Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Έρχονται τρία μέτρα τα οποία θα βελτιώσουν-διορθώσουν το παρόν σύστημα φωτοεπισήμανσης. Χρονόμετρα δεν θα μπουν, ωστόσο θα μπει προειδοποιητικό φανάρι 50 μέτρα πριν από την κάμερα που θα υποδεικνύει στον οδηγό αν περνά άνετα από τη διασταύρωση, ή θα πρέπει να ελαττώσει. Ο υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, σε συνέντευξή του στην «Κ» αναφέρει τις τρεις αλλαγές που θα δούμε στο επόμενο διάστημα, κρίνει τις κακές πρακτικές του συστήματος και απαντά σε ερωτήσεις που ο κόσμος έχει επί της ουσίας υποβάλει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τις κάμερες.
–Έχουν τοποθετηθεί σταθερές κάμερες σε διασταυρώσεις και κεντρικές οδούς παγκυπρίως. Ενάμιση χρόνο μετά, έχει αλλάξει κάτι;
–Το σύστημα φωτοεπισήμανσης εισήχθη προσφάτως, πριν ένα-ενάμιση χρόνο. Είναι μία μεγάλη επένδυση που στοχεύει να αναβαθμίσει την οδική ασφάλεια. Πριν από την εφαρμογή φωτοεπισήμανσης, μέσω ποινών αποσκοπούσε να δημιουργήσει αποτρεπτικό περιβάλλον στους οδηγούς για να παρανομήσουν. Στην πράξη, η δυνατότητα να επιτηρήσουμε τη λειτουργία των δρόμων ήταν μειωμένη, διότι η Αστυνομία δεν είχε τα απαραίτητα ποσοτικά μεγέθη. Οι εμπειρογνώμονες λοιπόν αποφάσισαν να εφαρμόσουν το εν λόγω σύστημα, δύο τομέων. Ο ένας αφορά τον έλεγχο ταχύτητας και ο δεύτερος αφορά την παρακολούθηση των διασταυρώσεων. Και οι δύο τομείς ελέγχου έχουν σκοπό τη μείωση των ατυχημάτων και κυρίως τα θανατηφόρα. Τα ατυχήματα δυστυχώς στην Κύπρο δημιουργούνται διότι δεν υπάρχει οδηγική κουλτούρα και οδηγική αντίληψη, καθώς έχει παρατηρηθεί πως δεν υπάρχει σεβασμός στις σημάνσεις του οδικού δικτύου. Πριν από την εφαρμογή του συστήματος φωτοεπισήμανσης είχαμε από την Αστυνομία περίπου 3.500 καταγγελίες για παράβαση του κόκκινου σηματοδότη σε ένα χρόνο. Μετά την εφαρμογή του, έχουμε 20.000 καταγγελίες. Πού θέλω να καταλήξω; Το πρόβλημα πάντα υπήρχε, απλώς δεν γνωρίζαμε πόσο μεγάλο ήταν, αφού η Αστυνομία αδυνατούσε να καταγράφει παρανομίες 24 ώρες το 24ωρο. Οι Κύπριοι οδηγοί θεωρούν πως είναι εντάξει να περνούν με κόκκινο σηματοδότη, αφού οι 15.000 καταγγελίες αφορούν «το κόκκινο». Με το παρόν σύστημα φωτοεπισήμανσης βλέπουμε ότι μπαίνει σιγά-σιγά οδηγική κουλτούρα στον Κύπριο οδηγό.
–Τα σημεία που έχουν μπει οι σταθερές κάμερες είναι τυχαία; Είχε παρατηρηθεί ότι εκεί γίνονταν πολλά ατυχήματα, και πόσο έχουν μειωθεί;
–Τα σημεία έχουν επιλεγεί από την Αστυνομία. Η Αστυνομία πρέπει να μπει στην εξίσωση ως ο εμπειρογνώμονας για τα θέματα οδικής ασφάλειας και δεν μπορούμε να απορρίπτουμε τις θέσεις της δίχως σοβαρές τοποθετήσεις. Στο τελευταίο Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας η Αστυνομία είπε ότι σε συγκεκριμένες διασταυρώσεις εκεί που καταγράφονταν 800 ατυχήματα σε μία τριμηνία, πλέον καταγράφονται 200. Προσωπικά, έχω ζητήσει να μου στείλουν στατιστικά για κάθε διασταύρωση, σε μηνιαία βάση, διότι έχει σημασία αν, και ποιο αποτέλεσμα έχει επιφέρει η τοποθέτηση των συστημάτων φωτοεπισήμανσης.
–Για να ρωτήσω συμπληρωματικά, να το πω λαϊκά, για κακές πρακτικές, για οτιδήποτε σε σχέση με κάμερες, βανάκια της Brinks και άλλα, ποιος έχει την ευθύνη; Επειδή έχουν ακουστεί πολλά.
