Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Σε ένα παιχνίδι για γερά νεύρα αλλά με σχεδόν αίσιο τέλος εξελίχθηκε η θέσπιση του εθνικού κατώτατου μισθού στην Κύπρο, που θα επηρεάσει τον μισθό σχεδόν 100 χιλιάδων εργαζομένων από την αρχή του 2023. Ο καθορισμός του κατώτατου μισθού στην Κύπρο που όπως ορίστηκε για τους έξι πρώτους μήνες απασχόλησης ο μισθός θα είναι 885 ευρώ μικτών απολαβών και όταν συμπληρώνονται έξι μήνες με την εφαρμογή του τότε ο εργοδοτούμενος να λαμβάνει 940 ευρώ μικτών απολαβών, θα επηρεάσει θετικά σε σεβαστό βαθμό 40 χιλιάδες εργαζομένους και σε μικρότερο βαθμό 60 χιλιάδες εργαζομένους. Ποσοστιαία, οι 100 χιλιάδες εργαζόμενοι αντιστοιχούν σχεδόν στο ένα τέταρτο (1/4) της αγοράς εργασίας στην Κύπρο.
Η θέσπιση του κατώτατου μισθού στην Κύπρο την 31η Αυγούστου του 2022 θα γραφεί ως μία σημαντική ημέρα για τα εργασιακά δρώμενα, καθώς η Κύπρος ήταν ένα από τα κράτη που δεν είχε θεσπίσει εθνικό κατώτατο μισθό. Είχε θεσμοθετηθεί μόνο για εννέα επαγγέλματα. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», μέχρι και το βράδυ της Τρίτης 30 Αυγούστου εργοδότες και συντεχνίες σε συνάντηση με διαιτητή τον αρχιτέκτονα του διατάγματος, το Υπουργείο Εργασίας, διόρθωναν, αφαιρούσαν και πρόσθεταν παραμέτρους. Μέχρι και τα ποσά του μισθού ήταν διαφορετικά μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης 30 Αυγούστου 2022 και οι αριθμοί σύμφωνα με ασφαλή πληροφόρηση ήταν χαμηλότεροι. Στο «γράψιμο και σβήσιμο» σύμφωνα με την ίδια πληροφόρηση υπήρχαν και κατηγορίες εργαζομένων που θα εξαιρούνταν από την «ομπρέλα» του κατώτατου μισθού, ωστόσο παρέμειναν εκτός τρεις κατηγορίες που ήταν γνωστό ότι θα είναι εκτός πλαισίου. Οι εργαζόμενοι στην γεωργοκτηνοτροφία, οι οικιακοί βοηθοί και αυτοί της ναυτιλίας.
Παρέμεινε το αγκάθι της ωριαίας βάσης
Αν και η θέσπιση του κατώτατου μισθού στην Κύπρο είναι ορόσημο, ένα μεγάλο κεφάλαιο παρέμεινε ανοιχτό. Δεν ορίστηκε ωριαία βάση – διασύνδεση με το μισθό. Δίχως ωριαία βάση, δημιουργούνται διαφορετικά δεδομένα όσον αφορά στα ωράρια για διαφορετικούς εργοδότες σε διαφορετικές εργασίες. Έτσι, λογικό είναι να δημιουργούνται ανησυχίες να δημιουργηθούν συνθήκες εκμετάλλευσης από εργοδότες, λόγω της απουσίας του. Παραδείγματος χάριν, για τα 940 ευρώ μικτών απολαβών άλλος είναι ο διαιρέτης για 38 ώρες εργασίας την εβδομάδα, άλλος για 40 ώρες, άλλος για 42 και ούτω καθ’ εξής.
Γι’ αυτό, οι συντεχνίες το Σεπτέμβριο αναμένεται να θέσουν σε συμβούλιο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος ξανά επί τάπητος να μπει ωριαία βάση.
Η αναθεώρηση για 1.000 ευρώ
Πέρα από το γενικό θετικό της θέσπισης του κατώτατου στην Κύπρο, ξεκαθάρισε και το πλαίσιο των παραμέτρων που συνθέτουν τον μηχανισμό αναθεώρησής του. Σε ένα χρόνο από την εφαρμογή του, δηλαδή αρχές του 2024 πλέον, θα ανοίξει η συζήτηση για αναθεώρησή του και αύξησή του κοντά στα 1.000 ευρώ μικτών απολαβών, όπως δηλαδή έχει υποδείξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όλα τα παραπάνω βέβαια, εάν οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέπουν και η οικονομία έχει τέτοια δυνατότητα. Επόμενη αναθεώρηση αναμένεται να γίνεται κάθε δύο χρόνια, δηλαδή το 2026, το 2028 και ούτω καθ’ εξής.
Τέλος, να σημειωθεί πως τα 940 ευρώ αντιστοιχούν στο 60% του εθνικού διάμεσου μισθού στην Κύπρο (938 για την ακρίβεια), που σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία ανέρχεται σε 1.572 ευρώ.
