Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ενόσω εντείνονται οι διεργασίες για επιλογή νέου Υπουργού Οικονομικών της Κύπρου μετά την ανάληψη των καθηκόντων του νέου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους της Κύπρου βρίσκεται την τελική ευθεία για έξοδο στις αγορές. Μέσα στον Μάρτη και πιθανώς μέσα στο πρώτο 15ήμερο του μήνα, υπό το νέο Υπουργό Οικονομικών, η Κύπρος θα βγει στις αγορές για άντληση 1 δισεκατομμυρίου ευρώ μέσω «πράσινου ομολόγου» (green bond). Επί της ουσίας, αυτό που προετοιμάζει το αρμόδιο τμήμα του Υπουργείου θα είναι ένα 10ετές EMTN ομόλογο, το οποίο όμως θα είναι «Ομόλογο Βιωσιμότητας» (sustainable bond) και δεν θα έχει τον αυστηρό χαρακτήρα του «πράσινου ομολόγου».
Η Κύπρος θα είναι η πρώτη φορά που θα εκδώσει τέτοιο τύπο ομολόγου για να δανειστεί από τις διεθνείς αγορές και θα ανοίξει νέες πηγές χρηματοδότησης, πέραν των παραδοσιακών πηγών που αντλεί όπως γινόταν στις προηγούμενες εκδόσεις. «Ακούγεται» πως η έξοδος στις αγορές θα γίνει στις 10 Μαρτίου 2023 και είναι ένα «πρότζεκτ» επί του οποίου το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους εργάζεται για αρκετούς μήνες. Οι σχεδιασμοί αρχικώς, όπως και οι σχετικές δηλώσεις που είχαν γίνει ήταν να βγει η Κύπρος με «ομόλογο βιωσιμότητας», ή «πράσινο ομόλογο» μέχρι το τέλος του 2022, αλλά -εκ του αποτελέσματος- χρειάστηκε το πρώτο τρίμηνο του 2023 και ο δρόμος πλέον δείχνει μόνο «ομόλογο βιωσιμότητας». Όσον αφορά στην απόδοση που αναμένεται να λάβει το συγκεκριμένο 10ετές, ειδικοί του κλάδου σχολίασαν στην «Κ» πως θα κυμανθεί γύρω στο 4,10%, λίγο πάνω από ό,τι κυμαίνεται το 10ετές της ΚΔ που λήγει το 2032 (4% κυμαινόταν την 14η Φεβρουαρίου).
Βάσει του σχεδιασμού του Γραφείου Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους για το Ετήσιο Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για το οικονομικό έτος 2023, προβλέπονται ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες 1,52 δισ. ευρώ. Στο ετήσιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα του τρέχοντος έτους αναφέρεται πως το 1 δισ. ευρώ θα είναι από Ευρωπαϊκά Μεσοπρόθεσμα Ομόλογα (ΕΜΤΝ) και ο εναπομείναν δανεισμός θα γίνει με εγχώρια τριμηνιαία γραμμάτια δημοσίου, εξαετή εγχώρια ομόλογα για ιδιώτες και δάνεια από υπερεθνικούς οργανισμούς. Η Κύπρος θα αντλήσει 300 εκατ. ευρώ από εγχώρια τριμηνιαία Γραμμάτια Δημοσίου, 40 εκατ. ευρώ από ιδιώτες μέσω εξαετών εγχώριων ομολόγων και 180 εκατ. ευρώ μέσω δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ), την Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΤΑΣΕ) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ).
Όσον αφορά στην απόδοση που αναμένεται να λάβει το συγκεκριμένο 10ετές, ειδικοί του κλάδου σχολίασαν στην «Κ» πως θα κυμανθεί γύρω στο 4,10%.
