ΚΥΠΕ
Ήταν τιμή μου που υπηρέτησα τον τόπο μας από τη θέση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, αναφέρει σε δήλωση του ο απερχόμενος Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου, η οποία συνοδεύει τον απολογισμό της πενταετίας του στο τιμόνι της ΚΤΚ.
Στη δήλωση του ο απερχόμενος Διοικητής τονίζει πως η τελευταία πενταετία ήταν γεμάτη από προκλήσεις για τον τραπεζικό τομέα αλλά και για την κυπριακή οικονομία γενικότερα, αλλά και πως παρόλα αυτά «με συντονισμένες και έγκαιρες ενέργειες καταφέραμε η οικονομία και οι τράπεζες να επιδείξουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και πλέον μπορούν να ατενίζουν το μέλλον με αισιοδοξία».
Επισημαίνει πως στην Κεντρική Τράπεζα λήφθηκαν μέτρα και υλοποιήθηκαν πράξεις που θωράκισαν τις τράπεζες και κατ’ επέκταση τους πολίτες και τα χρήματά τους από τις όποιες πρόσκαιρες κρίσεις αλλά και μακροχρόνια, αναγνωρίζοντας πως μία οικονομία τόσο μικρή όσο η κυπριακή δεν μπορεί να αναπτυχθεί βιώσιμα χωρίς ένα υγιή τραπεζικό τομέα.
«Ενεργήσαμε σε όλα τα επίπεδα, ώστε σήμερα να έχουμε ένα τραπεζικό σύστημα που αντέχει στους κραδασμούς, στηρίζει την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και μπορούν να το εμπιστευτούν οι πολίτες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν έχουμε ήδη ξεκινήσει πρωτοβουλίες και έργα για περαιτέρω βελτίωση» αναφέρει, προσθέτοντας πως «είναι σε προχωρημένο στάδιο πρωτοβουλίες της ΚΤΚ όπως η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για διαδικτυακή ταυτοποίηση πελατών και επικαιροποίηση στοιχείων και η εξεύρεση μιας συστημικής λύσης που θα οδηγήσει σε ακόμη πιο δραστική μείωση των ΜΕΧ σε όλες τις τράπεζες μαζί με πρόταση για κοινωνική στήριξη για την πρώτη κατοικία».
Κάτι που, όπως επισημαίνει, δεν θα ήταν κατορθωτό χωρίς την εποικοδομητική στάση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, κυβερνήσεων, Βουλής, φορέων του ιδιωτικού τομέα, των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και του προσωπικού της ΚΤΚ αλλά και των Μέσων Ενημέρωσης.
Ο Κωνσταντίνος Ηροδότου εκφράζει τέλος τις ευχαριστίες του προς όλους για τη συνεργασία αλλά και την εποικοδομητική κριτική που κατά καιρούς μπορεί να διατύπωσαν.
Με αφορμή τη συμπλήρωση της θητείας του Διοικητή Κωνσταντίνου Ηροδότου, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) παρουσίασε τα σημαντικά επιτεύγματα και δράσεις της τελευταίας πενταετίας, που συνέβαλαν, όπως αναφέρεται, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας αλλά και στην ανάπτυξη και την προστασία του τραπεζικού συστήματος και των πολιτών σε περιόδους έντονων οικονομικών προκλήσεων.
Επιτυχής διαχείριση κρίσεων
Στο απολογισμό αναφέρεται ότι για το θέμα της RCB, η ΚΤΚ έδρασε υπό ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και με σχεδιασμό και εκτέλεση αποφεύχθηκε κούρεμα καταθέσεων και προστατεύθηκε η σταθερότητα της κυπριακής οικονομίας χωρίς κανένα κόστος για το κυπριακό κράτος.
Σε ό,τι αφορά την πανδημία της COVID-19 αναφέρει ότι λήφθηκαν πρωτόγνωρα μέτρα από την ΚΤΚ όπως η αναστολή πληρωμών δόσεων δανείων, ενέργεια που προστάτευσε €11 δισ. δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών, και οι χαλαρώσεις κεφαλαίων και κριτηρίων δανειοδότησης για τις τράπεζες ώστε να υποστηρίξουν την οικονομία.
