Η εκστρατεία των δυτικών χωρών να στερήσουν πόρους από το Κρεμλίνο και να αναγκάσουν τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να εγκαταλείψει τον πόλεμό του στην Ουκρανία φτάνει σε μια ευαίσθητη φάση, όπως αναφέρει το Bloomberg.
Από τις 5 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συμμετάσχει με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ στην απαγόρευση των θαλάσσιων εισαγωγών ρωσικού ντίζελ και άλλων προϊόντων πετρελαίου. Το μέτρο, σε συνδυασμό με το ανώτατο όριο τιμών στις εξαγωγές ρωσικών καυσίμων, έχει σχεδιαστεί για να δημιουργήσει μια αρκετά μεγάλη τρύπα στα ενεργειακά έσοδα της Μόσχας.
Η άλλη όψη: Εάν οι ευρωπαίοι αγοραστές δεν μπορούν να βρουν εναλλακτικές προμήθειες, οι κυρώσεις κινδυνεύουν να επιβαρύνουν νέες βιομηχανίες που εξαρτώνται από το ντίζελ, όπως η γεωργία και οι οδικές μεταφορές, και να δυσκολέψουν τις κυβερνήσεις στο να περιορίσουν τον πληθωρισμό.
1. Δεν είναι ήδη το ρωσικό πετρέλαιο υπό ευρωπαϊκές κυρώσεις;
Ναι, αλλά αυτά ισχύουν για το ακατέργαστο αργό πετρέλαιο, το οποίο υπόκειται σε ευρωπαϊκές απαγορεύσεις και ανώτατο όριο τιμής 60 δολ. ανά βαρέλι που επιβάλλεται σε οντότητες που εξακολουθούν να αγοράζουν από τη Ρωσία. Οι νέες κυρώσεις θα επηρεάσουν τα θαλάσσια ρωσικά διυλισμένα καύσιμα. Η χώρα είναι επίσης σημαντικός εξαγωγέας νάφθας -η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βενζίνης και πλαστικών- και μαζούτ, το οποίο συχνά καταναλώνεται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στη ναυτιλία. Αποστέλλει επίσης καύσιμα αεροσκαφών, βενζίνη και άλλα προϊόντα πετρελαίου. Συνολικά, η Ρωσία αντιπροσώπευε το 9,3% των παγκόσμιων φορτίων πετρελαϊκών προϊόντων κατ’ όγκο το 2022, περίπου 0,5 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από το μερίδιό της στην αγορά αργού, επομένως αυτές οι τελευταίες κυρώσεις της Ε.Ε. είναι εξίσου σημαντικές.
2. Πώς θα λειτουργήσει το ανώτατο όριο τιμής;
Με τον ίδιο τρόπο όπως το ανώτατο όριο στο αργό που επιβλήθηκε από χώρες όπως η G7 και η Ε.Ε. Οποιοσδήποτε πληρώνει πάνω από το ανώτατο όριο για προϊόντα που αποστέλλονται από τη Ρωσία δεν θα μπορεί να λάβει ασφάλιση και χρηματοδότηση από βασικά συμμετέχοντα κράτη. Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση, δεδομένου ότι περισσότερο από το 95% των θαλάσσιων πετρελαιοφόρων παγκοσμίως είναι ασφαλισμένα μέσω του Λονδίνου. Η ιδέα είναι ότι, ακόμα και αν οι αγοραστές στην Αφρική και αλλού είναι πρόθυμοι να αγοράσουν ρωσικό ντίζελ πάνω από την ανώτατη τιμή, το μεγαλύτερο μέρος των δεξαμενόπλοιων του κόσμου δεν θα είναι σε θέση να το στείλει. Οι τιμές των προϊόντων πετρελαίου ποικίλλουν και η G7 στοχεύει σε δύο ανώτατα όρια τιμών, με τα επίπεδα να μην έχουν ακόμη αποφασιστεί. Είναι πιθανό ορισμένα ρωσικά καύσιμα να αποστέλλονται σε τιμές χωρίς ανώτατο όριο μέσω ενός στόλου «σκιωδών» δεξαμενόπλοιων που δεν εξαρτώνται από τις δυτικές υπηρεσίες.
