα Ντάμπλα-Νόρις, αναπληρώτρια διευθύντρια δημοσιονομικών υποθέσεων στο ΔΝΤ.
Εάν οι δημοσιονομικές πολιτικές παραμείνουν αμετάβλητες, το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι μεγάλες αυξήσεις στον δανεισμό των ΗΠΑ, της Κίνας και άλλων θα φτάσει το 93% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μέχρι το τέλος του 2024 και θα πλησιάσει το 100% έως το 2030. «Υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι. Το χρέος θα μπορούσε να είναι υψηλότερο από αυτό που περιμέναμε», είπε η Ντάμπλα Νόρις. Σε ένα ακραίο σενάριο, το δημόσιο χρέος θα μπορούσε να αγγίξει το 115% της παγκόσμιας παραγωγής το 2026, ενώ το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ θα μπορούσε να φτάσει το 150% του ΑΕΠ της χώρας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΔΝΤ, το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ ξεκίνησε τον αιώνα με λιγότερο από το 60% του ΑΕΠ, ποσοστό που έχει ήδη υπερδιπλασιαστεί. Ο δανεισμός αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία διόγκωσε περαιτέρω το χρέος, καθώς πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βοήθησαν νοικοκυριά και επιχειρήσεις να πληρώσουν πολύ υψηλότερους λογαριασμούς ενέργειας. Αλλά το χρέος πρόκειται να συνεχίσει να αυξάνεται σε ορισμένες μεγάλες οικονομίες. Εκτός από τις ΗΠΑ και την Κίνα, το ΔΝΤ αναμένει αυξήσεις στο δημόσιο χρέος στη Βραζιλία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Νότια Αφρική και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η απουσία λήψης μέτρων σε αυτές τις χώρες θα κάνει τις περικοπές στις δαπάνες και τις αυξήσεις φόρων που απαιτούνται για τη σταθεροποίηση του δανεισμού, ακόμη μεγαλύτερες. Την περασμένη εβδομάδα η νέα γαλλική κυβέρνηση παρουσίασε έναν προϋπολογισμό που στοχεύει να μειώσει το έλλειμμα της Γαλλίας στο 5% της οικονομικής παραγωγής έως το τέλος του 2025 και στο 3% έως το 2029 από 5,5% το 2023, προσαρμογές μεγαλύτερες από τις προγραμματισμένες.
Η έκκληση του ΔΝΤ για μείωση του δανεισμού σημειώνεται ενόψει των αμερικανικών εκλογών που φαίνεται απίθανο να οδηγήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με την «Επιτροπή για έναν Υπεύθυνο Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό», οι προτάσεις οικονομικής πολιτικής του τέως προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα διεύρυναν το έλλειμμα κατά περίπου 7,5 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία, ενώ τα σχέδια της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις θα πρόσθεταν 3,5 τρισ. δολάρια. Η αβεβαιότητα σχετικά με τη μελλοντική πορεία της δημοσιονομικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι πιθανό να επηρεάσει και άλλες κυβερνήσεις, προειδοποίησε το ΔΝΤ, καθώς οι αλλαγές στα επιτόκια που πληρώνουν οι κυβερνήσεις δεν οφείλονται σε αλλαγές στις δικές τους συνθήκες, αλλά στη δημοσιονομική πολιτική των ΗΠΑ και στα επιτόκια που ορίζει η Fed. Το χρέος, καταλήγει το ΔΝΤ, πρέπει να συρρικνωθεί για να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν οι κυβερνήσεις τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες και να ενισχύσουν τη φροντίδα των ηλικιωμένων.