Σε σχέση με την οικονομική κρίση στο Λίβανο, σημειώνει ότι η ΚΤΚ έλαβε έγκαιρα μέτρα για να προστατεύσει τις καταθέσεις των 9 υποκαταστημάτων λιβανέζικων τραπεζών στη Κύπρο και πως ως αποτέλεσμα των μέτρων, όταν η Κεντρική Τράπεζα του Λιβάνου αποφάσισε το κλείσιμο των υποκαταστημάτων στην Κύπρο, διασφαλίστηκαν όλες οι καταθέσεις χωρίς απώλεια για τους καταθέτες ή ζημιά για το κυπριακό κράτος.
Βελτίωση της εικόνας της χώρας
Αναφέρει επίσης ότι η ΚΤΚ συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση της εικόνας της χώρας αφού κατόπιν εγκυκλίου και Οδηγιών για μέτρα δέουσας επιμέλειας έκλεισαν 42.728 επιχειρηματικές σχέσεις με εταιρείες κελύφη και 125.872 σχετικοί τραπεζικοί λογαριασμοί. Παράλληλα η ΚΤ λειτούργησε, όπως αναφέρεται, με αναβαθμισμένη συνεισφορά και λόγο στις συζητήσεις και αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με αποτέλεσμα τη διεθνή αναγνώριση με υψηλόβαθμους αξιωματούχους να τιμούν την ΚΤ με την παρουσία τους στην Κύπρο τα τελευταία 3 χρόνια.
Πιο υγιές και πιο ανθεκτικό τραπεζικό σύστημα
Όπως αναφέρεται, αυξήθηκε ο Δείκτης Φερεγγυότητας από 15% τον Δεκ. του 2018 σε 20,4% τον Δεκ. του 2023, το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ στην Κύπρο και από τους υψηλότερους δείκτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ευρωπαϊκός μέσος όρος 16%).
Παράλληλα μειώθηκαν τα κόκκινα δάνεια στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2014, από €10,4 δισ. (30,5%) τον Δεκέμβριο του 2018 σε €1,9 δισ. (7,9%) τον Δεκέμβριο του 2023. Παράλληλη μείωση καταγράφηκε και στα δάνεια στο Στάδιο 2 που είναι ο προθάλαμος των κόκκινων δανείων, υποδεικνύοντας την συνέχιση αυτής της πορείας.
Η ΚΤ επέβαλε ακόμη στις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη τους για να καλύψουν το έλλειμα ειδικών κεφαλαίων MREL που επέβαλαν οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί. Όπως σημειώνεται, το έλλειμα καλύφθηκε σχεδόν πλήρως από €3,256 δισ. το 2019 σε μόνο €142 εκατ. το 2024.
Παράλληλα η ΚΤ απαίτησε, όπως σημειώνει, από τις τράπεζες για πρώτη φορά να παρακρατούν άλλα ειδικά κεφάλαια από τα κέρδη που μπορεί να απελευθερωθούν στην οικονομία σε περιόδους κρίσης ή ύφεσης. Διαχρονικά και μέχρι το 2022 το ποσοστό ήταν στο 0% ενώ το 2024 έφτασε στο 1% δηλαδή σε €223 εκατ. με την Κύπρο να είναι πλέον μια από μόλις 5 χώρες της Ευρωζώνης που υποχρεώνει τις τράπεζες να παρακρατούν αυτά τα κεφάλαια όταν δεν συντρέχουν κίνδυνοι ώστε να μπορούν να απελευθερωθούν σε περιόδους κρίσεων και να χρηματοδοτούν πολλαπλάσια δάνεια.
