Kathimerini.gr
Της Ευγενίας Τζώρτζη
Στο επίκεντρο των εξελίξεων στο τραπεζικό σύστημα και της προσοχής των επενδυτών θα βρίσκεται η Τράπεζα Πειραιώς τους επόμενους μήνες, καθώς από προχθές, που απορρίφθηκε από το ΤΧΣ η πρόταση Πόλσον για αύξηση κεφαλαίου, και έως το τέλος του 2021 η τράπεζα θα κρατικοποιηθεί και στη συνέχεια θα ιδιωτικοποιηθεί. Αν όλα εξελιχθούν καλά, θα μπορέσει να κάνει αποφασιστικότερες κινήσεις για την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου της, αξιοποιώντας το εργαλείο της bad bank.
Σύμφωνα με δύο πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια τα όσα εξελίσσονται στο παρασκήνιο εδώ και περισσότερο από ένα μήνα, το πρώτο κρίσιμο σημείο στην πορεία της Πειραιώς είναι η απόφαση του SSM επί του αιτήματος της τράπεζας για την πληρωμή του κουπονιού των Cocos, ύψους 165 εκατ. ευρώ, με μετρητά. Η απάντηση αναμένεται στις 16-17 Νοεμβρίου. Ο SSM εκ του θεσμικού ρόλου του έχει πλήρη εικόνα όχι μόνο για την τράπεζα, αλλά επίσης για την πρόταση Πόλσον και για τη στάση του ΤΧΣ και κατ’ επέκταση του Δημοσίου και της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το πιθανότερο σενάριο είναι να απορρίψει ο SSM το αίτημα για την πληρωμή του κουπονιού. Η αιτιολογία μπορεί να είναι είτε το γεγονός ότι η πληρωμή του κουπονιού συνιστά διανομή μερίσματος εν μέσω COVID-19, κάτι που απαγορεύεται, είτε ότι δεν πρέπει να θιγούν τα κεφάλαια της τράπεζας. Ο πραγματικός λόγος, ωστόσο, είναι ότι ο ρυθμιστής του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος αντιλαμβάνεται πως πρέπει να λήξει οριστικά η εκκρεμότητα με τα Cocos.
Εάν πράγματι η απάντηση από τον SSM είναι αρνητική, το αμέσως επόμενο βήμα είναι η ενεργοποίηση της ρήτρας που προβλέπει τη μετατροπή των Cocos σε μετοχές. Εξ αυτού, το ποσοστό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στην Πειραιώς θα ανέλθει σε 61,3%, από 26,5% σήμερα.
Δεδομένου ότι η κρατικοποίηση μιας τράπεζας δεν γοητεύει κατ’ αρχάς κανέναν (ούτε τους θεσμούς, ούτε τον SSM, αλλά ούτε και την κυβέρνηση), εξετάστηκαν τους προηγούμενους μήνες κι άλλες εναλλακτικές (π.χ. να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο και να αναβληθεί η πληρωμή του κουπονιού χωρίς μετατροπή των Cocos σε μετοχές ή να εκδώσει η Πειραιώς ένα ομόλογο το οποίο θα απορροφήσει το κράτος για να πληρώσει το κουπόνι).
Πέραν των νομικών περιπλοκών, εξίσου προβληματική είναι και η πολιτική διαχείριση αυτών των επιλογών. Ετσι, εδώ και κάποιο διάστημα φαίνεται να επικρατεί η άποψη να τεθεί με «καθαρό» τρόπο ένα τέλος στο θέμα των Cocos. Εξάλλου, και η πρόταση Πόλσον στο ίδιο σημείο κατέτεινε, με τη ουσιώδη διαφορά πως στο τέλος της ημέρας το ΤΧΣ θα είχε πολύ μεγάλη ζημία και αντιστρόφως ανάλογη επιρροή
στην τράπεζα.
Η «κρατικοποίηση», εφόσον γίνει, θα είναι ένα σχετικά βραχύ μεταβατικό στάδιο και θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή ιδιωτών μετόχων στην τράπεζα. Ωστόσο, τόσο το ΤΧΣ όσο και η ΤτΕ εισηγούνται στην κυβέρνηση την αλλαγή του νόμου για το Ταμείο, προκειμένου να μπορεί να συμμετάσχει είτε ως επενδυτής είτε –και κυρίως– ως δικλίδα ασφαλείας σε περίπτωση που η αύξηση δεν πάει όπως θα έχει σχεδιαστεί.
