Περίπου 11,9 δισεκατομμύρια χαρτονομίσματα βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε κυκλοφορία στην Αργεντινή, που σημαίνει πως αντιστοιχούν 258 χαρτονομίσματα, οποιασδήποτε αξίας, σε κάθε κάτοικο. Ο αριθμός αυτός είναι πολύ υψηλός σε σύγκριση με τα 68 χαρτονομίσματα κατά κεφαλήν στη Χιλή ή ανά 35 στη Βραζιλία, όμως δεν σημαίνει ότι οι Αργεντίνοι είναι πλουσιότεροι.
Το χαρτονόμισμα με τη μεγαλύτερη αξία στη χώρα είναι των 10.000 πέσος, το οποίο κυκλοφορεί μόλις τέσσερις μήνες και έχει επίσημη αξία 10,20 δολάρια και 7,70 δολάρια στη μαύρη αγορά, ενώ είναι πολύ δύσκολο να το βρει κανείς. Απεναντίας, τα χαρτονομίσματα των 1.000 πέσος, τα οποία κυκλοφορούν από το 2017 είναι άφθονα, περίπου 6,2 δισεκατομμύρια, αποτελώντας τουλάχιστον το μισό των χαρτονομισμάτων σε κυκλοφορία. Η αξία αυτών των χαρτονομισμάτων είναι μόλις 76 σεντς στη μαύρη αγορά και 7 σεντ βάσει της επίσημης ισοτιμίας.
Παρόλα αυτά, η Αργεντινή, σε όρους δολαρίων, δεν είναι ιδιαίτερα φθηνή χώρα. Ένας καφές φερειπείν, ανάλογα βέβαια με το μέρος, κοστίζει περίπου τρεις χιλιάδες πέσος, σχεδόν τρία δολάρια με την ελεγχόμενη ισοτιμία. Στο σούπερ μάρκετ εύκολα μπορεί να φύγουν 150.000 πέσος, ενώ ένα κινητό κοστίζει από 300.000 πέσος έως 1,5 εκατ. Για ένα προσιτό μεταχειρισμένο αυτοκίνητο απαιτούνται 15 εκατ. πέσος, τα οποία θα πρέπει να μεταφέρει κανείς σε μετρητά και πιθανώς να χρειάζεται βαλίτσα, γιατι είναι συνηθέστερα τα χαρτονομίσματα των χιλίων πέσος.
Η πλειονότητα αυτών των συναλλαγών μπορεί να γίνει και με ψηφιακό πορτοφόλι, ένα είδος πληρωμών που εκτινάχθηκε μετά την πανδημία, φτάνοντας στο 65% του πληθυσμού. Όσο όμως η οικονομική κρίση επιδεινώνεται, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις δίνουν προσφορές για πληρωμές με μετρητά ή απορρίπτουν όλες τις πληρωμές με κάρτα, ώστε να αποφύγουν τις χρεώσεις των τραπεζών ή των παρόχων.
Για συναλλαγές υψηλής αξίας, που αφορούν για παράδειγμα αυτοκίνητα ή διαμερίσματα, είναι ευκολότερο να πληρώσει κανείς με δολάρια. Δεδομένου ότι υπάρχουν πολύ αυστηροί περιορισμοί για το συνάλλαγμα, θα πρέπει να γίνουν στη μαύρη αγορά έναντι 1.300 πέσος ανά δολάριο και βέβαια με μετρητά.
Η ρίζα του προβλήματος είναι ο πληθωρισμός, ο οποίος σαρώνει την οικονομία της Αργεντινής. Μεταξύ 2014 και 2021, ο μέσος ετήσιος ρυθμός έφτασε το 50%. Το 2022, η κατάσταση βγήκε εκτός ελέγχου και ο δείκτης τιμών καταναλωτή εκτινάχθηκε στο 94,8%. Το 2023 έκλεισε με πληθωρισμό 221% και το πρώτο εξάμηνο του 2024 έχει ήδη καταγράψει άνοδο 87%.
Οι κυβερνήσεις που πέρασαν, προσπάθησαν να καλύψουν την απώλεια της αξίας του νομίσματος, τυπώνοντας χαρτονομίσματα υψηλότερης ονομαστικής αξίας. Έτσι, το χαρτονόμισμα που κυκλοφορεί περισσότερο στην Αργεντινή δεν αρκεί πλέον για να αγοράσει κανείς ούτε μία καραμέλα, ενώ πριν από μόλις επτά χρόνια άξιζε 58 δολάρια.
Το πρόβλημα δεν είναι βέβαια καινούργιο. Οι Αργεντίνοι θυμούνται στα τέλη του 1970 όταν το στρατιωτικό καθεστώς τύπωσε χαρτονόμισμα του ενός εκατομμυρίου. Η αφαίρεση των μηδενικών έχει γίνει επίσης συνήθης τακτική για να αποφευχθεί η κατάρρευση τραπεζών και εταιρικών ισολογισμών. Τώρα, η κυβέρνηση του Javier Milei έχει δεσμευτεί για την κυκλοφορία χαρτονομίσματος 20.000 πέσος, αντίστοιχο με περίπου 20 δολάρια στην ελεγχόμενη ισοτιμία και πάνω από 15 δολάρια στη μαύρη αγορά. Πρόκειται για μεγάλη ανακούφιση, αλλά κατά πάσα πιθανότητα ούτε αυτό θα είναι αρκετό μέτρο.
moneyreview.gr με πληροφορίες από El Pais
