Kathimerini.gr
Η Ρωσία προχωράει στην κατασκευή δύο νέων εμπορικών διαδρόμων που συνδέουν την Ασία με την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να απαντήσει στις κυρώσεις αλλά και στις διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο από τη γεωπολιτική κρίση στη Μέση Ανατολή.
Τα θαλάσσια και σιδηροδρομικά δίκτυα μέσω Ιράν και το θαλάσσιο πέρασμα στην Αρκτική θα μπορούσαν να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τους δεσμούς της Μόσχας με την Κίνα και την Ινδία.
Οι δρόμοι αυτοί θα μπορούσαν επίσης να περιορίσουν τον χρόνο ταξιδιού κατά 30% έως 50% συγκριτικά με τις διελεύσεις από τη διώρυγα του Σουέζ, βοηθώντας ταυτόχρονα τη Ρωσία να αποφύγει τα προβλήματα στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ενώ οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους αποφεύγουν τις διαδρομές που υποστηρίζει η Ρωσία παρά την πιθανή εξοικονόμηση κόστους, οι μεγάλες οικονομίες της Ασίας και του Κόλπου έχουν δείξει ενδιαφέρον. Ωστόσο, παραμένουν σημαντικά εμπόδια.
Οι απηρχαιωμένες υποδομές του Ιράν εμποδίζουν την ανάπτυξη του Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά – Νότου που συνδέει την Ινδία με το ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας. Επίσης, ακόμη και εάν η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής καθιστώντας τη Βόρεια Θάλασσα μια πιο βιώσιμη επιλογή, υπάρχουν τρομερές υλικοτεχνικές προκλήσεις κατά μήκος της απομακρυσμένης ακτογραμμής της Ρωσίας.
Η Ρωσία ετοιμάζεται να επενδύσει περισσότερα από 25 δισ. δολάρια για την αναβάθμιση της διαδρομής μέσω του Ιράν και τη βελτίωση των εγκαταστάσεων κατά μήκος της ρωσικής ακτής της Αρκτικής, συμπεριλαμβανομένου ενός στόλου παγοθραυστικών εγχώριας κατασκευής. Σχεδιάζει επίσης να περιπολεί τη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας με ένα δίκτυο βάσεων drone, όπως ανέφερε η εφημερίδα Izvestia, επικαλούμενη στέλεχος του υπουργείου Αμυνας.
Η Ρωσία εξέδωσε δάνειο ύψους 1,3 δισ. ευρώ στο Ιράν τον περασμένο Μάιο για την κατασκευή μιας ζωτικής σημασίας σιδηροδρομικής σύνδεσης που θα εκτείνεται σε 162 χιλιόμετρα συνδέοντας την πόλη Ραστ κατά μήκος της ακτής της Κασπίας Θάλασσας με την Αστάρα στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Μόλις ολοκληρωθεί, ο σιδηρόδρομος θα επιτρέψει τις μεταφορές φορτίων από την Αγία Πετρούπολη στο Μπαντάρ Αμπάς, το κύριο εξαγωγικό λιμάνι του Ιράν στον Περσικό Κόλπο.
Η μεταφορική ικανότητα κατά μήκος της διαδρομής Βορρά – Νότου, μέσω μιας μεγαλύτερης σιδηροδρομικής σύνδεσης που διασχίζει την κεντρική Ασία και ενός δικτύου της Υπερκασπίας Θάλασσας, θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 85% σε 35 εκατ. τόνους ετησίως έως το 2030, σύμφωνα με την Ευρασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης. Θα συνδέσει τη Ρωσία με το Ιράν και την Ινδία καθώς και πιθανώς με την υπόλοιπη Νότια Ασία, τον Περσικό Κόλπο και την Αφρική. Τον περασμένο Αύγουστο, η Ρωσία έστειλε το πρώτο της τρένο μεταφοράς εμπορευμάτων στη Σαουδική Αραβία.
«Εάν διακοπούν τα άλλα δρομολόγια, αυτό θα συνεχίσει να λειτουργεί γιατί δεν υπόκειται σε κυρώσεις», δήλωσε ο Nikita Smagin, αναλυτής στο Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων Ρωσίας που ιδρύθηκε από το Κρεμλίνο. «Αυτή είναι η βασική ιδέα».
Με αιχμή τις ρωσικές πωλήσεις πετρελαίου και αγορές ηλεκτρονικών, βιομηχανικού εξοπλισμού και αυτοκινήτων, το εμπόριο με την Κίνα έφτασε στο ρεκόρ των 240 δισ. δολαρίων το 2023, υπερδιπλάσιο από τα 108 δισ. δολάρια το 2020. Το εμπόριο με την Ινδία αυξήθηκε σε σχεδόν 64 δισ. δολάρια πέρυσι, έναντι περίπου 10 δισ. δολαρίων τρία χρόνια νωρίτερα, καθώς οι αγορές ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί έχουν εκτοξευθεί από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ωστόσο η εμπορική έκρηξη της γειτονικής Τουρκίας με τη Ρωσία υποχωρεί, καθώς οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. στοχεύουν στα λεγόμενα αγαθά διπλής χρήσης που θα μπορούσαν να προσφέρουν στο Κρεμλίνο μια σημαντική στήριξη για τη στρατιωτική του επίθεση στην Ουκρανία. Τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν αυτόν τον μήνα από το υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας, έδειξαν ότι οι εξαγωγές στη Ρωσία μειώθηκαν κατά ένα τρίτο το πρώτο τρίμηνο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Η ανάπτυξη της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού έχει επιβραδυνθεί από τις δυτικές κυρώσεις μετά την εισβολή στην Ουκρανία, καθώς εμπόδισαν το ρωσικό σχέδιο εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου από το εργοστάσιο LNG 2 της Αρκτικής στην Ασία, από τη στιγμή που βασικοί ξένοι επενδυτές «πάγωσαν» τη συμμετοχή τους. Οι κυρώσεις ανέβασαν επίσης το κόστος των συμβολαίων για το εργοστάσιο που αφορούσαν την απόκτηση εξειδικευμένων παγοθραυστικών πλοίων για την πλοήγηση στα παγωμένα νερά.
Η κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία Cosco σταμάτησε να χρησιμοποιεί τη διαδρομή από το 2022, παρόλο που ένα ταξίδι από το Νταλιάν της Κίνας στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας κατά μήκος της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού διαρκεί περίπου 33 ημέρες, σε σύγκριση με 48 ημέρες μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Κάθε μεταφορά μεταξύ Ασίας, Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης μέσω της Αρκτικής που το 2021 αντιπροσώπευε το 40% του όγκου ναυτιλίας, έχει σταματήσει εν μέσω ανησυχιών για τις κυρώσεις.
«Το διεθνές διαμετακομιστικό εμπόριο μέσω της Οδού της Βόρειας Θάλασσας θεωρήθηκε επικίνδυνο λόγω των αλλαγών στη γεωπολιτική κατάσταση», δήλωσε ο Mikhail Grigoryev, συνιδιοκτήτης και διευθυντής της εταιρείας συμβούλων Gecon.