–Αποκλειστικά η Αστυνομία Κύπρου. Η ανάδειξη ενός σημείου, ως μελανό, είναι αποκλειστικά ευθύνη της Αστυνομίας Κύπρου. Όπως βάζει τις κάμερες, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι επίσης είναι ευθύνη της να αφαιρέσει κάμερες και να τις τοποθετήσει αλλού, εάν δεν υπάρχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
–Όταν ο πολίτης πληρώνει το πρόστιμο, πόσα χρήματα λαμβάνει η Brinks και πόσα το κράτος;
–Η Brinks λαμβάνει μηδέν ευρώ από το κάθε πρόστιμο. Η Brinks πληρώνεται με την ώρα, δηλαδή πόση ώρα έχει βανάκι έξω και ελέγχει την κυκλοφορία. Δεν έχει καμία σχέση με το αν «κόψει» 100 πρόστιμα, ή μηδέν. Και είναι σημαντική πτυχή της σύμβασης που υπογράφηκε, διότι σωστά, δεν θα έπρεπε να δίνεται οποιοδήποτε κίνητρο να «παγιδεύει» τους οδηγούς για περισσότερα ή λιγότερα πρόστιμα.
–Ωστόσο, υπάρχουν φωτογραφικά ντοκουμέντα που είδαμε κατά το παρελθόν όπου φαίνεται να μην ακολουθούνται σωστές πρακτικές. Τι απαντάτε σε αυτό;
–Η Αστυνομία καθορίζει το σημείο που «στήνεται» το κάθε βαν. Αν η Αστυνομία έβαλε τον χειριστή κάπου που δεν δίνεται εύλογη προειδοποίηση στους οδηγούς, τότε είναι λάθος της Αστυνομίας. Αν το κάνει από μόνος του ο χειριστής, τότε είναι λάθος της Brinks. Όταν προκύπτει οποιοδήποτε ζήτημα, λέμε πως οι πολίτες δεν θα πρέπει να δέχονται την εξουσία δίχως κρίση. Αν κρίνει ότι έχει αδικηθεί, τότε ο πολίτης θα πρέπει να πάει στην εταιρεία, έπειτα στην Αστυνομία και αν δεν βρει το δίκιο του, τότε να πάει δικαστήριο.
–Άρα αντιλαμβάνομαι με τα λεγόμενά σας ότι όλα τα πρόστιμα που έχουν εκδοθεί, δεν έχουν εκδοθεί ορθά.
–Ένα σύστημα τέτοιο δεν μπορεί να είναι εκατό τοις εκατό σωστό και γι’ αυτό και υπάρχει πάντα μία διαδικασία που όπως προείπα μπορεί να προσβληθεί σε διάφορα επίπεδα. Όπως είπα, υπάρχει το τρίπτυχο εταιρεία, αστυνομία, δικαστήριο. Να ξέρετε πάντως πως η κάθε παράβαση περνά από ανθρώπινο μάτι και το βλέπει αστυνομικός κατά πόσο θα εκδοθεί το πρόστιμο. Πολλές φορές συνέβησαν περιστατικά που χρήζουν δεύτερης ανάγνωσης. Όπως να περνά ο πολίτης, διότι πρέπει να κάνει χώρο για ασθενοφόρο. Αυτός ο πολίτης δεν θα λάβει πρόστιμο, διότι ναι μεν θα σε καταγράψει το αυτόματο σύστημα, αλλά ο αστυνομικός κρίνει ότι δεν είναι για να δοθεί πρόστιμο.
–Είστε ευχαριστημένοι με τη δράση της Brinks;
–Η Brinks είναι εταιρεία που προσφέρει υπηρεσίες σε μια άλλη εταιρεία που είναι η ανάδοχος εταιρεία του συστήματος. Εκτιμώ πως υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της δράσης της σε πολλά επίπεδα, συνεπώς σε κάθε Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας συζητούμε με την Αστυνομία κάθε ζήτημα, κάθε δράση της. Σκοπός του συστήματος δεν είναι τα πρόστιμα, σκοπός είναι να αποτρέπουμε τα ατυχήματα.
