Ο θόρυβος της πανδημίας του Covid-19 μπορεί να προσπαθεί σιγά-σιγά να κοπάσει με τον κόσμο να προσπαθεί ν’αφήσει πίσω του τα κατάλοιπα του κορωνοιού επιστρέφοντας στην καθημερινότητα και την κανονικότητα, όμως η εμφάνιση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων καθώς και οι συνεχείς συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας φέρνει στο προσκήνιο νέους λόγους ανησυχίας.
Αρκετός είναι ο λόγος που γίνεται γύρω από τα αίτια της έξαρσης στην Ευρώπη καθώς και τους τρόπους με τους οποίους μεταδίδεται η ευλογιά των πιθήκων στους ανθρώπους. Όπως είχε αρχικά αναφερθεί ο ιός μεταδίδεται μέσω του σάλιου και των σταγονιδίων που προέρχονται από το στόμα του ασθενούς αφού λόγω του εξανθήματος δημιουργούνται κακώσεις εντός του στόματος, καθώς και από τα εξανθήματα στο σώμα τα οποία δημιουργούν φουσκάλες γεμάτες από υγρό. Από το σπάσιμο των φουσκαλών μπορεί να μολυνθούν ρούχα και σεντόνια, με αποτέλεσμα να μολυνθεί όποιος τα αγγίξει.
Ως εκ τούτου, κρίνονται αναγκαία τα μέτρα αυτοπροστασίας όπως το τακτικό πλύσιμο των χεριών, η χρήση αντισηπτικού και η διατήρηση απόστασης από άτομα που δεν αισθάνονται καλά και παρουσιάζουν δερματικά προβλήματα. Η επικοινωνία με τον γιατρό κρίνεται αναγκαία εάν το άτομο παρουσιάσει εξάνθημα.
Αυτό που εξετάζεται σε αυτό το στάδιο είναι κατά πόσο ο ιός δύναται να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής, ή αν σε οποιοδήποτε βαθμό ο κίνδυνος λοίμωξης πολλαπλασιάζεται στις περιπτώσεις ατόμων που έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους. Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες οδηγίες του Υπουργείου Υγείας, σήμερα Τρίτη 14/6 το κοινό ενημερώνεται για τα ακόλουθα:
Επί του παρόντος, η πιθανότητα εξάπλωσης της ευλογιάς των πιθήκων σε άτομα που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους στην ΕΕ/ΕΟΧ θεωρείται υψηλή.
Αν και τα περισσότερα κρούσματα στις τρέχουσες επιδημίες έχουν εμφανιστεί με ήπια συμπτώματα νόσου, ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού (μικρά παιδιά, εγκυμονούσες, ανοσοκατασταλμένα άτομα). Ωστόσο, η πιθανότητα εμφάνισης περιπτώσεων με σοβαρή νοσηρότητα δεν μπορεί να εκτιμηθεί ακόμη με ακρίβεια.
Στη χώρα μας δεν έχει επιβεβαιωθεί κάποιο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων και ο κίνδυνος αξιολογείται ως μέτριος για τα άτομα που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους και χαμηλός για τον ευρύτερο πληθυσμό.
Οδηγίες για αυτοπροστασία:
• αποφυγή σεξουαλικής επαφής με κάποιον με τοπικό εξάνθημα και τον περιορισμό του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων,
• αποφυγή στενής επαφής με κάποιον που έχει συμπτώματα που συνάδουν με πιθανή μόλυνση από ευλογιά των πιθήκων,
• συχνό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι ή τζελ με βάση το οινόπνευμα,
• διατήρηση των μέτρων προστασίας από αναπνευστικά μεταδιδόμενα νοσήματα (μάσκα και απόσταση).
Τρόποι αναγνώρισης των συμπτωμάτων και διαχείρισης
Εάν ένα άτομο εμφανίσει συμπτώματα όπως:
• εξάνθημα με φουσκάλες στο πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια, τα μάτια, το στόμα και/ή τα γεννητικά όργανα και τις περιπρωκτικές περιοχές,
• πυρετός,
• πρησμένοι λεμφαδένες,
• πονοκεφάλους,
• μυϊκοί πόνοι,
• κούραση,
ΚΑΙ
τηρεί τον ορισμό του πιθανού κρούσματος και τα επιδημιολογικά κριτήρια όπως:
• θετικό αποτέλεσμα σε δοκιμασία ανίχνευσης ιών του γένους Orthopoxvirus
• επιδημιολογική σύνδεση με επιβεβαιωμένο ή πιθανό κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων,
• αναφερόμενο ιστορικό ταξιδιού σε χώρες ενδημικές για ευλογιά των πιθήκων κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων,
• άτομο (οποιουδήποτε σεξουαλικού προσανατολισμού) που είχε πολλαπλούς ή άγνωστους ερωτικούς συντρόφους κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων,
«Ο ιός που προκαλεί την “ευλογιά των πιθήκων” είναι πολύ λιγότερο μεταδοτικός από τον κορωνοϊό. Αλλά ακόμα πιο σημαντικό είναι επί του παρόντος να μην στιγματίζουμε τους ασθενείς. Δεν μπορούμε να στιγματίζουμε ούτε την ερωτική συνεύρεση, ούτε την συνεύρεση μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου, γιατί η “ευλογιά των πιθήκων” δεν είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσος.» Αυτό επισημαίνει σε ανάρτηση του στο Facebook ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών (LSE) και του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου που ουσιαστικά τονίζει την αντίθεση του σχετικά με τη μετάδοση μέσω της σεξουαλικής επαφής.
Τα δικά του «φώτα» έδωσε μιλώντας στην «Καθημερινή» και ο καθηγητής Μοριακής Ιολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δρ Πέτρος Καραγιάννης που εστίασε τους παράγοντες μετάδοσης στην ανταλλαγή σάλιου ή μεγάλων σταγονιδίων. Ο ίδιος ανέφερε πως δεν υπάρχουν επαρκή ευρήματα που να επιβεβαιώνουν την παρουσία του ιού σε σπέρμα ή κολπικά υγρά -με τις αναφορές να υπάρχουν κατά κύριο λόγο σε έρευνες που βρίσκονται στο στάδιο της προδημοσίευσης- ενώ παρουσιάστηκε ιδιαίτερα καθησυχαστικός.
Πρόσθεσε πως τα αρχικά κρούσματα παρουσιάστηκαν τη δεκαετία του 1970 στην Αφρική αφού ήταν διαδεδομένη η σφαγή πιθήκων και η μεταπώληση του κρέατος τους -η παρουσία μεγάλων ποσοτήτων αίματος ίσως να ήταν καθοριστική- ενώ ο ιός έφυγε από τα όρια της ηπείρου για πρώτη φορά το 2018. Καταληκτικά υπογράμμισε πως δεν εμπνέει ιδιαίτερη ανησυχία η κατάσταση αφού ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα ενώ υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια για την ευλογιά των ανθρώπων (αποτελεσματικά σε ποσοστό 85%), εμβόλιο για την ευλογιά των πιθήκων ενώ παρέθεσε ως ευάλωτες ομάδες τους ανοσοκατεσταλμένους αλλά και τις εγκυμονούσες.
