Η «διαστημική εκτόξευση» της Nvidia

Ρουμπίνα Σπάθη

Έγινε ξαφνικά το πιο λαμπρό αστέρι στο στερέωμα της τεχνολογίας και των επιχειρήσεων όταν μετά από μια διαστημική εκτόξευση μικρότερη των δύο ετών άφησε πίσω της τη Microsoft και την Apple, και στις αρχές της εβδομάδας αναδείχθηκε στη μεγαλύτερη αμερικανική εταιρεία από πλευράς κεφαλαιοποίησης. Τα φώτα της δημοσιότητας ήταν πάνω της τον τελευταίο καιρό καθώς είχε αρχίσει να γίνεται αντιληπτό ότι η Nvidia, η σημαντικότερη βιομηχανία μικροεπεξεργαστών για συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, κατευθυνόταν προς τη στρατόσφαιρα. Κινητήριος δύναμη της ανόδου της το ασύλληπτο ράλι της τεχνητής νοημοσύνης που τα τελευταία χρόνια έχει κατακυριεύσει τον κόσμο με την ταχύτητα επιθετικής πανδημίας. Και η Nvidia είναι η ηγέτιδα δύναμη στον κλάδο, και μάλιστα σε μια εποχή που οι μικροεπεξεργαστές της πλέον προηγμένης τεχνολογίας βρίσκονται στο επίκεντρο της γεωπολιτικής έντασης ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο. Και ήταν το ίδιο ράλι που πριν από ένα χρόνο είχε στείλει στην κορυφή τη Microsoft και είχε εκτοπίσει από την πρώτη θέση την Apple.

Αν και νεοσύλλεκτη στη λέσχη των τεχνολογικών κολοσσών με χρηματιστηριακή αξία άνω του ενός τρισ. δολ, η Nvidia ελέγχει περισσότερο από το 80% της παγκόσμιας αγοράς των μικροεπεξεργαστών που χρησιμοποιούνται στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Η άνοδος της Nvidia είναι από τις ταχύτερες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία της αγοράς και των επιχειρήσεων. Την περασμένη Τρίτη η χρηματιστηριακή αξία της πέρασε τα 3,34 τρισ. δολ., αλλά δεν έχουν παρέλθει παρά μόνο δύο χρόνια από την εποχή που μόλις ξεπερνούσε τα 400 δισ. δολάρια. Και μόλις περίπου ένα χρόνο νωρίτερα είχε φτάσει στο 1 τρισ. δολ. Ηταν τόσο αιφνιδιαστική αυτή η άνοδος με ταχύτητα πυραύλου, ώστε η Nvidia δεν έχει ακόμη προστεθεί στις εταιρείες-μέλη του Dow Jones, του δείκτη των 30 εταιρειών μεγάλης κεφαλαιοποίησης στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ. Εκτιμάται, πάντως, πως θα ενταχθεί σύντομα στον εν λόγω δείκτη μετά την άνοδο της τιμής της μετοχής της, που είναι συνήθως και το σημαντικότερο κριτήριο για τον Dow Jones.

Η Nvidia ιδρύθηκε το 1991 και πέρασε τις πρώτες δεκαετίες της λειτουργώντας ως εταιρεία προγραμμάτων υπολογιστών – παρήγε προγράμματα σκληρού δίσκου και πουλούσε μικροεπεξεργαστές για παιχνίδια υπολογιστών. Την τελευταία διετία όμως η Wall Street αναγνώρισε την αξία της τεχνολογίας της Nvidia, την οποία και είδε ως την ατμομηχανή πίσω από την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Οι μικροεπεξεργαστές της Nvidia είναι αναγκαίοι σε όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες, από τα λεγόμενα έξυπνα κινητά μέχρι τις εφαρμογές τύπου ChatGPT. Αυτές δηλαδή που έχουν προκαλέσει φρενίτιδα τα τελευταία δύο χρόνια καθώς μοιάζουν να σπάνε για πρώτη φορά το φράγμα ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μηχανή και να δημιουργούν ένα είδος επικοινωνίας ανάμεσά τους.