Να σημειωθεί ότι βάσει του ιδρυτικού του νόμου το Ταμείο συμμετέχει σε αυξήσεις εφόσον απειλείται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Προφανώς, η αλλαγή του νόμου προϋποθέτει την έγκριση της Κομισιόν.
Παράλληλα, η διοίκηση της Πειραιώς θα συνεχίσει την υλοποίηση του σχεδιασμού για την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου της, ώστε εκτός των άλλων να βρίσκεται σε καλύτερη θέση τη στιγμή της αύξησης κεφαλαίου. Προς την κατεύθυνση αυτή, θα λειτουργήσει θετικά και η πρόταση της ΤτΕ για την εταιρεία διαχείρισης ενεργητικού (AMC) ή, όπως αποκαλείται, bad bank.
Η πρόταση αυτή φαίνεται ότι «ταιριάζει» στην Πειραιώς περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη συστημική τράπεζα, καθώς κατανέμει την αρνητική επίπτωση στα κεφάλαια που προέρχονται από τον αναβαλλόμενο φόρο, δηλαδή τα «κακά» κεφάλαια, σε βάθος πενταετίας, σε αντίθεση με τον «Ηρακλή», που «τρώει» καλά κεφάλαια άμεσα και εμπροσθοβαρώς.
Οι ίδιες πηγές, τέλος, τονίζουν πως όλα αυτά θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν νωρίτερα εντός του 2021, ακόμη και μέσα στο πρώτο εξάμηνο. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, όμως, θα πρέπει η κυβέρνηση να προωθήσει την bad bank.
Δεν υπάρχουν ανάγκες αύξησης των εποπτικών κεφαλαίων της τράπεζας
Η μετατροπή σε μετοχές των Cocos ύψους 2 δισ. ευρώ, που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης της Πειραιώς τον Δεκέμβριο του 2015, δεν συνιστά άμεση υποχρέωση της τράπεζας. Οπως ορίζει ο σχετικός νόμος, τα Cocos δεν έχουν ημερομηνία λήξης (αορίστου διαρκείας).
Οι κάτοχοι των ομολογιών, δηλαδή το ΤΧΣ, «δεν έχουν δικαίωμα να απαιτήσουν από το πιστωτικό ίδρυμα να αποπληρώσει τις ομολογίες οποιαδήποτε στιγμή, αλλά δικαιούνται στην 7η επέτειο, δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2022, να μετατρέψουν τις ομολογίες τους σε κοινές μετοχές της τράπεζας».
Η υποχρέωση ωστόσο, όπως ορίζει ο σχετικός νόμος, ενεργοποιείται αυτόματα σε περίπτωση που ο δείκτης CET1 της τράπεζας, υπολογισμένος σε ενοποιημένη ή ατομική βάση, υπολείπεται του 7% ή εάν «για οποιονδήποτε λόγο το πιστωτικό ίδρυμα δεν καταβάλει συνολικά ή μερικά τους καταβλητέους τόκους σε δύο ημερομηνίες καταβολής».
Προς αποφυγήν μάλιστα αμφιβολιών, ο νόμος ξεκαθαρίζει ότι «οι δύο ημερομηνίες καταβολής τόκου δεν είναι αναγκαίο να είναι συνεχόμενες». Εφόσον ο SSM δεν επιτρέψει στην τράπεζα την πληρωμή του κουπονιού στις 4 Δεκεμβρίου, η μετατροπή του θα πρέπει να γίνει άμεσα, καθώς έχει προηγηθεί τον Δεκέμβριο του 2018 ήδη μία αναστολή πληρωμής. Η τιμή άσκησης του δικαιώματος είναι τα 6 ευρώ.
Σε χθεσινή ανακοίνωσή της η τράπεζα σημειώνει χαρακτηριστικά ότι «δεν υπάρχει καμία εποπτική ανάγκη αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου. Η τράπεζα έχει συνολικό δείκτη κεφαλαίων 16,1% έναντι εποπτικής απαίτησης 11,25%» και προσθέτει πως «δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εκτιμά ότι απαιτείται αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 2 δισ. ευρώ είναι απολύτως ψευδή, όπως μας ενημέρωσε σχετικά το Ταμείο».