Υπενθυμίζεται πως στις 11 Ιανουαρίου το Δημοσιονομικό Συμβούλιο της Κύπρου με επιστολή του προς την Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών έκανε λόγο για ενδεχόμενο υποβολής από την κυβέρνηση συμπληρωματικού προϋπολογισμού εντός του 2023. Με βάση την ιστορική τάση, αλλά και τις διαφαινόμενες ανάγκες της Δημοκρατίας, τόσο για σκοπούς άσκησης πολιτικής όσο και για σκοπούς κάλυψης αναγκών, σε συνδυασμό και με την διαφαινόμενη μείωση των κρατικών εσόδων σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, διέκρινε τον «κίνδυνο» για υποβολή συμπληρωματικού προϋπολογισμού που να ξεπερνά ελαφρώς τα 500 εκατ. ευρώ. Έτσι, δεν αποκλείεται εντός του έτους να δούμε την Κύπρο να βγαίνει ξανά στις αγορές, ενδεχομένως για ένα μικρότερο ποσό από αυτό που θα αντλήσει το Μάρτη.
«Σύρμα» από Πετρίδη
Τα ομόλογα βιωσιμότητας είναι χρεόγραφα που εκδίδονται ώστε να αντληθούν κεφάλαια για την υλοποίηση έργων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Τα χρήματα που θα αντλήσει η Κυπριακή Δημοκρατία προορίζονται αποκλειστικά για την χρηματοδότηση πράσινων έργων, ενώ την 26η Ιανουαρίου 2023 ο Υπουργός Οικονομικών που θα είναι μέχρι την 1η του Μάρτη ο Κωνσταντίνος Πετρίδης, γνωστοποίησε πως ενημερώθηκε το Υπουργικό Συμβούλιο για την πρόοδο του «πρότζεκτ» έκδοσης και την ετοιμασία του αναγκαίου Πλαισίου για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση. Ο ΥΠΟΙΚ κ. Πετρίδης, σε σχετική του ανακοίνωση, ενημέρωνε πως το πλαίσιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τη Δημοκρατία για την έκδοση «βιώσιμων» Ομολόγων και δανείων με σκοπό τη χρηματοδότηση κυβερνητικών πρωτοβουλιών που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα πράσινων και κοινωνικών έργων. Το Πλαίσιο για τη Χρηματοδότηση της Βιωσιμότητας, εξηγούσε πως καθορίζει τομείς περιβαλλοντικών και κοινωνικών δαπανών που μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω της έκδοσης βιώσιμων ομολόγων σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα. Σημειώνεται πως το αναφερόμενο Πλαίσιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις κατηγορίες κυβερνητικών έργων/ σχεδίων/ δαπανών που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από την έκδοση βιώσιμου ομολόγου.
Η διεθνής αγορά ομολόγων ESG (Environmental – Social – Governance) είναι μια συνεχώς αναπτυσσόμενη δυναμική αγορά με τις εκδόσεις ομολόγων κατά το 2022 να ανέρχονται σε σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο ευρώ. «Ένας αυξανόμενος αριθμός κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχωρούν ή προετοιμάζονται να προχωρήσουν σε εκδόσεις τέτοιων ομολόγων. Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αγορά αυτή προβλέπεται να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο από πλευράς ρευστότητας όσο και από πλευράς αξιολόγησης από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Η επικείμενη οριστικοποίηση του Πλαισίου Πολιτικής για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση της Κύπρου, ανοίγει τον δρόμο για την άντληση βιώσιμης χρηματοδότησης, επιτρέποντας στη Δημοκρατία να έχει πρόσβαση σε πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης», σημείωνε χαρακτηριστικά ο κ. Πετρίδης.
Στόχοι από το 2021
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε από τον Ιούλιο του 2021 μια σειρά μέτρων για την αύξηση του επιπέδου των φιλοδοξιών της όσον αφορά τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Όπως εξηγούσε σε σχετικό δελτίο, η νέα στρατηγική για τη βιώσιμη χρηματοδότηση καθορίζει διάφορες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλων περιβαλλοντικών προκλήσεων, ενώ αυξάνει παράλληλα τις επενδύσεις και τη συμμετοχικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στη μετάβαση της ΕΕ προς μια βιώσιμη οικονομία. Η πρόταση για το ευρωπαϊκό πρότυπο πράσινων ομολόγων, που εγκρίθηκε εκείνη την ημέρα, υπογράμμιζε πως θα δημιουργήσει ένα εθελοντικό πρότυπο υψηλής ποιότητας για ομόλογα που χρηματοδοτούν βιώσιμες επενδύσεις.