Η Microsoft, ο κολοσσός του λογισμικού των υπολογιστών, έχει επίσης λάβει μεγάλη ώθηση από την τεχνητή νοημοσύνη, καθώς έχει ενσωματώσει συστήματα αυτής της καινούργιας τεχνολογίας σε όλα τα προϊόντα της, συμπεριλαμβανομένων των γνωστών πλέον σε όλους μας, ή έστω σχεδόν σε όλους μας, Office και Windows. Εχει, άλλωστε, αγοράσει σημαντικό μερίδιο στη νεοφυή του κλάδου, OpenAI. Προπαντός, όμως, είναι από τους κυριότερους πελάτες της Nvidia, καθώς αγοράζει πυρετωδώς τους μικροεπεξεργαστές της. Ομοίως τακτικοί πελάτες της είναι όλοι οι τεχνολογικοί κολοσσοί, η Alphabet, μητρική της Google, η Amazon, η Meta, μητρική πλέον εταιρεία του Facebook, και πολλοί άλλοι λιγότερο ή περισσότερο επώνυμοι ή αφανείς.

Η Τέιλορ Σουίφτ της τεχνολογίας

Η φρενήρης άνοδος της Nvidia έχει μετατρέψει τον διευθύνοντα σύμβουλό της, Γένσεν Χουάνγκ, σε ένα είδος διασημότητας, κυριολεκτικά σε ένα είδος ροκ σταρ στον κόσμο της τεχνολογίας, αν και ο τύπος του δεν θυμίζει καθόλου κάτι τέτοιο. Τελευταία, κοινός παρονομαστής σε όλες τις δημόσιες εμφανίσεις του Γένσεν Χουάνγκ είναι η αντίδραση του κόσμου: ο κόσμος τον επευφημεί και σπεύδει να βγάλει φωτογραφίες μαζί του, ενώ οι αναλυτές επικροτούν πρόσφατες δηλώσεις του ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι η νέα βιομηχανική επανάσταση και η εταιρεία του, η Nvidia, ο σημαντικότερος παίκτης σε αυτήν.

Δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου έφτασαν τις τελευταίες ημέρες να επαναλαμβάνουν τον χαρακτηρισμό που επέλεξε για τον Χουάνγκ ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ομόλογός του της Meta, όταν με κάποια υπερβολή υποστήριξε πως είναι «η Τέιλορ Σουίφτ της υψηλής τεχνολογίας». Τον παρομοιάζουν εν ολίγοις με την ποπ τραγουδίστρια που τελευταία έχει προκαλέσει ένα είδος μαζικής υστερίας με την εξίσου διαστημική εκτόξευση της δημοτικότητάς της. Και ίσως ο 61χρονος Χουάνγκ απολαμβάνει αυτή την απροσδόκητη δημοσιότητα καθώς σε πρόσφατο συνέδριο έφτασε στο σημείο να υπογράψει στο μπλουζάκι μιας γυναίκας, αν και αναρωτήθηκε μεγαλοφώνως ενώπιόν της «αν είναι καλή ιδέα» αυτό.

Ο Γένσεν Χουάνγκ γεννήθηκε στην Ταϊβάν, αλλά έφυγε όταν ήταν μόνο πέντε χρόνων και στα εννέα χρόνια του η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ. Σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ορεγκον και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στον ίδιο κλάδο στο Στάνφορντ. Είναι παντρεμένος με την άλλοτε συμφοιτήτριά του Λόρι Μιλς, με την οποία έχει δύο παιδιά. Σε αυτήν και στην κόρη του πιστώνει ίσως το μοναδικό στοιχείο στυλ που έχει, τα δερμάτινα μπουφάν που φοράει πάντα.

