Σε οικονομία δύο ταχυτήτων έχει μετατρέψει τη Δανία η επιτυχία της φαρμακοβιομηχανίας Novo Nordisk χάρη στα εξαιρετικά δημοφιλή φάρμακά της κατά της παχυσαρκίας, με αποτέλεσμα στελέχη της κυβέρνησης και του επιχειρηματικού κόσμου να ανησυχούν. Οπως εξηγούν, θεωρούν επικίνδυνη την υπερβολική εξάρτησή της από μία και μόνον εταιρεία και φοβούνται μήπως η χώρα έχει την τύχη της Φινλανδίας όπως την καθόρισε η άνοδος και η πτώση της Nokia.
Οπως επισημαίνει σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, η ανησυχία τους εκπορεύεται από το γεγονός ότι η Novo Nordisk έχει εξελιχθεί σε πρώτη εταιρεία στην Ευρώπη από πλευράς χρηματιστηριακής αξίας και γνωρίζει μια αστρονομική εκτόξευση της κεφαλαιοποίησής της στα 410 δισ. δολ., εν ολίγοις πάνω από τα 400 δισ. δολ. στα οποία ανέρχεται το ΑΕΠ της Δανίας. Οφείλει την εκτόξευσή της αυτή στο φάρμακο Ozempic, που κανονικά χορηγείται κατά του διαβήτη, αλλά το χρησιμοποιούν διάφορες διασημότητες για να ελέγξουν το βάρος τους, καθώς και στο Wegovy, που είναι αγωγή κατά της παχυσαρκίας.
Μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα ο Τόμας Χαρ, οικονομολόγος της Τράπεζας της Δανίας, περιγράφει πως πολιτικοί και οικονομικοί κύκλοι της Δανίας βλέπουν να έχει διχοτομηθεί η οικονομία της, «από τη μία η φαρμακοβιομηχανία και από την άλλη όλη η υπόλοιπη οικονομία». Ο ίδιος εξηγεί επίσης ότι «ο κίνδυνος σε μια τέτοια περίπτωση είναι ότι οι ιθύνοντες μπορεί να νομίζουν ότι η οικονομία πηγαίνει καλύτερα».
Από την πλευρά τους, στελέχη του επιχειρηματικού κόσμου που μίλησαν στη βρετανική εφημερίδα σε καθεστώς ανωνυμίας τονίζουν πως «η Novo πηγαίνει καταπληκτικά και αυτό είναι καλό για την ίδια και για τους μετόχους της, αλλά επικρατεί μεγάλη ανησυχία για το τι θα γίνει στη Δανία αν κάποια στιγμή πάει στραβά η εταιρεία». Οπως εξηγούν, η οικονομία της Φινλανδίας κατέληξε σε μια χαμένη δεκαετία όταν αντιμετώπισε πρόβλημα η Nokia.
Μετά την επιτυχία που γνώρισε με το πρώτο κύμα μαζικών αγορών κινητών από τους καταναλωτές ανά τον κόσμο, η φινλανδική εταιρεία παραγωγής συσκευών κινητών είδε τα κέρδη της να μηδενίζονται από το 2000, όταν κυκλοφόρησαν τα iPhone της Apple. Στις μεγάλες της δόξες η Nokia αντιπροσώπευε το 25% των φορολογικών εσόδων της Φινλανδίας και το 4% του ΑΕΠ της. Από τη στιγμή που εξέλιπαν όλα αυτά, η φινλανδική οικονομία παρέπαιε επί χρόνια σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010.
Οπως τονίζουν οι Financial Times, οι αναλογίες με τη Novo Nordisk και την οικονομία της Δανίας είναι ανησυχητικές. Για δέκα και πλέον χρόνια ήταν μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες της, αλλά τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις και τα κέρδη της έχουν φτάσει στη στρατόσφαιρα. Το πρώτο εξάμηνο η οικονομία της Δανίας αναπτύχθηκε κατά 1,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Αν όμως εξαιρεθεί ο κλάδος των φαρμακοβιομηχανιών, στον οποίο δεσπόζει βέβαια η Novo Nordisk, το ΑΕΠ της Δανίας έχει συρρικνωθεί κατά 0,3%. Ο βαθμός στον οποίο καθορίζει η εταιρεία αυτή το ΑΕΠ της Δανίας έχει γίνει πλέον αντιληπτός, σε βαθμό που η στατιστική υπηρεσία δίνει στη δημοσιότητα ξεχωριστά τα στοιχεία της οικονομίας με και χωρίς τον τομέα των φαρμακοβιομηχανιών.
Δεν λείπουν βέβαια και οι αισιόδοξοι που επιμένουν πως η δανική οικονομία θα αντέξει ακόμη κι αν εξανεμιστεί η δημοτικότητα των φαρμάκων της Novo Nordisk. Επισημαίνουν πως μεγάλο μέρος του αντίκτυπου που έχει η εταιρεία στο ΑΕΠ της χώρας οφείλεται στο ότι η παραγωγή της φαρμακοβιομηχανίας γίνεται στο εξωτερικό. Ανάμεσα στους υποστηρικτές αυτής της άποψης είναι και ο Γιόνας Νταν Πέτερσεν, σύμβουλος της στατιστικής υπηρεσίας επί θεμάτων εθνικής οικονομίας. Οπως τονίζει, «τα ιλιγγιώδη κέρδη της εμφανίζονται στο ΑΕΠ της χώρας, αλλά δεν έχουν εκρηκτικό αποτέλεσμα στην ανεργία».
Το ίδιο επισημαίνει και ο Τζάκομπ Ελεμαν Γένσεν, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, που επικαλείται «τις σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει σήμερα η Δανία και σε όσα συνέβησαν με τη Nokia στη Φινλανδία». Και ο Χέλγκε Πέντερσεν, οικονομολόγος της μεγαλύτερης σκανδιναβικής τράπεζας, της Nordea, επιμένει πως η επιτυχία της Novo Nordisk, καθώς και άλλων φαρμακοβιομηχανιών της Δανίας, αποτελεί «τεράστιο όφελος» και δεν υπάρχει κίνδυνος «υπερεξάρτησης» της οικονομίας.
Τέλος, ο Ολι Ρεν, ο οποίος σύντομα εγκαταλείπει τη θέση του ως διοικητής της κεντρικής τράπεζας και θα είναι υποψήφιος για πρόεδρος της χώρας, υπογραμμίζει ότι στη Δανία «υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στις βιομηχανίες της, ενώ κυριαρχούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις».