Οχι σε χρονόμετρα
–Δριμεία κριτική υπάρχει από τον κόσμο για το αν θα πρέπει να μπουν χρονόμετρα στις σταθερές κάμερες, γιατί δεν έχουν μπει, αν είναι δίκαιο που δεν έχουν μπει και πότε επιτέλους θα μπουν;
–Δεν θα μπουν χρονόμετρα. Όχι γιατί δεν το έχω ζητήσει, όχι γιατί δεν το έχω επιδιώξει. Οι εμπειρογνώμονες έχουν κάνει ξεκάθαρο πως, σε όλες τις διασταυρώσεις που έχουν μπει συστήματα φωτοεπισήμανσης θα μπουν «έξυπνα φώτα». Είναι αυτόνομα, αποφασίζουν με αλγόριθμους κατά πόσο θα παραμένουν ανοιχτά, και δεν μπορούν να συνδυαστούν με χρονόμετρα. Είμαστε στη διαδικασία προσφορών για τα «έξυπνα φώτα» και εντός του 2024 θέλω να τα δω να εφαρμόζονται. Πρώτα θα μπουν στη Λεμεσό και μετά στη Λευκωσία, τα οποία θα είναι 50 για τη Λεμεσό και 75 για τη Λευκωσία. Δεν θα προσφοροδοτήσω την ανάποδη χρονομέτρηση για εφαρμογή τους στο παρόν σύστημα, λίγο πριν από την εφαρμογή των «έξυπνων φώτων». Τα «έξυπνα φώτα» υπολογίζεται πως θα μειώσουν τη συμφόρηση από 10-20% στις πόλεις και είναι μία επένδυση 6-7 εκατ. ευρώ. Τα «έξυπνα φώτα» θα μπουν το τρίτο με τέταρτο τρίμηνο του 2024.
–Ναι, αλλά όμως υπάρχουν περιπτώσεις που ούτε προλαβαίνεις να περάσεις, ούτε να σταματήσεις, αφού απότομα δίχως προειδοποίηση αλλάζει το φανάρι σε πορτοκαλί και ακολούθως σε κόκκινο.
–Την ώρα που είναι πορτοκαλί, αν ο ανεμοθώρακας του οχήματος περάσει την γραμμή του αλτ, τότε δεν θεωρείται παράβαση και δεν παίρνει πρόστιμο ο πολίτης. Όπως και να έχει, το πορτοκαλί είναι προειδοποιητικό για να σταματήσει ο πολίτης και όχι για να επιταχύνει ώστε να περάσει το φανάρι.
–Αν οι κάμερες δεν μειώσουν τελικά τα ατυχήματα μακροπρόθεσμα, ποιο είναι το plan B;
–Πάντα υπάρχει plan B. Όλα αξιολογούνται, και αν τελικά μία επένδυση αρκετών εκατομμυρίων δεν φέρει τα αποτελέσματα που θέλουμε, δηλαδή να μειωθούν τα ατυχήματα, τότε θα λάβουμε και τις ανάλογες δράσεις. Η πρώτη φάση ήταν μία κρίσιμη περίοδος και τώρα που έχουμε μπει στη δεύτερη θα πρέπει να της δώσουμε και τον ανάλογο χρόνο για να λειτουργήσει. Σε ένα με δύο χρόνια από σήμερα θα πρέπει να αξιολογήσουμε το σύστημα.
–Να αναμένουμε βελτιωτικά-διορθωτικά μέτρα στο παρόν σύστημα φωτοεπισήμανσης;
–Περιμένω τις απαραίτητες εγκρίσεις από το Τμήμα Δημοσίων Έργων για να προχωρήσουμε στα βελτιωτικά μέτρα του παρόντος συστήματος φωτοεπισήμανσης που έχουν προκύψει από τις συνεδρίες του Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας. Τα μέτρα αυτά θα γίνουν πριν από την έλευση των «έξυπνων φώτων» και θα είναι συμβατά και με τα «έξυπνα φώτα» που θα έρθουν σε κατοπινό στάδιο. Να τα αναμένουμε στους επόμενους τρεις με έξι μήνες αυτά τα μέτρα που θα πω. Πρώτον, 50 μέτρα πριν από τις σταθερές κάμερες θα τοποθετηθούν επιπρόσθετα φανάρια τα οποία θα λειτουργούν ως προειδοποιητικά για την κατάσταση του φαναριού που θα συναντήσουν. Αν θα είναι πράσινα αυτά, σημαίνει ότι έχουν χρόνο να περάσουν τη διασταύρωση, άρα και ότι θα βρουν μπροστά τους πράσινο φανάρι. Αν θα πάλλονται πορτοκαλί, τότε θα προειδοποιούν ότι ο οδηγοί θα πρέπει να κόψουν ταχύτητα, αφού μπροστά τους δεν θα έχουν τον απαραίτητο χρόνο για να περάσουν τη διασταύρωση.
Δεύτερον, στις διασταυρώσεις για να στρίψει ένας οδηγός δεξιά, δεν θα σβήνει απότομα το πράσινο, θα παραμένει πράσινο και όταν φτάσει κοντά ο χρόνος που θα αλλάξει σε κόκκινο, τότε θα πάλλεται η πορτοκαλί ένδειξη.
Τρίτον, θα βαφτούν οι γραμμές του αλτ με εντονότερα χρώματα, θα γίνουν πιο ευδιάκριτα τα όρια. Θα καταλήξουμε στην ορθή διαμόρφωση.