Καινοτομίες για καταναλωτές και οικονομία
Αναφέρεται επίσης πως σε σχέση με τον πληθωρισμό στην Κύπρο, η νομισματική πολιτική που εφαρμόστηκε, είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί στο 1,6% το Μάρτιο του 2024, από 10,6% τον Ιούλιο του 2022.
Υποδεικνύει δε πως η προσωρινή ψαλίδα που υπάρχει μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων στην Κύπρο λόγω της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ για αντιμετώπιση του πληθωρισμού αναμένεται να αρχίσει να μειώνεται δραστικά εντός του 2024 με την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Αναφέρεται επίσης η δημιουργία πλατφόρμας για τις τράπεζες για να μπορούν οι πελάτες τους ηλεκτρονικά και εξ’ αποστάσεως να υποβάλουν τα στοιχεία τους για αυτόματη γρήγορη και εύκολη ταυτοποίηση, η οποία θα εφαρμοστεί από τις τράπεζες εντός 2024.
Όπως και η δημιουργία για πρώτη φορά Υπηρεσία Χρηματοοικονομικής Δεοντολογίας η οποία διερευνά συμπεριφορές τραπεζών και εταιρειών εξαγοράς δανείων έναντι πελατών, αλλά και η πρωτοβουλία για τον Χρηματοοικονομικό Αλφαβητισμό της χώρας και εκπαίδευση του κοινού με την ΚΤ να ηγείται αυτής της προσπάθειας.
Επίσης η εφαρμογή ανώτατου συνολικού ορίου χρεώσεων €3 μηνιαίως στους βασικούς λογαριασμούς πληρωμών, θέτοντας έτσι φραγμούς στις τραπεζικές χρεώσεις και προστατεύοντας το κοινό. Όπως σημειώνεται, πέραν των 93.000 καταναλωτών έχουν αξιοποιήσει αυτήν τη δυνατότητα.
Εκσυγχρονισμός και ενίσχυση της ΚΤΚ
Όπως σημειώνεται επί Διοίκησης Κωνσταντίνου Ηροδότου αναδιαρθρώθηκε η Κεντρική Τράπεζα μέσα από συγκεκριμένες και στοχευμένες ενέργειες.
Καταγράφεται η εξασφάλιση της οικονομικής ανεξαρτησίας της Κεντρικής Τράπεζας. «Το 2020, η ΚΤΚ διέθετε συγκριτικά με άλλες Ευρωπαϊκές Τράπεζες πολύ χαμηλή κάλυψη κινδύνων που έφτανε μόλις το 44%. Τώρα η κάλυψη κινδύνων ισολογισμού είναι 96%, παρά το γεγονός ότι είμαστε σε περίοδο που οι πλείστες Ευρωπαϊκές Τράπεζες καταγράφουν ζημιές λόγω επιτοκίων» αναφέρεται σχετικά, με την ΚΤ να υποδεικνύει πως απετράπη ως εκ τούτου το ενδεχόμενο να χρειαστεί οικονομική ενίσχυση από το κράτος διασφαλίζοντας τα δημόσια οικονομικά και την ανεξαρτησία της.
Γίνεται επίσης λόγος για ενίσχυση του Τμήματος Εποπτικών Εγκρίσεων για το καλό της οικονομίας, διπλασιασμό προσωπικού, αναδιοργάνωση σε δύο υπηρεσίες, έγκριση 476 αιτήσεων για διορισμούς μελών ΔΕ και σημαντικών θέσεων τα τελευταία 2 χρόνια αλλά και 52 αιτήσεων για αδειοδοτήσεις ή επέκταση αδειών τα τελευταία 2 χρόνια.
Ισχυρή φωνή στη Φρανκφούρτη
Σημειώνεται τέλος πως για πρώτη φορά στην ιστορία της Κεντρικής Τράπεζας φιλοξενήθηκε με επιτυχία στην Κύπρο η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Christine Lagarde, δύο φορές, τη δεύτερη μαζί με ολόκληρο το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, επιβεβαιώνοντας τον ενισχυμένο ρόλο της ΚΤΚ εντός της ΕΚΤ.
