ΛΙΖΑ ΤΖΟΥΚΑ / REUTERS BREAKINGVIEWS
Το ατόπημα της Ρωσίας βοηθάει τη Γερμανία να επιλύσει τα προβλήματά της με την ενεργειακή ασφάλεια. Στις αρχές της εβδομάδας η κυβέρνηση του Ολαφ Σολτς ανέλαβε τον έλεγχο των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων της ρωσικής Gazprom, δηλαδή της Gazprom Germania, αξίας 73 δισ. δολ., αφότου αποπειράθηκε να τις πωλήσει άνευ εγκρίσεως της διαδικασίας από το Βερολίνο. Η κίνηση αυτή ουσιαστικά διασφαλίζει ζωτικής σημασίας περιουσιακά στοιχεία, όπως οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου, χωρίς ωστόσο να απαιτούνται άμεσα οι δαπάνες μιας περίπλοκης εθνικοποίησης. Διαμέσου της γερμανικής μονάδας της η Gazprom, ο ενεργειακός κολοσσός φυσικού αερίου της Ρωσίας, είχε επί σειράν ετών στην ιδιοκτησία της μεγάλες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις, οι οποίες θεωρούνται καίριας σημασίας για τη διασφάλιση επαρκών αποθεμάτων υδρογονανθράκων τόσο στη Γερμανία όσο και πέραν των συνόρων της. Κι αυτό δείχνει προφανώς μη πρακτικό αφ’ ης στιγμής τον Φεβρουάριο η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να καταρτίσει νομοθεσία βάσει της οποίας τα κράτη-μέλη θα πιστοποιούν ότι το να κατέχουν φορείς εκτός Ε.Ε. κρίσιμες υποδομές φυσικού αερίου δεν συνιστά απειλή για την ασφάλεια των προμηθειών τους. Παρά ταύτα, η διαδικασία εθνικοποίησης των αντίστοιχων περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να αποβεί δαπανηρή και να αφήσει περιθώρια για δυνητικές δικαστικές διεκδικήσεις.
Στα χέρια του Βερολίνου οι αποθήκες αερίου της Gazprom Germania μετά την απόφασή της να φύγει από τη Γερμανία.
Η παράξενη απόπειρα του ομίλου Gazprom να διαθέσει προς πώληση τη γερμανική μονάδα της με αποδέκτριες δύο σχεδόν άγνωστες οντότητες υπό ρωσικό έλεγχο πρόσφερε στο Βερολίνο μια διέξοδο. Ο ενεργειακός κολοσσός δεν ενημέρωσε τους αρμοδίους για την πώληση, όπως διατείνεται η ίδια η γερμανική κυβέρνηση, γεγονός το οποίο της έδωσε το περιθώριο να παρέμβει και να θέσει υπό τον έλεγχό της τα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία. Σημειωτέον πως σε αυτά συμπεριλαμβάνονται μεγάλες θυγατρικές στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ελβετία και στην Τσεχία. Τα ανωτέρω υπήχθησαν στη διαχείριση της Αρχής Ενέργειας της Γερμανίας έως και την 30ή Σεπτεμβρίου. Παρά το γεγονός ότι η τελική ιδιοκτησία εξακολουθεί να ανήκει στη ρωσική ενεργειακή εταιρεία, η Αρχή έχει το δικαίωμα να τοποθετεί και να απομακρύνει υπευθύνους και να ασκεί βέτο σε περιπτώσεις πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων. Η κίνηση αυτή παρέχει στη Γερμανία ασφάλεια ως προς τις υποδομές ενέργειας. Συν τοις άλλοις μπορεί να προσφέρει και σταθερότητα σε παρόχους ενέργειας τύπου Wingas, η οποία ελέγχει μερίδιο το 20% στη γερμανική αγορά, αλλά και στην Gazprom Marketing & Trading, η οποία προμηθεύει το ένα πέμπτο του φυσικού αερίου εμπορικής χρήσης στο Ηνωμένο Βασίλειο – κι αυτό θα επιτευχθεί διαβεβαιώνοντας την πελατεία τους πως η μητρική επιχείρηση τίθεται υπό τον έλεγχο της Δύσης. Επιπλέον, η γερμανική πρωτοβουλία δεν σχετίζεται με έξοδα, μιας και το Βερολίνο δεν προέβη σε απαλλοτρίωση περιουσιακών στοιχείων της Gazprom. Εντούτοις, η γερμανική πρωτοβουλία δεν λύνει το θέμα της ιδιοκτησίας.
Το Βερολίνο εξέταζε το ενδεχόμενο να εθνικοποιήσει τα εντός Γερμανίας περιουσιακά στοιχεία και της Gazprom και της Rosneft, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Handelsblatt. Noμικά είναι εφικτό, αλλά απαιτεί υψηλότατη αποζημίωση. Η Gazprom Germania έχει αθροιστικά περιουσιακά στοιχεία 8,4 δισ. ευρώ και κεφάλαια 2,2 δισ. ευρώ το 2020, βάσει επισήμων στοιχείων. Πάντως, μια εναλλακτική επιλογή θα ήταν να εξευρεθούν νέοι ιδιοκτήτες για τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία, δηλαδή πείθοντας επενδυτές να αποκτήσουν κάτι που προηγουμένως ελεγχόταν από τον ρωσικό κολοσσό.