Ιδρυσε την εταιρεία του πριν από περίπου 33 χρόνια και η επιτυχία της εμπνέει υπερηφάνεια στην Ταϊβάν, που έχει κάθε λόγο να θυμάται και να θυμίζει διαρκώς την εθνική ταυτότητα του ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της Nvidia. Και ο ίδιος ο Χουάνγκ δεν την ξεχνάει άλλωστε. Αν και μένει στη Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνια;, όπου βρίσκονται και τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, επισκέπτεται τακτικά την Ταϊβάν. Δεν χάνει, άλλωστε, την ευκαιρία να επαναλαμβάνει ότι η Nvidia θα εξακολουθήσει να επενδύει στην Ταϊβάν, και στις αρχές του μήνα δήλωσε ότι η εταιρεία του σχεδιάζει τώρα τα περιφερειακά κεντρικά γραφεία της στη νησιωτική χώρα, προκαλώντας ενθουσιασμό.

Ως γνωστόν, η πατρίδα του Χουάνγκ είναι μία από τις πλέον καυτές περιοχές στη γεωπολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στην Κίνα, που τη θεωρεί έδαφός της, και τις ΗΠΑ, που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία της. Και καθώς κλιμακώνονται οι γεωπολιτικές εντάσεις, η νησιωτική χώρα ανησυχεί τα τελευταία χρόνια πως υπάρχει κίνδυνος να μεταφερθεί η παραγωγή μικροεπεξεργαστών σε άλλες γεωγραφικές ζώνες, καθώς οι βιομηχανίες αναζητούν εναλλακτικές εφοδιαστικές αλυσίδες που θα είναι ασφαλέστερες σε περίπτωση κινεζικής εισβολής.

Κίνδυνος «φούσκας», προειδοποιούν αναλυτές

Η θεαματική άνοδος της Nvidia προκάλεσε τόση αίσθηση, ώστε πολλοί αναρωτήθηκαν κατά πόσον είναι βιώσιμη ή μήπως αποτελεί προανάκρουσμα νέας φούσκας, σαν εκείνη των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας το 2000. Οπως επισημαίνει σε σχετικό της ρεπορτάζ η Wall Street Journal, η τελευταία φορά που μια εταιρεία υποδομών υπολογιστικής ήταν πρώτη σε κεφαλαιοποίηση στην αμερικανική αγορά ήταν ακριβώς τότε: τον Μάρτιο του 2000, όταν η εταιρεία διαδικτυακού εξοπλισμού Cisco ανέβηκε στην κορυφή ενώ βρισκόταν στο απόγειό της η «φούσκα» των dot.com. Η Cisco ηγείτο τότε κι εκείνη μιας άλλης επανάστασης, της επανάστασης του Ιντερνετ, το οποίο στήριζαν τα προϊόντα της. Και όπως ακριβώς έγινε και με τη Nvidia, η Cisco ξεπέρασε τότε τη Microsoft σε χρηματιστηριακή αξία.

Ο CEO Γένσεν Χουάνγκ είναι η Τέιλορ Σουίφτ της τεχνολογίας, λέει ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ.

Ο τότε διευθύνων σύμβουλος της Cisco, Τζον Τσάμπερς, αναγνωρίζει πως υπάρχουν αναλογίες ανάμεσα στο τότε και το τώρα, αλλά επιμένει πως η δυναμική της τεχνητής νοημοσύνης διαφέρει από τις προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις, όπως το Ιντερνετ και η υπολογιστική νέφους. Ο ίδιος έχει στοιχηματίσει ως επενδυτής μεγάλα κεφάλαια στην τεχνητή νοημοσύνη και υπογραμμίζει πως σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερο το μέγεθος των ευκαιριών που ανοίγουν οι νέες τεχνολογίες στην αγορά. Οπως τονίζει, «η ταχύτητα της μεταβολής είναι διαφορετική, το μέγεθος της αγοράς διαφορετικό και διαφορετικό το στάδιο στο οποίο έχει φτάσει η εταιρεία με τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία».

