Του Απόστολου Τομαρά
Ένα μήνα μετά την εφαρμογή της μεγαλύτερης μεταρρύθμισης στα χρονικά της Κυπριακής Δημοκρατίας, το ΓεΣΥ κάνει την παρθενική αποτίμησή του. Στις 10 η ώρα το πρωί Πέμπτης ο υπουργός Υγείας θα παρουσιάσει με αριθμούς και στοιχεία τον πρώτο μήνα ζωής του ΓεΣΥ, μια αποτίμηση η οποία όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» θα κινείται στη λογική του μισογεμάτου ποτηριού.
Ο υπουργός Υγείας προτάσσοντας τα θετικά συμπεράσματα από την εφαρμογή του ΓεΣΥ δεν αναμένεται να προσπεράσει και τα προβλήματα που συνεχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια τα οποία ωστόσο από, τους αρμοδίους, χαρακτηρίζονται αναμενόμενα και διαχειρίσιμα. Στο απολογισμό που έχει γίνει το διάστημα αυτό τα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί επικεντρώνονται σε επιχειρησιακό και διοικητικό επίπεδο, κατά κύριο λόγο στον κρατικό τομέα της υγείας, ο οποίος σε περιβάλλον ΓεΣΥ υποβάλλεται σε ένα ισχυρό τεστ αντοχών, ενώ την ίδια ώρα από δοκιμασία περνούν οι γιατροί και άλλοι επαγγελματίες υγείας από τον ιδιωτικό τομέα που έχουν ενταχθεί στο σύστημα.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της έντυπης «Κ» της περασμένης Κυριακής, ο απολογισμός που έχει γίνει για τον ένα μήνα ΓεΣΥ προκαλεί ικανοποίηση αλλά και προβληματισμό. Η ικανοποίηση έχει να κάνει από την υποδοχή που έτυχε το ΓεΣΥ από τον κόσμο, ο δε προβληματισμός από τις αδυναμίες στην αποτελεσματικότητα και ευελιξία από πλευράς Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) και Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), οι οποίοι καλούνται πλέον να εργαστούν υπό την έντονη πίεση. «Γνωρίζουμε ότι ο κόσμος δείχνει υπομονή αλλά ο χρόνος δεν είναι ανεξάντλητος», παραδέχθηκε στην «Κ» αρμόδια πηγή.
Φαρμακολαγνεία
Ένα από τα σοβαρά προβλήματα που έχουν εντοπιστεί αφορούν το κομμάτι της συνταγογράφησης φαρμάκων, που με βάση τα στοιχεία θεωρείται μεγάλη. Η τιμή του φαρμάκου σε περιβάλλον ΓεΣΥ είναι ένας λόγος αύξησης της κατανάλωσης. Την ίδια ώρα έχει παρατηρηθεί πως μια μεγάλη μερίδα γιατρών συνταγογραφούν τα πρωτότυπα φάρμακα που είναι ακριβότερα και όχι τα γενόσημα (εκεί και όπου υπάρχουν), γεγονός που δεν αποκλείεται να ανεβάσει το κόστος. Η κατάσταση αυτή, φαίνεται να προκαλεί προβληματισμό στους φαρμακοποιούς αφενός γιατί είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν αποθέματα ακριβών φαρμάκων, και αφετέρου τους δημιουργεί πρόβλημα ρευστότητας.
Παραπεμπτικά
Το δεύτερο «πρόβλημα», μετά τα φάρμακα είναι η υπερβολική αύξηση που παρατηρείται στα παραπεμπτικά για κλινικές και ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις «για ψύλλου πήδημα», όπως χαρακτηριστικά λέγεται. Ως αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης παρατηρείται μεγάλη ζήτηση και τεράστιος όγκος δουλειάς, με την κατάσταση σε αρκετές περιπτώσεις να είναι προβληματική, ιδιαίτερα στα λίγα ακτινοδιαγνωστικά κέντρα που έχουν συμβληθεί με τον ΟΑΥ. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων στα φάρμακα και τα παραπεμπτικά θα επιλυθούν με τον καθορισμό πρωτοκόλλων και διαδικασιών, καθώς και με τον περιορισμό του δικαιώματος συνταγογράφησης στους ειδικούς ιατρούς λένε στην «Κ» πηγές του υπουργείου Υγείας.
Ειδικοί ιατροί
Ο αριθμός των ειδικών γιατρών παραμένει μειωμένος και ουσιαστικά αποτελεί της Αχίλλειο πτέρνα ομαλοποίησης του ΓεΣΥ αφού δημιουργεί λίστες αναμονής για ραντεβού και περιορίζει το δικαίωμα των ασθενών να επιλέξουν τον ιατρό της αρεσκείας τους, που είναι θεμελιώδης στόχευση του ΓεΣΥ.
«Τρύπα» στα νοσηλευτήρια
Η πίεση που δέχονται οι ιατροί του δημοσίου προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες σε διάφορες ειδικότητες λόγω του περιορισμένου αριθμού ιδιωτών ιατρών που έχουν ενταχθεί στο ΓεΣΥ προκαλεί παράπλευρες απώλειες. Η φυγή ιατρών από το δημόσιο προκαλεί προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των νοσηλευτηρίων, δυσχεραίνει τον επιχειρησιακό προγραμματισμό σε καθημερινό επίπεδο και πλήττει την προσπάθεια που καταβάλλεται. Η χρονοβόρος διαδικασία για την αναπλήρωση των κενών θέσεων με μόνιμο προσωπικό περιορίζει τα περιθώρια ευελιξίας των αρμοδίων, οι οποίοι στρέφονται στη λύση ανάγκης της αγοράς υπηρεσιών για άμεση κάλυψη των αναγκών.
Το λογισμικό
Ένα μήνα μετά και τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν με το λογισμικό του ΓεΣΥ δεν έχουν ξεπερασθεί. Η αδυναμία αναγνώρισης των κωδικών των φαρμάκων, τα πολλαπλά παραπεμπτικά που εκδίδονται για κλινικές εξετάσεις για τον ίδιο ασθενή και οι πολύπλοκοι κωδικοί για ακτινολογικές/ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις, είναι ζητήματα που έθιξαν οι επαγγελματίες υγείας, ζητώντας αλλαγές στο λογισμικό σύστημα προκειμένου να απλοποιηθούν οι διαδικασίες. Παρά τις αναβαθμίσεις/βελτιώσεις που έχουν γίνει στο λογισμικό τα αποτελέσματα των προσπαθειών δεν είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα.