3. Πώς θα αντικαταστήσουν οι αγοραστές της Ε.Ε. τα ρωσικά καύσιμα;
Μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις τους θα είναι η αντικατάσταση προϊόντων τύπου ντίζελ που τροφοδοτούν αυτοκίνητα, φορτηγά, αγροτικά μηχανήματα, πλοία κ.λπ. Περίπου 220 εκατομμύρια βαρέλια μεταφέρθηκαν στην Ένωση από ρωσικά λιμάνια το 2022 – αρκετά για να γεμίσουν περίπου 14.000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων. Οι προμηθευτές στη Μέση Ανατολή, όπου αυξάνονται τα νέα διυλιστήρια, είναι μια προφανής εναλλακτική λύση. Η Ινδία και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στην κάλυψη του κενού.
4. Θα είναι αρκετό;
Εξαρτάται εν μέρει από το εάν οι εταιρείες στην Κίνα χρησιμοποιούν αυξημένες ποσοστώσεις εξαγωγών για να διαθέσουν περισσότερα προϊόντα πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά. Αυτό θα απελευθερώσει επιπλέον βαρέλια για αποστολή στην Ε.Ε. Η υψηλότερη ποσόστωση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα πραγματοποιηθούν όλες οι πιθανές εξαγωγές, ειδικά με το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας, αφού το Πεκίνο εγκατέλειψε την αυστηρή πολιτική μηδενικών κρουσμάτων. Υπάρχει επίσης το ερώτημα εάν η Ρωσία θα συνεχίσει να εξάγει ντίζελ. Εάν συμβεί αυτό, οι παγκόσμιες εμπορικές ροές ουσιαστικά θα ανακατευτούν. Θα εξακολουθούσε να υπάρχει η ίδια ποσότητα ρωσικού καυσίμου στον κόσμο, μόνο που θα αποστέλλεται σε διαφορετικά μέρη. Ωστόσο, εάν η Ρωσία δεν μπορεί να βρει αρκετούς αγοραστές και τελικά αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή, αυτό θα μπορούσε να εξαντλήσει την παγκόσμια διαθεσιμότητα. Οι απεργίες στον γαλλικό πετρελαϊκό τομέα περιπλέκουν περαιτέρω την εικόνα, δεδομένης της πιθανότητας διαταραχών στα διυλιστήρια που θα μπορούσαν να μειώσουν την παραγωγή της ίδιας της Ε.Ε.
5. Ποιο είναι το ιδανικό αποτέλεσμα για την Ε.Ε.;
Οι ηγέτες της Ε.Ε. ελπίζουν ότι οι νέες κυρώσεις θα επηρεάσουν τα οικονομικά της Ρωσίας χωρίς να προκαλέσουν σοκ στον ενεργειακό εφοδιασμό που διαταράσσει βασικές βιομηχανίες και καθιστά πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις να θέσουν υπό έλεγχο τον πληθωρισμό. Εάν το ανώτατο όριο τιμής είναι πολύ χαμηλό, οι ρωσικές εταιρείες θα μπορούσαν να αρνηθούν να πουλήσουν ή να εργαστούν σκληρότερα για να βρουν τρόπους να το αντιμετωπίσουν. Εάν είναι πολύ υψηλό, θα έχουν απλώς υποστεί την ταλαιπωρία να βρουν νέους αγοραστές. Οι πιθανοί πελάτες-αντικαταστάτες των ρωσικών καυσίμων περιλαμβάνουν την Τουρκία καθώς και χώρες στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
6. Θα μπορούσαν να υπάρξουν ανεπιθύμητες συνέπειες;
Ορισμένα κράτη μπορεί να αναμένουν απροσδόκητο κέρδος εάν αγοράζουν ουσιαστικά ρωσικό ντίζελ σε ανώτατες τιμές για να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους και πουλήσουν καύσιμα από τα διυλιστήριά τους σε αγοραστές της Ε.Ε. σε πολύ υψηλότερη τιμή. Δεν υπάρχει επίσης κάτι που εμποδίζει τους αγοραστές εκτός Ε.Ε., όπως η Ινδία, να αγοράζουν ρωσικό αργό, να το επεξεργάζονται στα δικά τους διυλιστήρια για να παράγουν καύσιμα και στη συνέχεια να πουλούν νόμιμα αυτά τα βαρέλια σε αγοραστές στην Ε.Ε. Οι έμποροι που είναι πρόθυμοι να παραβιάσουν εντελώς τους κανόνες θα μπορούσαν να στείλουν ρωσικά καύσιμα σε μια χώρα, να το αναμείξουν με άλλο καύσιμο και να το στείλουν στην Ε.Ε. Μπορεί να καταστεί πολύ δύσκολο να αποδειχθεί η πραγματική προέλευση τέτοιων φορτίων.
Πηγή: Bloomberg