Αρκεί να δει κανείς την αδιάκοπη ροή κεφαλαίων στις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης, που έχει κυριολεκτικά αιφνιδιάσει τους επενδυτές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Sepuoia Capital, και μάλιστα με στοιχεία Μαρτίου, από τη στιγμή που άρχισε αυτή η εκρηκτική ανάπτυξη έχουν επενδυθεί στη Nvidia τουλάχιστον 50 δισ. δολ. Και όμως οι πωλήσεις των εταιρειών δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης δεν έχουν υπερβεί τα 3 δισ. δολ. Ο Νιλ Σίρινγκ, επικεφαλής των οικονομολόγων της Capital Economics, διαπιστώνει πως «ο ακραίος ενθουσιασμός γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά μιας φούσκας που γεμίζει».

Προεξοφλεί μάλιστα πως γι’ αυτόν τον λόγο θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος η άνοδος των αμερικανικών μετοχών, «αλλά τελικά θα σκάσει και θα ακολουθήσει μια περίοδος χαμηλών επιδόσεων της αμερικανικής αγοράς». Η ίδια η Nvidia, πάντως, όπως και ο διευθύνων σύμβουλός της Γένσεν Χουάνγκ δεν δείχνουν να ανησυχούν παρά τις προκλήσεις που τους περιβάλλουν, είτε αυτοί είναι οι επιθετικοί ανταγωνιστές τους, είτε όσες ρυθμιστικές αρχές έχουν αποφασίσει να ελέγξουν διεξοδικά την κυριαρχία της στην αγορά μικροεπεξεργαστών για την τεχνητή νοημοσύνη.

Η επανάσταση

Εμφανώς ενθουσιασμένος από τη διαστημική εκτόξευση της εταιρείας του, ο διευθύνων σύμβουλος της Nvidia Γένσεν Χουάνγκ την εγκωμίασε τονίζοντας σε πρόσφατη διάσκεψη ότι «εμείς αλλάζουμε θεμελιωδώς τον τρόπο που λειτουργεί η υπολογιστική και το τι μπορούν να κάνουν οι υπολογιστές. Η επόμενη βιομηχανική επανάσταση έχει αρχίσει».

80%της αγοράς μικροεπεξεργαστών τεχνητής νοημοσύνης είναι της Nvidia.

Προβληματισμός

Νομική σύμβουλος και οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Τρέντο στην Ιταλία, η Σιμονέτα Βετζόζο με αφορμή την εκτόξευση της Nvidia εκφράζει τον προβληματισμό μεγάλης μερίδας οικονομολόγων για τους κινδύνους που ενδεχομένως εγκυμονεί η τρομερή ισχύς των τεχνολογικών εταιρειών, τονίζοντας ότι «έχουν συγκεντρώσει τόσο μεγάλη δύναμη τα τελευταία 15 χρόνια και οι ρυθμιστικές αρχές πιάστηκαν στον ύπνο» .

427% αυξήθηκαν σε ένα χρόνο τα έσοδα του κέντρου δεδομένων της.

Τα «παιχνίδια»

Αναφερόμενος στις αθέμιτες πρακτικές των τεχνολογικών κολοσσών, ο Πέδρο Ντομίνγκος, καθηγητής Πληροφορικής, Υπολογιστών και Μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, θύμισε πως «η Microsoft ουσιαστικά εξαγόρασε την Inflection χωρίς να την εξαγοράσει, καθώς έσπασε σε κομματάκια την τεχνολογία της και προσέλαβε τους περισσότερους από τους υπαλλήλους». Πράγματι, οι δύο από τους τρεις ιδρυτές της Inflection την εγκατέλειψαν τον Μάρτιο για να δημιουργήσουν τη Microsoft AI.